Monaster św. Antoniego w Radecznicy

Monaster św. Antoniegomonaster żeński w Radecznicy, działający w latach 1899–1915.

Monaster św. Antoniego Pieczerskiego
Ilustracja
Widok monasteru w Radecznicy w 1910
Państwo

 Polska

Miejscowość

Radecznica

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Rodzaj klasztoru

monaster

Eparchia

chełmska

Klauzura

nie

Typ monasteru

żeński

Obiekty sakralne
Cerkiew

św. Antoniego Pieczerskiego

Założyciel klasztoru

Atanazja (Gromieko)

Styl

bizantyjsko-ruski

Materiał budowlany

cegła

Data budowy

1899

Data zamknięcia

1915

Położenie na mapie gminy Radecznica
Mapa konturowa gminy Radecznica, u góry znajduje się punkt z opisem „Radecznica, monaster św. Antoniego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Radecznica, monaster św. Antoniego”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Radecznica, monaster św. Antoniego”
Położenie na mapie powiatu zamojskiego
Mapa konturowa powiatu zamojskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Radecznica, monaster św. Antoniego”
Ziemia50°44′49″N 22°49′52″E/50,746840 22,831010

Monaster w Radecznicy był jednym z żeńskich klasztorów prawosławnych powstałych na ziemiach polskich w celu umacniania wpływów rosyjskich i utrwalania obecności prawosławia. Został zorganizowany w porzuconych budynkach należących wcześniej do skasowanego przez carat klasztoru bernardynów[1], a następnie do męskiego klasztoru prawosławnego[2]. Patronem monasteru był święty mnich Antoni Pieczerski, którego kult miał w planach władz carskich wyprzeć silny w okolicy kult św. Antoniego Padewskiego, patrona klasztoru bernardyńskiego[3].

Monaster męski w Radecznicy nie zgromadził większej wspólnoty mniszej. W 1887 przebywało w niej pięciu mężczyzn. W latach 1891–1897 przełożonym klasztoru był hieromnich Krzysztof (Sakowicz), autor licznych pieśni paraliturgicznych wykonywanych w Rosyjskim Kościele Prawosławnym[4]

W 1899 monaster został przemianowany na klasztor żeński. Jego pierwszą przełożoną została zakonnica z monasteru w Leśnej, mniszka Atanazja, córka gubernatora siedleckiego Stiepana Gromieki. Powtarzała ona w Radecznicy model życia zakonnego znany już z Leśnej oraz innych monasterów tworzonych przez mniszki wywodzące się z tego klasztoru (Wirów, Teolin). Zakonnice pracowały w tkalni, pisały ikony, prowadziły szkołę dwuklasową oraz szkoły dla kobiet kształcące ogrodniczki i sadowniczki. Prowadziły również aptekę i szpital. Monaster był ważnym celem pielgrzymkowym – w dniu jego patrona odnotowywano przybycie nawet 50 tys. pątników. Od 1903 monaster radecznicki posiadał swoją filię w Turkowicach. Rok wcześniej powstała cerkiew w Trzęsinach, która również pozostawała pod ich opieką[3].

Kościół bernardyński w Radecznicy. W latach 1899–1915 cerkiew monasterska

Monaster istniał do 1915, kiedy zakonnice udały się na bieżeństwo. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę władze zwróciły zabudowania Kościołowi katolickiemu. W części budynków powstał szpital[5].

W Radecznicy znajduje się cmentarz, na którym chowano mniszki zmarłe w monasterze, zaś przy kościele św. Antoniego, dawniej monasterskiej cerkwi, znajduje się nagrobek mnicha Krzysztofa (Sakowicza)[6].

Przypisy

edytuj
  1. Historia kościoła w Radecznicy na jego oficjalnej stronie
  2. Strona monasteru w Sakach
  3. a b Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, ss. 157–158. ISBN 978-83-7548-003-0.
  4. S. Dmitruk, Zapomniany autor „Kriestnoj Piesni”, nr 3(321), marzec 2012.
  5. Strona monasteru na Górze Grabarce
  6. Zamojska pielgrzymka motocyklowa do Radecznicy

Bibliografia

edytuj
  • U. A. Pawluczuk, Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2007, ISBN 978-83-7431-127-4