Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Nowej Zelandii

lista w projekcie Wikimedia

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Nowej Zelandii – lista miejsc w Nowej Zelandii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Nową Zelandię 22 listopada 1984 roku[2].

Obecnie (stan na 2022 rok) na liście znajdują się trzy obiekty: dwa o charakterze przyrodniczym i jeden o charakterze przyrodniczo-kulturowym[2].

Na nowozelandzkiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Nowa Zelandia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 8 obiektów (stan na 2022 rok)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

edytuj
Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO[a]

Poniższa tabela przedstawia nowozelandzkie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim oryginałem[2]
Położenie – region, wyspa; współrzędne geograficzne
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K)
  • przyrodnicze (P)
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P)
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
877 Wyspy subantarktyczne Nowej Zelandii
New Zealand SubAntarctic Islands
 
ArSubantarktyka
50°45′00″S 166°06′14″E/-50,750000 166,103889
P (ix)(x) 1998 Grupa pięciu wysepek położonych na Oceanie Południowym, na południowy wschód od Nowej Zelandii. Charakteryzuje je duża bioróżnorodność. Zidentyfikowano tutaj 126 gatunków ptaków[5].
551 Rezerwat przyrody Te Wahiponamu
Te Wahipounamu – South West New Zealand
 
West Coast, Wyspa Południowa
44°00′50,0″S 169°00′03,3″E/-44,013881 169,000911
P (vii)(viii)(ix)(x) 1990 Rezerwat przyrody, na który składają się 4 parki narodowe: Fiordland National Park, Park Narodowy Góry Cooka, Mount Aspiring National Park oraz Westland Tai Poutini National Park. Zajmują powierzchnię 1 725 437 ha. Występuje tutaj 15 fiordów, szereg jezior polodowcowych oraz moreny[6].
421 Park Narodowy Tongariro
Tongariro National Park
 
Waikato, Wyspa Północna
39°12′00,0″S 175°35′00,0″E/-39,200000 175,583330
K, P (vi)(vii)(viii) 1990
1993
Najstarszy park narodowy Nowej Zelandii utworzony w 1887 roku. Jego powierzchnia wynosi 795,98 km². Na terenie parku znajdują się zarówno aktywne, jak i wygasłe wulkany oraz różnorodne ekosystemy[7].

Obiekty na nowozelandzkiej liście informacyjnej UNESCO

edytuj
Obiekty wpisane na nowozelandzką listę informacyjną UNESCO[b]

Poniższa tabela przedstawia obiekty na nowozelandzkiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na nowozelandzkiej liście informacyjnej[2]
Położenie – region, wyspa; współrzędne geograficzne
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
  • kulturowe (K)
  • przyrodnicze (P)
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P)
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
5120 Pola wulkaniczne wyspy Auckland
Auckland Volcanic Fields
 
ArSubantarktyka
50°41′24″S 166°04′48″E/-50,690000 166,080000
K, P (ii)(iii)(iv)(v)(viii) 2007 Wpis obejmuje pozostałości wulkaniczne na wyspie Auckland. Ostatnia erupcja wulkanu w tym rejonie miała miejsce 600 lat temu. Wyspa jest niezamieszkana[8].
5121 Wody i dno morskie Fiordlandu
Waters and seabed of Fiordland (Te Moana O Atawhenua)
 
Southland, Wyspa Południowa
45°25′42,0″S 167°21′44,2″E/-45,428331 167,362289
P (vii)(viii)(ix)(x) 2007 Największy park narodowy w Nowej Zelandii. Znajduje się tutaj 15 fiord. Większość z nich ma głębokość 200–300 metrów. Najdłuższy z nich mierzy 19 km długości[9].
5122 Kahurangi National Park, Farewell Spit oraz Kanaański system krasowy
Kahurangi National Park, Farewell Spit and Canaan karst system
 
ArWest CoastWest CoastWest CoastWest CoastWest Coat, Tasman, Wyspa Południowa
41°15′00″S 172°07′00″E/-41,250000 172,116667
40°31′00″S 172°52′00″E/-40,516667 172,866667
P (vii)(viii)(ix)(x) 2007 Park narodowy został utworzony w 1996 roku. Jego powierzchnia wynosi 4520 km². Na terenie parku narodowego kręcono sceny trylogii filmowej Władca Pierścieni[10].
5123 Historyczna dzielnica Kerikeri
Kerikeri Basin historic precinct
 
