Maria Kasprowiczowa

polska publicystka, pamiętnikarka i kustoszka

Maria Kasprowiczowa (de domo Bunin[1][2], ur. 29 kwietnia 1892 w Petersburgu, zm. 12 grudnia 1968 w Poroninie[3]) – polska publicystka, pamiętnikarka i kustoszka pochodzenia rosyjsko-szwedzkiego.

Maria Kasprowiczowa
Ilustracja
Maria Kasprowiczowa na obrazie Witkacego z 1937
Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1892
Petersburg

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1968
Poronin

Zawód, zajęcie

publicystka, pamiętnikarka, kustoszka

Życiorys edytuj

Była córką carskiego generała Wiktora Bunina[4] i Szwedki, Marii Anderson. W 1907 poznała[2], a w 1911 została trzecią i ostatnią[1] żoną poety i dramaturga, Jana Kasprowicza, który był starszy od niej o ponad 30 lat[1]. Ślub odbył się w Dreźnie. W podróż poślubną małżeństwo udało się do Poronina, gdzie po raz pierwszy zobaczyła Tatry (potem była przez wiele lat gościem poronińskiego pensjonatu Mardułów-Gałów). W 1923 zamieszkała w willi Harenda[2]. W 1950 objęła stanowisko kustosza Muzeum Jana Kasprowicza, do którego powstania się przyczyniła i którego kronikę pisała[2]. Działała na rzecz upamiętnienia swojego męża. Opublikowała trzykrotnie jego pamiętnik. Zbierała materiały biograficzne, bibliograficzne i pamiątki[3]. W Harendzie wisi m.in. wykonany przez nią batik, stanowiący tło dla zasuszonego bukietu kwiatów zerwanych w dniu śmierci Kasprowicza[1]. Z inicjatywy Marii powstało Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza[2].

Została pochowana w kapliczce Mauzoleum na Harendzie[2].

Pochodzący z 1926 r. ostatni tom poetycki Jana Kasprowicza Mój świat został jej zadedykowany[2].

Publikacje edytuj

Publikowała artykuły w prasie popularnej i fachowej, szkice i prozę (przed i po II wojnie światowej), a także następujące pozycje:

  • Dziennik. Moje życie z nim. 1900-1914,
  • Dziennik. Wojna. 1914-1922 (oba w 1932),
  • Dziennik. Bunt. 1922-1924,
  • Dziennik. Pojednanie. 1924-1926 (oba w 1933),
  • Dziennik. Harenda (1934)[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Lidia Długołec̨ka, Zakopane. Przewodnik historyczny, Wyd. 1, Warszawa: Wydawn. PTTK "Kraj", 1988, s. 266-267, ISBN 83-7005-064-6, OCLC 21057641 [dostęp 2023-03-06].
  2. a b c d e f g Lidia Długołęcka-Pinkwart, Zakopane od A do Z, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1994, s. 144-145, ISBN 83-217-2925-8, OCLC 749438875 [dostęp 2023-03-06].
  3. a b c Włodzimierz Próchnicki, hasło biograficzne, w: Mały Słownik Pisarzy Polskich. Część II, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1981, s. 105
  4. ks. Vitold-Yosif Kovaliv: Wiktor Bunin. geni.com. [dostęp 2023-03-25].