Mobula

Mobula
	Mobula mobular
	(Bonnaterre, 1788)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ryby chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Infragromada	Euselachii
(bez rangi)	płaszczki
Rząd	orleniokształtne
Rodzina	mantowate
Rodzaj	Mobula
Gatunek	mobula
Synonimy
	Squalus edentulus Brünnich, 1768; Raia mobular Bonnaterre, 1788; Raja vespertilio Walbaum, 1792; Aodon cornu Lacépède, 1798; Raia aurita Suckow, 1799; Raia fabroniana Lacépède, 1800; Raja cephaloptera Bloch & Schneider, 1801; Raja giorna Lacépède, 1803; Mobula auriculata Rafinesque, 1810; Apterurus fabroni Rafinesque, 1810; Cephalopterus massena Risso, 1810; Cephaloptera dumerillii Billberg, 1833; Cephaloptera rissoi Billberg, 1833; Cephalopterus rissoi Billberg, 1833; Anodon cornutus Billberg, 1833; Cephaloptera japanica Müller & Henle, 1841; Cephalopterus edentula Griffini, 1903; Mobula rancureli Cadenat, 1959;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mobula^[19] (Mobula mobular) – gatunek ryby orleniokształtnej zaliczanej do mantowatych (Mobulidae).

Występowanie edytuj

Północny Atlantyk od południowo-zachodnich brzegów Irlandii, Portugalii, wzdłuż wybrzeża Afryki do Senegalu oraz Morze Śródziemne.

Występuje w parach lub małych grupach w pobliżu wybrzeży, unosząc się blisko powierzchni wody. Niekiedy wyskakuje wysoko z wody, by opaść do niej z głośnym pluskiem – usiłuje w ten sposób pozbyć się pasożytów skóry, głównie wąsonogów.

Cechy morfologiczne edytuj

Ciało bardzo silnie spłaszczone grzbietobrzusznie o kształcie rombowatej tarczy, płetwy piersiowe z dużymi ostrokątnymi „skrzydłami”. Głowa szeroka, tzw. płetwy głowowe są rozdzielone i tworzą na pysku dwa wydłużone, cienkie, łyżkowate płaty, wysunięte poziomo do przodu i bardzo ruchliwe. Otwór gębowy bardzo szeroki. Uzębienie składa się z 150–160 szeregów bardzo małych, owalnych lub sercowatych zębów o tępych wierzchołkach. Jedna bardzo mała płetwa grzbietowa osadzona nad płetwami brzusznymi, a za nią 1–2 kolce na długim, cienkim trzonie ogonowym. Brak płetwy ogonowej.

Strona grzbietowa od ciemnobrązowa do niebieskoczarnej. Strona brzuszna biała, często występują tam czarne punkty. Końcówki płetw głowowych najczęściej czarne.

Dorasta maksymalnie do 5 m długości.

Odżywianie edytuj

Żywi się drobnymi skorupiakami i larwami ryb, które zagarnia „płetwami głowowymi” do szeroko otwartej paszczy i odfiltrowuje przez przekształcone w gęste sito aparat skrzelowy.

Rozród edytuj

Ryba żyworodna. Samica wydaje na świat tylko 1–2 młode.

Przypisy edytuj

↑ Mobula mobular, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ M.T. Brünnich: Ichthyologia Massiliensis, sistens piscium descriptiones eorumque apud incolas nomina. Hafniae et Lipsiae: Apud Rothii Viduam et Proft, 1768, s. 6. (łac.).
↑ J.P. Bonnaterre: Tableau encyclopédique et méthodique des trois regnes de la nature, Dédié et présenté a M. Necker, Ministre d’Etat, & Directeur Général des Finances. Ichthyologie. Paris: Chez Panckoucke, 1788, s. 5. (fr.).
↑ J.J. Walbaum: Petri Artedi sueci genera piscium in quibus systema totum ichthyologiae proponitur cum classibus, ordinibus, generum characteribus, specierum differentiis, observationibus plurimis: redactis speciebus 242 ad genera 52: Ichthyologiae pars 3. Grypeswaldiae: Ant. Ferdin. Röse, 1792, s. 535. (łac.).
↑ B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 1. Paris: Plassan, 1798, s. 297, 300. (fr.).
↑ G.A. Suckow: Anfangsgründe der theoretischen und angewandten Naturgeschichte der Thiere. Cz. 4. Leipzig: in der Weidmannischen Buchhandlung, 1799, s. 78. (niem.).
↑ B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 2. Paris: Plassan, 1800, s. 104, 111, ryc. v (rys. 1–2). (fr.).
↑ M.E. Bloch: Systema Ichthyologiae Iconibus cx Ilustratum. Post obitum auctoris opus inchoatum absolvit, correxit, interpolavit Jo. Gottlob Schneider, Saxo. Berolini: Sumtibus auctoris impressum et Bibliopolio Sanderiano commissum, 1801, s. 365. (łac.).
↑ B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 5. Paris: Plassan, 1803, s. 662, 666, ryc. 20 (rys. 3). (fr.).
↑ Rafinesque 1810 ↓, s. 48, 61.
↑ Rafinesque 1810 ↓, s. 48.
↑ A. Risso: Ichthyologie de Nice, ou histoire naturelle des poissons du Département des Alpes Maritimes. Paris: F. Schoell, 1810, s. 15. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Billberg 1833 ↓, s. 51.
↑ Billberg 1833 ↓, s. 52.
↑ J.P. Müller & F.G.J. Henle: Systematische Beschreibung der Plagiostomen. Berlin: Veit, 1841, s. 185. (niem.).
↑ A. Griffini: Ittiologia Italiana: descrizione dei pesci di mare e d’Acqua dolce. Milano: U. Hoepli, 1903, s. 132, rys. 73. (wł.).
↑ J. Cadenat. Notes d’ichtyologie ouest-africaine: 25. Description d’une Mobula de grande taille, à aiguillon caudal, de Côte d’Ivoire: Mobula rancureli, sp. nov.. „Bulletin de l’Institut Français d’Afrique Noire”. Série A: Sciences Naturelles. 21 (4), s. 1331, rys. 1–10, 1959. (fr.).
↑ A.A. Marshall A.A. i inni, Mobula mobular, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-09-11] (ang.).
↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia edytuj

