Maneige
Maneige – kanadyjski zespół rockowy, wykonujący muzykę spod znaku rocka progresywnego i jazz-rocka[1]. Grupa powstała jesienią 1972 roku w Quebecu[2] i ze względu na to iż – istniała przez ponad dekadę, była ona jednym z najdłużej działających na rynku, przedstawicieli tamtejszej progresywnej sceny muzycznej, kończąc swą działalność w 1983 roku[1]. Zespół oficjalnie reaktywowano we wrześniu 2022 roku[3].
| Rok założenia | |
|---|---|
| Rok rozwiązania | |
| Pochodzenie | |
| Gatunek | |
| Aktywność |
1972–1983, od 2022 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania |
Soft Machine, Ekseption, Eumir Deodato, Gentle Giant, Robert Charlebois |
| Skład | |
| Alain Bergeron Yves Léonard Denis Lapierre Gilles Schetagne Paul Picard Jean Vanasse Jean-François de Bellefeuille Sylvain Provost | |
| Byli członkowie | |
| Jérôme Langlois Pierre Gauthier Michel Lefrançois Claude „Mégo” Lemay | |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujOkres pierwszy (1972–1975)
edytujGrupa została założona jesienią 1972 roku przez Alaina Bergerona (flet, saksofon, fortepian) i Jérôme'a Langloisa (klarnet, fortepian, organy)[2], którzy wcześniej byli liderami półprofesjonalnej, prog-rockowej formacji Lasting Weep, która rozdzieliła się na dwie frakcje – w wyniku czego powstało Maneige[4][5][6]. Pierwszy skład zespołu tworzyli także: Vincent Langlois (perkusja, pianino), Yves Léonard (gitara basowa), Paul Picard (instrumenty perkusyjne) i Gilles Schetagne (perkusja)[4][6]. Wszyscy wymienieni muzycy Maneige, byli absolwentami prestiżowych kanadyjskich szkół muzycznych – École (de musique) Vincent-d'Indy i Conservatoire de musique du Québec[4]. Nazwa zespołu jest niepoprawną pisownią słowa «manège», które oznacza karuzelę, lub bardziej adekwatnie, rondo, i oczywiście tytuł utwory grupy Yes wydanej w tym samym roku[5].
François Couture pisze, że to co wykonywał Maneige na początku swojej kariery, było bardzo oryginalne[5]. Muzyka ta – oparta w dużej mierze na akustycznym instrumentarium i na kontrastującej z nim grze fletu Bergerona oraz skomplikowanych rytmach Schetagne'a, a także na wysiłkach Langloisa, by w swych poszukiwaniach zespół podążał w kierunku atonalności[5]. Przez co muzyka grupy, była o wiele trudniejsza i wymagająca skupienia, niż to, co proponowały inne lokalne zespoły spod znaku rocka progresywnego w tym czasie[5]. Mimo to Maneige znalazł sporą publiczność[5].
Ponadto recenzent portalu proarchives.com pisze, że Maneige to zespół, który prawdopodobnie najlepiej uosabia progresywny boom w Quebecu w latach 1974–1979[1]. Twierdzi również, że muzyka zespołu może dobrze współgrać z baroque popem i że styl muzyczny Maneige można porównać jedynie z twórczością dwóch innych zespołów z tego miasta, a mianowicie: Sloche i Opus-5[1].
15 lutego 1974 roku zespół poprzedzał jako support Soft Machine w Collège de Maisonneuve[1]. W tym samym roku roku otwierał koncert Ekseption w Centre Sportif na Uniwersytecie Montrealskim w Montrealu, rzekomo kradnąc show i przyćmiewając na scenie ten holenderski zespół[5]. Supportował równiez Eumira Deodato w Place des Nations i Gentle Giant w Montreal Forum[6].
Wkrótce został podpisany kontrakt płytowy z wytwórnią Harvest) – w wyniku czego zespół wszedł do studia, nagrywając swoje pierwsze dwa krążki Maneige i Les Porches, wydane w odstępie zaledwie kilku miesięcy w 1975 roku[5]. Do tego czasu do składu dołączyli na stałe Vincenta Langloisa (instrumenty klawiszowe, dęte, instrumenty klawiszowe) i gitarzysty Denisa Lapierre'a (początkowo nadworny inżynier dźwięku zespołu), którzy wcześniej występowali z zespołem gościnnie[1][5][6].
Na obu wydawnictwach formacja Maneige pokazała się od jak najlepszej, progresywnej strony – swobodnie poruszając się między tradycjami muzyki klasycznej, folku, rocka i jazzu[1]. W 1975 roku recenzenci tygodnika Billboard scharakteryzowali styl muzyczny zespołu „popową awangardę”, pisząc, że mieszają muzykę konkretną w stylu – między wczesnym Zappą a Pink Floyd”[7]. Na łamach tegoż czasopisma pojawiło się także stwierdzenie, że album „przyniósł sukces ponad oczekiwania”[7].
