Mauzoleum Samanidów
Mauzoleum Samanidów (uzb. Somoniylar maqbarasi) – mauzoleum zbudowane w IX–X w. za panowania Ismaila Samaniego (892–907), znajdujące się w historycznym centrum Buchary w Uzbekistanie[1]. Budynek mauzoleum był pierwotnie częścią większej nekropolii, która nie zachowała się do dziś. W miejscu byłej nekropoli powstał park rekreacyjny im. Samanidów, na terenie którego obecnie znajduje się mauzoleum[2]. Jest to najstarsze i najlepiej zachowane mauzoleum na terenie Azji Środkowej[3][4][5].
.jpg) Mauzoleum Samanidów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Inwestor |
Ismail Samani |
| Wysokość całkowita |
15 m |
| Rozpoczęcie budowy |
koniec IX w. |
| Ukończenie budowy |
X w. |
Położenie na mapie Uzbekistanu  | |
| 39°46′41″N 64°24′08″E/39,778056 64,402222 | |
W 1993 roku historyczne centrum Buchary (w tym Mauzoleum Samanidów) zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO i od tego czasu jest jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta[6].
Historia edytuj
Mauzoleum zostało wzniesione w latach 892–943 przez władcę perskiego Ismaila Samaniego, założyciela ogromnego państwa Samanidów na terytoriach Persji, Afganistanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu i Tadżykistanu, dla swojego ojca Ahmada ibn Assada (zmarł w 865 roku). Następnie w mauzoleum został pochowany sam Ismail Samani i jego wnuk Nasr II ibn Ahmad. Do XX wieku mauzoleum było prawie całkowicie pokryte warstwą kulturową[7].
W średniowieczu to i inne (nie zachowane do dziś mauzolea) znajdowały się na terenie dużej nekropolii dynastii Samanidów. Wraz z upadkiem dynastii obszar nekropolii stopniowo niszczał.
Architektura edytuj
Mauzoleum zostało zbudowane w kształcie sześcianu lekko zwężającego się ku górze o wymiarach 10,6 × 10,6 m, przykrytego półkolistą kopułą o średnicy 9,25 m. Ściany mauzoleum mają 2 metry grubości i są wykonane z wypalanej cegły. Wszystkie cztery fasady mauzoleum są identyczne, zdobione w narożnikach wciętymi w mury kolumnami i arkadową galeryjką, zwieńczonymi małymi kopułami o średnicy 1,30 m[8][7].
Przypisy edytuj
- ↑ Uzbekistan [online], Budowle Świata, 7 marca 2014 [dostęp 2021-08-17] (pol.).
- ↑ Мавзолей Саманидов в Бухаре: описание, история, экскурсии, точный адрес [online], Тонкости туризма [dostęp 2021-08-20] (ros.).
- ↑ Melanie Michailidis, Dynastic Politics and the Samanid Mausoleum, „Ars Orientalis”, 44, 2014, DOI: 10.3998/ars.13441566.0044.003, ISSN 2328-1286 [dostęp 2021-08-20].
- ↑ m, Ismail Samani Mausoleum, Bukhara, Uzbekistan [online], Asian Architecture [dostęp 2022-12-17] (ang.).
- ↑ The Samanid Mausoleum, Bukhara (Uzbekistan) – Smarthistory [online], smarthistory.org [dostęp 2022-12-17].
- ↑ l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Uzbekistan [online], www.unesco.pl [dostęp 2021-08-20] (ang.).
- ↑ a b Саманидов мавзолей [online], Centralasia Adventures [dostęp 2021-08-20] (ros.).
- ↑ М.С. Булатов, Мавзолей Саманидов - жемчужина архитектуры Средней Азии, 1976.
Bibliografia edytuj
- М. С. Булатов, Мавзолей Саманидов - жемчужина архитектуры Средней Азии, Ташкент 1976.
- Узбекистан. Справочник экскурсовода, Ташкент 2005.