Maître des requêtes

Maître des requêtes – urząd francuski. Jego kompetencje ulegały zmianom i wiązały się z przedkładaniem innemu organowi skarg.

Louis-Urbain Le Peletier, Maître des requêtes, Nicolas de Largillière (1656–1746)
Pałac wersalski

W języku polskim nie ma utrwalonego tłumaczenia i pojawia się w zapisie oryginalnym, jako „mistrz skarg” lub „referent”[1][2].

Średniowiecze

edytuj

Urząd ukształtował się w średniowiecznej Francji, w związku z działalnością sądów królewskich[2].

Początkowo była to nazwa nieformalna, a nie rzeczywisty urząd. Królowie francuscy okazjonalnie uczestniczyli osobiście w publicznym rozsądzaniu spraw (Plaids de la Porte). Instytucja maître rozwinęła się z królewskich przybocznych, którzy zawsze mu towarzyszyli i nazywani byli poursuivants du roi.

Za rządów Filipa III utrwaliła się nowa nazwa dla tego sądu (chambre des Requêtes), a przyboczni zostali nazwani maîtres des requêtes de l’hôtel, jako że mieli przedkładać królowi skargi obywateli[3].

Za rządów Filipa IV sądy te zaczęły obradować pod nieobecność króla i w jego imieniu. Od ok. 1300 r. Maîtres zaczęli samodzielnie pełnić funkcje sędziów. Ordonans z 1346 ograniczył znacząco kompetencje sądów skarg i maîtres. Mistrzów miało być 5, a ich kompetencje sądowe ograniczały się do sporów w ramach dworu królewskiego oraz skarg na królewskich urzędników[3].

Współczesność

edytuj

Od XIX w. jest to nazwa urzędu sądowo-administracyjnego sprawowanego przez członków Rady Stanu. Współcześnie Maître des requêtes stoją wyżej niż audytorzy (auditeurs), a niżej niż radcy stanu (conseillers d'Etat)[2].

Przypisy

edytuj
  1. Puchta 2017 ↓, s. 113.
  2. a b c Machowska i Wojtyczek 2005 ↓, s. 98.
  3. a b Boulton 1995 ↓, s. 796.

Bibliografia

edytuj
  • Jonathan D. Boulton, Requêtes, Maître des, [w:] William W. Kibler i inni red., Medieval France. An Encyclopedia, New York-London: Garland Publishing, 1995.
  • Aleksandra Machowska, Krzysztof Wojtyczek (red.), Prawo francuskie, t. 2, Zakamycze, 2005.
  • Radosław Puchta, Rada Stanu jako organ sądowej ochrony konstytucji we Francji, Rozprawa doktorska, Warszawa: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 2017.