C.S. Rafinesque: Indice d’ittiologia Siciliana, ossia, Catalogo metodico dei nomi Latini, Italiani, e Siciliani dei pesci, che si rinvengono in Sicilia: disposti secondo un metodo naturale: eseguito da un appendice che contiene la descrizione di alcuni nuovi pesci siciliani: illustrato da due piance. Messina: Presso Giovanni del Nobolo, con approvazzione, 1810, s. 1–70; ryc. 1–2. (łac.).
G.J. Billberg. Om ichthyologien och beskrifning öfver några nya fiskarter af samkäksslägtet Syngnathus. „Linnéska Samfundets Handlingar”. 1 (för år 1832), s. 47–55, 1833. (szw.).
Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
Mobula mobular. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 7 lutego 2010]

[itis-1] Mobula mobular, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Brünnich-2] M.T. Brünnich: Ichthyologia Massiliensis, sistens piscium descriptiones eorumque apud incolas nomina. Hafniae et Lipsiae: Apud Rothii Viduam et Proft, 1768, s. 6. (łac.).

[Bonnaterre-3] J.P. Bonnaterre: Tableau encyclopédique et méthodique des trois regnes de la nature, Dédié et présenté a M. Necker, Ministre d’Etat, & Directeur Général des Finances. Ichthyologie. Paris: Chez Panckoucke, 1788, s. 5. (fr.).

[Walbaum-4] J.J. Walbaum: Petri Artedi sueci genera piscium in quibus systema totum ichthyologiae proponitur cum classibus, ordinibus, generum characteribus, specierum differentiis, observationibus plurimis: redactis speciebus 242 ad genera 52: Ichthyologiae pars 3. Grypeswaldiae: Ant. Ferdin. Röse, 1792, s. 535. (łac.).

[Lacépède-5] B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 1. Paris: Plassan, 1798, s. 297, 300. (fr.).

[Suckow-6] G.A. Suckow: Anfangsgründe der theoretischen und angewandten Naturgeschichte der Thiere. Cz. 4. Leipzig: in der Weidmannischen Buchhandlung, 1799, s. 78. (niem.).

[Lacépède1800-7] B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 2. Paris: Plassan, 1800, s. 104, 111, ryc. v (rys. 1–2). (fr.).

[Bloch&Schneider-8] M.E. Bloch: Systema Ichthyologiae Iconibus cx Ilustratum. Post obitum auctoris opus inchoatum absolvit, correxit, interpolavit Jo. Gottlob Schneider, Saxo. Berolini: Sumtibus auctoris impressum et Bibliopolio Sanderiano commissum, 1801, s. 365. (łac.).

[Lacépède1803-9] B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 5. Paris: Plassan, 1803, s. 662, 666, ryc. 20 (rys. 3). (fr.).

[CITEREFRafinesque1810[https://www.biodiversitylibrary.org/page/12059515_48],_[https://www.biodiversitylibrary.org/page/12059528_61]-10] Rafinesque 1810 ↓, s. 48, 61.

[CITEREFRafinesque1810[https://www.biodiversitylibrary.org/page/12059515_48]-11] Rafinesque 1810 ↓, s. 48.

[Risso-12] A. Risso: Ichthyologie de Nice, ou histoire naturelle des poissons du Département des Alpes Maritimes. Paris: F. Schoell, 1810, s. 15. (fr.).

[CITEREFBillberg1833[https://archive.org/details/linnskasamfunde00samfgoog/page/n62/mode/1up_51]-13] Billberg 1833 ↓, s. 51.

[CITEREFBillberg1833[https://archive.org/details/linnskasamfunde00samfgoog/page/n63/mode/1up_52]-14] Billberg 1833 ↓, s. 52.

[Müller&Henle-15] J.P. Müller & F.G.J. Henle: Systematische Beschreibung der Plagiostomen. Berlin: Veit, 1841, s. 185. (niem.).

[Griffini-16] A. Griffini: Ittiologia Italiana: descrizione dei pesci di mare e d’Acqua dolce. Milano: U. Hoepli, 1903, s. 132, rys. 73. (wł.).

[Cadenat-17] J. Cadenat. Notes d’ichtyologie ouest-africaine: 25. Description d’une Mobula de grande taille, à aiguillon caudal, de Côte d’Ivoire: Mobula rancureli, sp. nov.. „Bulletin de l’Institut Français d’Afrique Noire”. Série A: Sciences Naturelles. 21 (4), s. 1331, rys. 1–10, 1959. (fr.).

[iucn-18] A.A. Marshall A.A. i inni, Mobula mobular, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-09-11] (ang.).

[Rutk-19] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.

[19]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]