Michał Ciundziewicki

powstaniec styczniowy

Michał Ciundziewicki (ur. w 1839 roku[1] w Wilanowie[2], zm. 21 maja?/2 czerwca 1863 w Mińsku) – żołnierz polski w służbie rosyjskiej, stracony w czasie powstania styczniowego między innymi za agitację powstańczą.

Michał Ciundziewicki

Życiorys

edytuj

Pochodził z rodziny szlacheckiej, był synem Kamili z d. Bohdanowicz (zm. 1862) i Melchiora Ciundziewickiego (1787-1850), byłego pułkownika armii rosyjskiej, weterana walk z Napoleonem I, właściciela majątku Wilanów w powiecie borysowskim, marszałka szlachty pow. borysowskiego. Wnuk miecznika orszańskiego Eliasza i Anny z hr. Tyszkiewiczów Ciundziewickich. Jego ciotką była Anna Ciundziewicka z Prószyńskich. Miał liczne rodzeństwo m.in.: brata Emila, ożenionego z Klotyldą z Niemirowiczów-Szczyttów (rodziców Zofii - żony Bolesława Ciechanowieckiego), oraz siostry: Klementynę - żonę Mieczysława Bławdziewicza (rodziców Marty - żony Jerzego Zdziechowskiego), i Olimpię - żonę Ignacego Mężyńskiego (rodziców Anny - żony Leona hr. Żółtowskiego)[3].

Po śmierci ojca Michał Ciundziewicki znajdował się pod kuratelą wuja, Seweryna Bohdanowicza. W chwili rozpoczęcia powstania styczniowego służył w 3 Baterii 8 Artyleryjskiej Brygady Lekkiej. Przyczyny skazania go na karę śmierci przez rozstrzelanie najlepiej wyjaśnić, przez cytat z opracowania Wacława Studnickiego, który z kolei tłumaczył materiały sądowe:

Rozstrzelany (...) za nie w swoim czasie stawienie się na służbę z przedtem udzielonego mu urlopu, rozjeżdżanie po gub. Mińskiej i Wileńskiej z celem niewiadomym, namowę włościan do powstania i sfotografowanie się, siedzącym na krześle z wyobrażeniem korony a pod nią herbu połączenia Litwy i Polski.

Wyrok wykonano w rejonie ulicy Sierzpuchowskiej (obecnie: Wołodarskiego). Egzekucja, celowo obliczona jako publiczna, była pierwszą tego roku w Mińsku. Miała ona spacyfikować mieszczaństwo Mińska, jednak mogiła oficera stała się miejscem publicznych modłów, które z czasem przybierały charakter demonstracji.

Przypisy

edytuj
  1. Uładzimier Arłou podaje 1836 rok.
  2. Wilanów (2), Wilianowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 451.(
  3. Andrzej Rachuba (red.): Dzieje rodziny Ciechanowieckich herbu Dąbrowa (XIV–XXI wiek). Warszawa: DiG, 2013, s. 394

Bibliografia

edytuj
  • Rok 1863. Wyroki śmierci. Wydane pod redakcją Wacława Studnickiego nakładem i drukiem Ludwika Chomińskiego w Wilnie. Księgarnia Stow. Nauczycielstwa Polskiego. Tow. Wyd. "Ignis", Warszawa, wersja zdigitalizowana w Internecie, ss. 55 i 107 takiej wersji.
  • Marek J. Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasza rodzina, wyd. 3, Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Kraków 2008, ISBN 83-918058-5-9.

Linki zewnętrzne

edytuj