Northland, Wyspa Północna
35°13′12″S 173°58′12″E/-35,220000 173,970000
K (ii)(iii)(iv)(v)(vi) 2007 Miasto zostało założone w 1819 roku i jest najstarszą zachowaną osadą założoną przez Europejczyków w Nowej Zelandii. W 1836 roku wybudowano tutaj kamienny klasztor, który jest najstarszym budynkiem wybudowanym z kamienia w całym kraju[11].
5124 Wyspy Kermadec i rezerwat morski
Kermadec Islands and Marine reserve
 
ArWyspy Kermadec
29°16′37″S 177°55′24″W/-29,276944 -177,923333
P (vii)(viii)(ix)(x) 2007 Grupa wysp wulkanicznych położonych na północny wschód od Nowej Zelandii. W 1788 roku przypłynęli tutaj Europejczycy. W 1886 roku wyspy zostały anektowane przez Wielką Brytanię oraz włączone w granice Nowej Zelandii[12].
5125 Zabytkowa dzielnica Napier Art Deco
Napier Art Deco historic precinct
 
ArHawke’s Bay, Wyspa Północna
39°29′26″S 176°55′16″E/-39,490556 176,921111
K (ii)(iv)(vi) 2007 Miasto portowe na wschodnim wybrzeżu Wyspy Północnej. 3 lutego 1931 roku miało tutaj miejsce trzęsienie ziemi o sile 7,8 stopni w skali Richtera, w wyniku którego zginęło 162 mieszkańców. Jedna z dzielnic miasta jest wybudowana w stylu Art déco[13].
5126 Wyspy północno-wschodnie
Whakarua Moutere (North East Islands)
 
ArNorthland, Wyspa Północna
37°40′00″S 177°00′00″E/-37,666667 177,000000
P (vii)(viii)(ix)(x) 2007 Grupa 8 wysp położonych na północno-wschodnim wybrzeżu Wyspy Północnej. Wszystkie są niezamieszkane[14].
5127 Historyczny obszar Traktatu Waitangi
Waitangi Treaty Grounds historic precinct
 
Northland, Wyspa Północna
35°15′58″S 174°04′48″E/-35,266111 174,080000
K (i)(ii)(iii)(iv)(vi) 2007 Miasto Waitangi jest znane jako miejsce podpisania traktatu Waitangi. Historyczny obszar ma powierzchnię 4,8 ha[15].
  1. Na mapie nie zaznaczono Nowozelandzkch Wysp Subantarktycznych.
  2. Na mapie nie zaznaczono Wysp Auckland oraz Kermadec.

Przypisy

edytuj
  1. UNESCO World Heritage Centre, Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-31] (ang.).
  2. a b c d e UNESCO World Heritage Centre, New Zealand – UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  3. l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Nowa Zelandia [online], www.unesco.pl [dostęp 2023-02-13] (ang.).
  4. a b UNESCO World Heritage Centre, The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-31] (ang.).
  5. UNESCO World Heritage Centre, New Zealand Sub-Antarctic Islands [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  6. UNESCO World Heritage Centre, Te Wahipounamu – South West New Zealand [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  7. UNESCO World Heritage Centre, Tongariro National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  8. UNESCO World Heritage Centre, Auckland Volcanic Fields [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  9. UNESCO World Heritage Centre, Waters and seabed of Fiordland (Te Moana O Atawhenua) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  10. UNESCO World Heritage Centre, Kahurangi National Park, Farewell Spit and Canaan karst system [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  11. UNESCO World Heritage Centre, Kerikeri Basin historic precinct [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  12. UNESCO World Heritage Centre, Kermadec Islands and Marine reserve [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  13. UNESCO World Heritage Centre, Napier Art Deco historic precinct [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  14. UNESCO World Heritage Centre, Whakarua Moutere (North East Islands) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).
  15. UNESCO World Heritage Centre, Waitangi Treaty Grounds historic precinct [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-21] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj