Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Norwegii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Norwegii – lista miejsc w Norwegii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972 i ratyfikowanej przez Norwegię 12 maja 1977 roku.

Obecnie na liście znajduje się 8 obiektów: 7 dziedzictw kulturowych i 1 o charakterze przyrodniczym.

Na norweskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Norwegia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 5 obiektów.

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Bryggen

Urnes stavkirke

Røros

Rysunki naskalne z Alty

Vegaøyan

Południk Struvego stacja Hammerfest

Południk Struvego stacja Alta

Południk Struvego stacja Kautokeino

Południk Struvego stacja Kautokeino

Geirangerfjorden

Nærøyfjorden

Rjukan-Notodden

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w Norwegii

Poniższa tabela przedstawia norweskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem;

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa:

• kulturowe (K),

• przyrodnicze (P),

• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – rok wpisu na listę;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpis transgraniczny

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
59	Dzielnica Bryggen w Bergen Bryggen		Bergen Region Vestlandet 60°23′00″N 5°20′00″E	K (iii)	1979	Bryggen to historyczna dzielnica portowa Bergen. W 1350 roku Hanza założyła w Bergen kantor, który kontrolował handel sztokfiszami z północy. Drewniane domy nawiedzały liczne pożary, ostatni z nich zdarzył się w latach 50. XX wieku, ale zawsze były odbudowywane. Do dziś zachowało się około 60 tradycyjnych budynków.
58	Kościół drewniany (stavkyrke) w Urnes Urnes Stave Church		Ornes Region Vestlandet 61°17′53″N 7°19′21″E	K (i)(ii)(iii)	1979	Kościół klepkowy w Urnes powstał około 1130 roku. Część jego konstrukcji zawiera elementy z wcześniej stojącego tu kościoła z XI wieku. Budynek łączy w sobie wpływy sztuki celtyckiej, tradycji wikingów i architektury romańskiej.
55	Okręg górniczy i miasto Røros Røros Mining Town and the Circumference		Røros Region Trøndelag 62°34′27″N 11°22′59″E	K (iii)(iv)(v)	1980 2010	W latach 1644–1977 Røros było miastem wydobywczym miedzi. W 1679 roku, podczas wojny skandynawskiej, miasto zostało całkowicie zniszczone przez wojska szwedzkie, ale później zostało odbudowane.
352	Rysunki naskalne z Alty Rock Art of Alta		Kåfjord, Jiepmaluokta i Amtmannsnes Region Nord-Norge 69°58′36″N 23°17′45″E	P (iii)	1985	Petroglify, powstałe około od 4200 p.n.e. do 500 p.n.e., przedstawiają faunę okołobiegunową. Rysunki są wyjątkowym świadectwem działalności społeczności zbieracko–łowieckich w Arktyce, w czasach prehistorycznych.
1143	Vegaøyan – Archipelag Vega Vegaøyan – The Vega Archipelago		Morze Norweskie 65°37′00″N 11°45′00″E	K (v)	2004 2017	Gromada kilkudziesięciu wysp skupionych na archipelagu wysp Vega. W IX wieku wyspy stały się ważnym ośrodkiem dostaw puchu edredonowego, który odpowiadał za około jedną trzecią dochodów mieszkańców wysp.
1187	Południk Struvego Struve Geodetic Arc		Hammerfest, Alta, Kautokeino 70°40′12″N 23°39′48″E 69°56′19″N 23°21′37″E 69°39′52″N 23°36′08″E 69°01′43″N 23°18′19″E	K (ii)(iv)(vi)	2005	W Norwegii znajdują się 4 z 34 punktów pomiarowych południka Struvego. Zostały one założone w latach 1816–1852 na terenie ówczesnej unii Szwecji i Norwegii oraz Imperium Rosyjskiego, pod nadzorem rosyjskiego naukowca Friedricha Georga Wilhelma von Struvego i rosyjskiego oficera Carla F. Tennera. Wpis transgraniczny z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Mołdawią, Rosją, Szwecją oraz Ukrainą.
1195	Fiordy zachodniej Norwegii – Geirangerfjord i Nærøyfjord West Norwegian Fjords – Geirangerfjord and Nærøyfjord		Møre og Romsdal, Aurland Region Sogn og Fjordane 62°05′40″N 7°04′50″E 60°56′37″N 6°55′53″E	P (vii)(viii)	2005	Fiordy Geirangerfjord i Nærøyfjord należą do najdłuższych i najgłębszych na świecie. Są uważane za archetypowe krajobrazy fiordowe i jedne z najbardziej malowniczych na świecie. W okolicy znajduje się również duża liczba wodospadów, lodowców i jezior polodowcowych.
1486	Dziedzictwo przemysłowe Rjukan-Notodden Rjukan-Notodden Industrial Heritage Site		Rjukan, Notodden Region Østlandet 59°52′43″N 8°35′37″E	K (ii)(iv)	2015	Kompleks przemysłowy w miastach Rjukan i Notodden został założony przez firmę Norsk Hydro na początku XX wieku. Elektrownie wodne dostarczały energię do produkcji nawozów sztucznych, których głównym składnikiem był azot pozyskiwany z powietrza.

