Michał Antoni Zwoliński (ur. 28 grudnia 1846 r. w Warszawie[1], zm. 1912 r. tamże) – polski przemysłowiec, ludwisarz, współwłaściciel zakładów ludwisarskich "A. Zwoliński i S. Czerniewicz" w Pustelniku k. Warszawy.

Michał Antoni Zwoliński
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1846
Warszawa

Data i miejsce śmierci

1912
Warszawa

Zawód, zajęcie

przemysłowiec, ludwisarz

Narodowość

polska

Stanowisko

współwłaściciel i dyrektor techniczny Odlewni Dzwonów A. Zwoliński i S. Czerniewicz

Wyznanie

katolicyzm

Rodzice

Józef i Paulina Irena z de Seiffertów Zwolińscy

Małżeństwo

Maria Michalina Rogalewiczówna

Dzieci

Michał Zwoliński, Matylda ze Zwolińskich Kenigowa

Krewni i powinowaci

Antoni Rogalewicz (teść), Marian Kenig (wnuk), Adam Zwoliński (dziadek), Kajetan Dominik Kalinowski (wuj ojca), Józef Kenig (teść córki)

Urodził się w Warszawie w rodzinie urzędniczej. Jego ojciec Józef (1795-1847) rendant (skarbnik) biura stemplowego w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, wywodził się ze znanej sieradzkiej rodziny, uszlachconej na Sejmie Wielkim z herbem Łada. Matka Michała Paulina Irena z domu de Seifert (Zajfert, Seiffert) była córką warszawskiego urzędnika z pomorskiej rodziny szlacheckiej herbu Sartawski, wyznania ewangelicko-augsburskiego. Jego wujecznym dziadkiem (mężem Salomei Zwolińskiej, siostry jego dziadka Adama) był ekonomista Kajetan Dominik Kalinowski (1775-1828) dyrektor w Komisji Przychodów, twórca i prezes Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim. Jego kuzynem ze strony rodziny Kalinowskich był poeta Ludwik Brzozowski.

Wywód genealogiczny edytuj

4. Adam Zwoliński
syn Andrzeja Zwolińskiego  
     
    2. Józef Zwoliński  
5. Dorota Karpińska        
      1. Michał Antoni Zwoliński
6. Karol Andrzej de Seifert      
    3. Paulina Irena de Seifert      
7. Ewa Podbielska      
 

Zwoliński wcześnie zaczął się samodzielnie utrzymywać ze względu na przedwczesną śmierć ojca. Rozpoczął terminowanie jako ludwisarz pod okiem przyjaciela rodziny Michała Petersilge, właściciela dużego zakładu o wielopokoleniowej tradycji – nie mając potomka upatrzył on sobie Zwolińskiego na swojego następcę. W tym samym czasie Paulina Zwolińska również podjęła samodzielną działalność gospodarczą, zajmując się pośrednictwem w zakresie usług guwernerskich[2]. W ten sposób dorobiła się dwóch kamienic - przy ulicy Samborskiej (na Nowym Mieście) oraz Gęsiej.

Ok. 1860 r. Zwoliński przejął po Petersilgem zarząd nad firmą, którą w kolejnych latach znacznie rozwinął. W l. 90. XIX w. wszedł w spółkę z przedsiębiorcą ludwisarskim Fulgentym Englishem (Engliszem), a po jego śmierci w 1908 r. ze Stanisławem Czerniewiczem. Wówczas też przeniósł produkcję do podwarszawskiej wsi Pustelnik[3]. W tym czasie obrót roczny wynosił ok. 120 000 rubli[4], a jedna czwarta produkcji była eksportowana do Cesarstwa Rosyjskiego (przede wszystkim na Litwę). Reszta zamówień dotyczyła Królestwa Polskiego. Według materiałów reklamowych z 1910 r. Zwoliński uchodził za "jedynego w kraju specjalistę znanego z odlewania wielkich dzwonów"[5].

 
Reklama Odlewni A. Zwoliński & S. Czerniewicz

Pod koniec życia przekazał udziały w firmie córce Matyldzie (żonie przemysłowca Stanisława Keniga, syna Józefa i Salomei z Palińskich), choć wciąż pozostawał dyrektorem ds. technicznych. Po jego śmierci ze względu na trudną sytuację finansową rodziny Kenigów (ze względu na nierozważne postępowanie męża Matyldy) firmę i powszechnie znaną markę „A. Zwoliński & S. Czerniewicz” przejął dotychczasowy wspólnik Czerniewicz.

Z małżeństwa z Marią Michaliną Rogalewiczówną (córką Antoniego) miał przedwcześnie zmarłego syna Michała oraz córkę Matyldę. Wnukiem Zwolińskiego był Marian Kenig.

Bibliografia edytuj

  • Kazimierz Gierdziejewski, Zarys dziejów odlewnictwa polskiego, Stalinogród 1954.
  • Przemysł Fabryczny w Królestwie Polskim, oprac. A. R. Sroka, Warszawa 1911.
  • Kalendarz Ilustrowany "Kuriera Litewskiego" na rok 1910, Wilno 1910.

Przypisy edytuj

  1. Akt chrztu Michała Antoniego Zwolińskiego, Parafia katedralna św. Jana Chrzciciela, 1847, nr 622 (rodzicami chrzestnymi byli podporucznik artylerii Michał Sawin oraz Zofia z Heynów Petersilge)
  2. Ogłoszenia w Kurierze Warszawskim z 1852 (nr 147, dodatek), 1856 (nr 31)
  3. K. Gierdziejewski, Zarys dziejów odlewnictwa polskiego, Stalinogród 1954, s. 146; Stulecie Wystawy Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie 1909, Bielsko-Biała 2009, s. 236
  4. Przemysł fabryczny w Królestwie Polskim, Warszawa 1911, nr 1860
  5. Kalendarz Ilustrowany "Kuriera Wileńskiego" na rok 1910, s. XVI