Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Libii

lista w projekcie Wikimedia

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Libii – lista miejsc w Libii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Libię 13 października 1978 roku[2].

Obecnie (stan na marzec 2021 roku) na liście znajduje się pięć obiektów – wszystkie o charakterze dziedzictwa kulturowego[2]. Wszystkie obiekty znajdują się również na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu[2].

Na libijskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Libia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajdują się trzy obiekty (stan na marzec 2021 roku)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

edytuj
Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia libijskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[a] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, szabija; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     † zagrożone

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
183 Leptis Magna – stanowisko archeologiczne
Archaeological Site of Leptis Magna
  LyAl-Marakib
32°38′18″N 14°17′26″E/32,638333 14,290556
KLy
(i)(ii)(iii)
1982 Miejsce urodzenia cesarza rzymskiego Septymiusza Sewera (145/146–211), który rozbudował miasto i wzniósł wiele budowli użytku publicznego, port, agorę oraz dzielnice mieszkalne[5]. W 2016 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu ze względu na szkody wyrządzone wskutek wojny domowej i zagrożenie dalszymi zniszczeniami[6].
184 Sabrata – stanowisko archeologiczne
Archaeological Site of Sabratha
  LyAz-Zawija
32°47′32″N 12°29′03″E/32,792222 12,484167
KLy
(iii)
1982 Fenicki ośrodek handlu towarami z Afryki, następnie część królestwa Masynissy, zromanizowana w II i III w. n.e.[7] W 2016 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu ze względu na szkody wyrządzone wskutek wojny domowej i zagrożenie dalszymi zniszczeniami[6].
190 Cyrena – tereny wykopalisk archeologicznych
Archaeological Site of Cyrene
  LyAl-Dżabal al-Achdar
32°49′07″N 21°51′26″E/32,818611 21,857222
KLy
(ii)(iii)(vi)
1982 Cyrena była jednym z głównych miast starożytnej Grecji, następnie Cesarstwa Rzymskiego; została zniszczona przez trzęsienie ziemi w 365 roku[8]. W 2016 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu ze względu na szkody wyrządzone wskutek wojny domowej i zagrożenie dalszymi zniszczeniami[6].
287 Zabytki sztuki naskalnej w Tadrart Akakus
Rock-Art Sites of Tadrart Acacus
  LyGhat
24°50′00,0″N 10°20′00,0″E/24,833333 10,333333
KLy
(iii)
1985 Tysiące malowideł naskalnych z okresu od 12 tys. p.n.e. do I w. n.e., wykonanych w różnych stylach, odzwierciedlających przemiany kulturowe, jak i zmiany w środowisku naturalnym tego obszaru[9]. W 2016 roku malowidła zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu ze względu na szkody wyrządzone wskutek wojny domowej i zagrożenie dalszymi zniszczeniami[6].
362 Dawne miasto Ghadamis
Old Town of Ghadamès
  LyNalut
30°08′15″N 9°30′04″E/30,137500 9,501111
KLy
(v)
1986 Historyczne miasto nazywane „perłą pustyni”; o tradycyjnej zabudowie mieszkalnej, gdzie parter pełni funkcję spiżarni, piętro – przestrzeni mieszkalnej, a tarasy na dachach przeznaczone są dla kobiet[10]. W 2016 roku miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu ze względu na szkody wyrządzone wskutek wojny domowej i zagrożenie dalszymi zniszczeniami[6].

Obiekty na libijskiej liście informacyjnej UNESCO

edytuj
Obiekty wpisane na libijską listę informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na libijskiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polska nazwa obiektu wraz z jej oryginałem na libijskiej liście informacyjnej[2];
Położenie – miasto, szabija; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
6486 Ghirza – stanowisko archeologiczne
Archaeological site of Ghirza
 
Ly
Misrata
30°56′48,3″N 14°33′03,8″E/30,946737 14,551069
KLy
(ii)(iii)
2020 Starożytne miasto rzymskie, obecnie stanowisko archeologiczne z pozostałościami zabudowań mieszkalnych, świątyni i dwóch cmentarzysk z licznymi mauzoleami[11].
6487 Ptolemaida – stanowisko archeologiczne
The Archaeological Site of Ptolemais
 
Ly
Al-Mardż
32°42′00″N 20°57′00″E/32,700000 20,950000
KLy
(ii)(iii)(iv)
2020 Jedno z pięciu głównych miast (Pentapolis) w Cyrenajce, pod wpływem tradycji greckich, egipskich, rzymskich, libijskich, bizantyjskich i Islamu, obecnie stanowisko archeologiczne[12].
6488 Jaskinia Haua Fteah
Haua Fteah Cave
 
Ly
Al-Dżabal al-Achdar
32°53′59″N 22°03′05″E/32,899722 22,051389
Ly
(iii)(iv)(v)
2020 Jaskinia w górach Al-Dżabal al-Achdar ze śladami bytności człowieka sprzed 150 tys. lat[13].
  1. Polskie nazwy podane są za Polskim Komitetem ds. UNESCO[3].

Przypisy

edytuj
  1. UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  2. a b c d e f UNESCO: Libya. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  3. Libia. Polski Komitet ds. UNESCO. [dostęp 2021-03-25].
  4. a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  5. UNESCO: Archaeological Site of Leptis Magna. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  6. a b c d e UNESCO: Libya’s five World Heritage sites put on List of World Heritage in Danger. 2016-07-04. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  7. UNESCO: Archaeological Site of Sabratha. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  8. UNESCO: Archaeological Site of Cyrene. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  9. UNESCO: Rock-Art Sites of Tadrart Acacus. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  10. UNESCO: Old Town of Ghadamès. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  11. UNESCO: Archaeological site of Ghirza. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  12. UNESCO: The Archaeological Site of Ptolemais. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  13. UNESCO: Haua Fteah Cave. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).