Monaster św. Michała Archanioła w Bakocie

Monaster św. Michała Archaniołaprawosławny klasztor skalny w Bakocie[a], funkcjonujący od końca XII do połowy XV stulecia, zachowany w ruinie.

Monaster św. Michała Archanioła
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Ukraina

Obwód

 chmielnicki

Miejscowość

Bakota

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Eparchia

włodzimiersko-brzeska

Klauzura

nie

Typ monasteru

męski

Obiekty sakralne
Cerkiew

św. Michała Archanioła

Styl

monaster skalny

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Monaster św. Michała Archanioła”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Monaster św. Michała Archanioła”
Ziemia48°35′11″N 26°59′55″E/48,586389 26,998611

Pierwsza pisemna wzmianka o klasztorze pochodzi z litewskiej czternastowiecznej kroniki. W miejscu tym opisano monaster jako istniejący od dawna[1]. Radziecki badacz Tichomirow wnioskował, iż monaster został założony pod koniec XII w.[1] na południowo-zachodnim stoku Białej Góry nad Dniestrem. W połowie kolejnego stulecia został całkowicie zniszczony razem z zamkiem, który wznosił się na jej szczycie. W II połowie XIV stulecia klasztor wznowił działalność i przetrwał około stu lat. Został ostatecznie zniszczony na skutek obsunięcia części skały, po którym zasypana została centralna część całego kompleksu razem z monasterską świątynią[2].

Wygląd klasztoru został zrekonstruowany dzięki badaniom archeologicznym profesora Uniwersytetu Kijowskiego, W. Antonowicza, przeprowadzonych w końcu XIX w. Monaster był dwukondygnacyjny. Wejście do klasztoru znajdowało się na szczycie Białej Góry, skąd przez wykutą w skale jaskinię można było przejść na niższy poziom, gdzie zlokalizowano rząd cel dla mnichów. W tej samej części znajdowała się dwupoziomowa cerkiew dekorowana wewnątrz freskami. Po zakończeniu badań, w 1893, dostęp do wyższego poziomu cerkwi został zamknięty. Skonstruowano natomiast kamienne schody umożliwiające wejście do części ołtarzowej świątyni. Była to cerkiew trójnawowa, podzielona wykutymi w skale filarami. Wschodnie ściany szczytowe dwóch naw bocznych kończą się otworami, które przechodzą następnie w korytarze prowadzące do grobowców mnichów – wnęk zamykanych płytami. W południowej nawie znajduje się starosłowiański napis informujący o powstaniu monasteru[2].

W 1893 na miejscu wejścia do monasteru została zbudowana drewniana budowla z dwuspadowym dachem[2]. Cerkiew tę, pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, poświęcił biskup podolski i bracławski Dymitr. Budowla przetrwała do 1963, gdy została zniszczona[1].

  1. W rejonie kamienieckim, obwodzie chmielnickim.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Bakota
  2. a b c J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, ss.21–22