Pod koniec lat 90. wydano albumy koncertowe z pierwszego okresu działalności grupy, a mianowicie Live Montreal 1974-1975, na którym znalazły się między innymi zajmujący całą stronę debiutanckiego krążka, utwór Le Rafiot, a także niepublikowana dotąd kompozycja 1-2-3-4-5-6[8]. W 2005 roku wytwórnia ProgQuébec, wznowiła na albumie Live à l’Évêché 1975, kolejną część tych koncertowych materiałów archiwalnych w tym niepublikowany wcześniej utwór pt. Manège[8].
Okres drugi (1976–1979)
edytujPo nagraniu krążka „Les Porches” – Jérôme Langlois na początku 1976 roku jeszcze występuje z Maneige w programie telewizyjnym z cyklu Jardins Des Étoiles de Montréal, pt. Maneige en spectacle: „Saxinette & Clarophone”[9][10], a następnie odchodzi ze względu na rozbieżne koncepcje, odnośnie dalszego kierunku rozwoju muzycznego i kontynuuje swą pracę jako kompozytor muzyki filmowej i telewizyjnej[2][5] oraz zaprasza zespół do wykonania na żywo i nagrania, dokończonej przez niego rock-opery formacji Lasting Weep pt. L'Albatross[11]. W 1976 do składu Maneige powraca Picard, który nie wziął udziału w sesjach nagraniowych dwóch pierwszych longplayów zespołu[8]. W tym samym roku grupa wzięła udział w koncercie organizacji PDA (Parenteral Drug Association), a także wystąpiła, m.in.: w kinie „Outremont” w Montrealu, kinie „Cartier” w Quebecu (w swoim mieście – zespół bardzo często występował w latach 1976, 1978 i 1979) i w Nowym Brunszwiku[2].
Wkrótce Maneige podpisuje kontrakt z Polydorem i porzuca granie rocka progresywnego, odchodząc również od awangardowego stylu i skracając nieco utwory na rzecz grania z albumu na album coraz bardziej perkusyjnej odmiany muzyki jazz-rockowej, co pokazują albumy Ni Vent...Ni Nouvelle (1977) i najlepiej sprzedający się tytuł w historii zespołu pt. Libre-Service (1978)[1][5]. Podstawę nowego stylu stanowią chwytliwe melodie fletu Bergerona i pulsująca sekcja rytmiczna[5]. Formacja cieszyła się popularnością na antenie radiowej (nagrała muzyczny motyw przewodni dla programu radiowego SRC Temps présent w 1978 roku[2]) i poza własnymi utworami, nagrywała również tematy do programów telewizyjnych[5].
W 1978 roku muzycy przemieszczali się w ramach kanadyjskiego tournée, obejmującego około dwudziestu miast[2] – od wybrzeża do wybrzeża (m.in. Winnipeg Heritage Festival), co zaowocowało albumem koncertowym pt. Composite (1979)[5]. 27 lipca 1979 roku zespół wystąpił w programie telewizyjnym L’Été Show[12].
Dalsza działalność i narastający kryzys w zespole (1979–1983)
edytujWystępy na festiwalu muzycznym we Francji i w Stanach Zjednoczonych dawały poczucie, że zespół nadal z sukcesem może kontynuować swą muzyczną działalność[5]. Jednakże w 1979 roku następuje poważny kryzys, spowodowany porzuceniem grupy przez wytwórnię Polydor (los ten dotknął wiele zespołów prog-rockowych w tamtym okresie)[5]. W 1980 roku muzycy Maneige zwerbowali do swojego składu perkusistę Pierre'a Gauthiera (zastąpił Gillesa Schetagne) w celu nagrania albumu Montréal, 6 AM, wydanego przez wytwórnię Intérim w 1980 roku[5]. W tym samym roku formacja próbowała przebić się w USA (zespół wystąpił n.in. na obchodach 350-lecia miasta Boston[5]) i Ontario – w tym celu rejestrując kilka utworów z Robertem Charleboisem[2]. A gdy w maju 1981 roku Paul Picard i Pierre Gauthier, opuścili Maneige[2]. Formacja kontynuowała komponowanie i rejestrację muzyki filmowej[2].
Jednakże liczba odejść spowodowała, że chęć kontynuowania działalności zespołu mieli tylko Bergeron i Léonard[5]. Schetagne został poproszony o powrót i wraz z klawiszowcem sesyjnym Claudem Lemayem i gitarzystą Michelem Le Françoisem nagrał kolejny album grupy pt. Images w 1981 roku[5]. Znalezienie wydawcy krążka zajęło muzykom dwa lata[5]. Niedługo potem, tj. w 1983 roku – zespół przestał istnieć[5].