Obiekty na norweskiej liście informacyjnej UNESCO

Park Narodowy Rago

Tysfjord

Archipelag Lofoty

Łódź z Oseberg

Hyllestad

Obiekty wpisane na norweską Listę Informacyjną UNESCO

Wyspa Jan Mayen

Archipelag Svalbard

Obiekty wpisane na norweską Listę Informacyjną UNESCO zlokalizowane w Arktyce

Położenie Wyspy Bouveta na Oceanie Atlantyckim

Poniższa tabela przedstawia norweskie obiekty na liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście informacyjnej wraz z jej angielskim oryginałem;

Położenie – miasto, żupania; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa:

• kulturowe (K)
• przyrodnicze (P)
• kulturowo–przyrodnicze (K,P)

Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpis transgraniczny

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
1750	Obszar Laponii – Tysfjord oraz park narodowy Rago (rozszerzenie wpisu) The Laponian Area - Tysfjord, the fjord of Hellemobotn and Rago (extension)		Region Nord-Norge 68°03′51,0″N 16°28′50,0″E 67°26′00″N 15°59′00″E	K, P (iii)(v)(vii)(viii)(ix)	2002	Podbiegunowy region na północy Skandynawii zamieszkały przez Lapończyków, gdzie nadal obowiązuje tradycyjny tryb życia oparty na sezonowym wypasie zwierząt – reniferów. Jest to rozszerzenie szwedzkiego wpisu Kraina Laponii o obszary znajdujące się na terytorium Norwegii – gminę Tysfjord oraz park narodowy Rago
1751	Archipelag Lofoty The Lofoten islands		Morze Norweskie 68°19′59,0″N 14°39′59,0″E	K, P (iii)(viii)(ix)(x)	2002	Lofoty to archipelag ciągnący się na długość 112 km. Największymi wyspami są: Austvågøy oraz Vestvågøy. W trakcie II wojny światowej alianci przeprowadzili tutaj 2 wojskowe operacje: Anklet oraz Claymore
5161	Archipelag Svalbard Svalbard Archipelago		Ocean Arktyczny	K, P (v)(vi)(vii)(viii)(ix)(x)	2007	Około 60% archipelagu Svalbard jest pokryte śniegiem oraz lodem. Wyspy były wykorzystywane przez mieszkańców jako miejsce połowów wielorybów. Svalbard jest strefą zdemilitaryzowaną
5162	Wyspa Jan Mayen oraz Bouveta jako część międzynarodowej nominacji Grzbietu Śródatlantyckiego Islands of Jan Mayen and Bouvet as parts of a serial transnational nomination of the Mid-Atlantic Ridge system		Ocean Arktyczny, Ocean Atlantycki 70°58′58,8″N 8°32′01,0″W 54°25′12″S 3°21′36″E	P (viii)(ix)(x)	2007	Dwie wyspy wulkaniczne nie posiadające stałych mieszkańców. Wyspa Jan Mayen położona w Arktyce jest miejscem lęgowym dla foki grenlandzkiej oraz kapturnika morskiego. Wyspa Bouveta zlokalizowana jest w południowej części Atlantyku. Jest uznawana za najbardziej samotną wyspę świata, najbliższym lądem jest Ziemia Królowej Maud na Antarktydzie
5577	Pomniki i miejsca Wikingów/Pochówki statków w Vestfold oraz kamieniołomy w Hyllestad Viking Monuments and Sites / Vestfold Ship Burials and Hyllestad Quernstone Quarries		Hyllestad, Vestfold Region Vestlandet 61°10′15″N 5°17′35″E	K (iii)	2011	Wpis na listę informacyjną obejmuje 3 miejsca pochówków statków oraz kamieniołomy w Hyllestad, które produkowały kamienie żarnowe. Jest to część międzynarodowego wpisu Viking Monuments and Sites obejmującego swoim zasięgiem 6 państw

Bibliografia

• Lista światowego dziedzictwa UNESCO