Oficjalna reaktywacja zespołu (2022)
edytujWe wrześniu 2022 roku pierwotni członkowie Maneige: Alain Bergeron, Yves Léonard, Gilles Schetagne i Paul Picard; wraz z nowymi muzykami: Jean-François de Bellefeuille, Jean Vanasse i Sylvain Provost (dołączył w 2023) – oficjalnie reaktywowali grupę[3][13]. Zespół sporadycznie koncertuje, występując m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym w Montrealu (7 lipca 2023 roku), gdzie zaprezentował program w dużej mierze oparty na muzyce z albumu Libre service, lecz także z płyt Ni vent ni nouvelle i Montréal, 6 AM[14].
- Alain Bergeron (od 1972) – flet, saksofon
- Yves Léonard (od 1972) – gitara basowa
- Gilles Schetagne (1972-1980, 1981–1983[16], od 2022) – perkusja, instrumenty perkusyjne
- Jérôme Langlois (1972-1976[2]) – instrumenty klawiszowe, klarnet
- Vincent Langlois (1975–1980) – instrumenty klawiszowe, instrumenty dęte, perkusja[5])
- Denis Lapierre (1975, 1977–1980) – gitara[5]
- Paul Picard (1972, 1975-1981) – perkusja
- Pierre Gauthier (1980–1981) – perkusja[2]
- Michel Lefrançois (1981) – gitara
- Claude „Mégo” Lemay (1981–1983) – instrumenty klawiszowe[16]
- Jean Vanasse (od 2022) – wibrafon[3]
- Jean-François de Bellefeuille (od 2022) – instrumenty klawiszowe[3]
- Sylvain Provost (od 2023) – gitara[13]
Dyskografia
edytuj- 1975: Maneige (Harvest)
- 1975: Les Porches (Harvest)
- 1977: Ni Vent...Ni Nouvelle (Polydor)
- 1978: Libre Service - Self Service (Polydor)
- 1979: Composite (Polydor)
- 1980: Montréal, 6 AM (Intérim)
- 1981: Images (Saisons)
- 1998: Live Montréal 1974-1975 (Fonovox)
- 2005: Live à l’Évêché 1975 (ProgQuébec)
- 2005: Live (Avalon Records)[18]
- 2006: Les Porches Live (ProgQuébec)
- 2024: Live À L'Outremont 1979 (ProgQuébec)
- 1978: Troizix (Polydor)
- 1983: Nuit Rose (Saisons)
- 1984: Quebec St-Malo (Saisons)
Inne nagrania
edytuj- 2007: Lasting Weep – Le Spectacle De L'Albatros 1976 (ProgQuébec)[11][19]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Hugues Chantraine: Maneige. progarchives.com. [dostęp 2024-09-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Maneige. thecanadianencyclopedia.ca. [dostęp 2024-09-05]. (fr.).
- ↑ a b c d Michael Forbes: Voici la plus récente formation du groupe Maneige qui sera en spectacle le 7 et le 8 octobre au théâtre Alphonse Desjardins à Repentigny. facebook.com, 2023-08-07. [dostęp 2024-09-06]. (fr.).
- ↑ a b c Jacek Chudzik: Maneige. progrock.org.pl. [dostęp 2024-09-04]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x François Couture: Meneige Biography. allmusic.com. [dostęp 2024-09-04]. (ang.).
- ↑ a b c d Gilles Schetagne: Gilles Schetagne: Bio – Maneige. gillesschetagne.com/. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).
- ↑ a b Quebec Grows as Vital Regional Scene („Bilboard”, str. 80). worldradiohistory.com, 1975-09-27. [dostęp 2024-09-05]. (ang.).
- ↑ a b c Maneige. progquebec.com. [dostęp 2024-09-26]. (fr.).
- ↑ Prog univers: Maneige (Jardins Des Étoiles Montréal, 1976). facebook.com, 2020-07-13. [dostęp 2024-09-27]. (fr.).
- ↑ Jérôme Langlois: Maneige – Jardins Des Étoiles Montréal, 1976. youtube.com, 2011-06. [dostęp 2024-09-27]. (fr.).
- ↑ a b Lasting Weep. progquebec.com. [dostęp 2024-09-24]. (fr.).
- ↑ L’Été Show 1979 Setlists: Saturday, July 28, 1979. setlist.fm. [dostęp 2024-09-06]. (ang.).
- ↑ a b Michael Forbes: Toute une performance avec Maneige au Gésu dans le cadre du Festival de Jazz.. facebook.com, 2023-08-07. [dostęp 2024-09-06]. (fr.).
- ↑ Maneige. montrealjazzfest.com. [dostęp 2024-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-19)]. (ang.).
- ↑ Maneige. rateyourmusic.com. [dostęp 2024-09-05]. (ang.).
- ↑ a b Maneige: Maneige (fotografia z 1983 roku). facebook.com, 2023-08-07. [dostęp 2024-09-06]. (fr.).
- ↑ a b c Maneige. discogs.com. [dostęp 2024-09-05]. (ang.).
- ↑ Maneige – Discography. allmusic.com. [dostęp 2024-09-05]. (ang.).
- ↑ Lasting Weep – Le Spectacle De L'Albatros 1976. discogs.com. [dostęp 2024-09-26]. (ang.).