Wikipedia

Monety polsko-rosyjskie

Monety polsko-rosyjskie – monety bite według nowego wzoru i wprowadzane do obiegu w Królestwie Polskim po powstaniu listopadowym (1830–1831) w latach 1832–1841[1].

3 ruble – 20 złotych 1834 z Petersburga
1½ rubla – 10 złotych 1833
¾ rubla – 5 złotych 1835 MW
30 kopiejek – 2 złote 1836
15 kopiejek – 1 złoty 1832
10 groszy 1835
5 groszy 1840
3 grosze 1835
1 grosz 1835

Dla utworzonego w 1815 Królestwa Polskiego, które pozostawało w unii personalnej z Cesarstwem Rosyjskim, wybrano system walutowy odmienny od tego, który obowiązywał w Rosji. Złoty polski równy był 30 groszom. Bito monety 1 i 3 grosze polskie w miedzi, 5 i 10 groszy polskich w bilonie, 1, 2, 5, 10 złotych polskich w srebrze oraz 25 i 50 złotych polskich w złocie. Monety te miały napisy wyłącznie w języku polskim, a na rewersie znajdowało się godło Królestwa Polskiego będące orłem rosyjskim z umieszczonym na piersi orłem polskim.

Po upadku powstania już w pod koniec roku 1832 rozpoczęto proces usuwania symboli autonomii polskiej ze znaków pieniężnych. Wprowadzono srebrne i złote monety dwunominałowe, które były jednak bite według szeregu nominałowego Królestwa Polskiego przedpowstaniowego tj. 1, 2, 5, 10 złotych w srebrze oraz 20 złotych w złocie. Kopiejkowo-rublowe nominały monet to 15 kopiejek, 30 kopiejek, ¾ rubla, 1½ rubla oraz 3 ruble odpowiednio. Na monetach tych umieszczono wyłącznie godło rosyjskie, wszystkie napisy poza nominałem złotowym były w języku rosyjskim, drugi nominał został wyrażonych w złotych a nie, tak jak przed powstaniem, w złotych polskich.

W roku 1835 usunięto symbole autonomii polskiej z monet groszowych. Tak jak w przypadku monet złotowych, orzeł rosyjski został umieszczony na awersie. Napis: GROSZ POLSKI zastąpiono: GROSZem. Monety te nie miały nominału wyrażonego w kopiejkach i były bite według szeregu nominałowego obowiązującego w Królestwie Polskim przed powstaniem.

Ze względu na bicie w latach 1832–1841 monet groszowych i dwunominałowych złotowych z usuniętymi symbolami autonomii polskiej według szeregu nominałowego ustanowionego dla Królestwa Polskiego, w numizmatyce polskiej monety te nazywane są polsko–rosyjskimi.

W roku 1834 w przypadku monet złotowych, a w 1835 w przypadku monet groszowych, zaprzestano jakiegokolwiek bicia ich według starych przedpowstaniowych wzorów.

Z dniem 1 stycznia 1842 r.[2] ujednolicono całkowicie systemy monetarne Rosji i tzw. Królestwa Kongresowego, zabraniając bicia z aktualną datą monet według wzorów 1832–1841. Mennica warszawska miała już odtąd bić jedynie monety rosyjskie według szeregu nominałowego obowiązującego w Rosji. W przypadku dwóch monet obiegowych tj. 20 i 25 kopiejek zezwolono na umieszczenie również nominału wyrażonego w groszach, co rozpoczęło w polskiej numizmatyce okres monet rosyjsko–polskich.

Groszowe monety polsko-rosyjskie były bite przez mennicę warszawską po roku 1841, jednak na monetach 3, 5, 10 groszy umieszczano rok 1840, a na monecie 1 grosz również rok 1839[3].

Groszowe monety polsko-rosyjskie były bite jedynie w mennicy warszawskiej. Złotowe monety polsko-rosyjskie bito zarówno w Petersburgu (litery НГ po obu stronach ogona orła) jak i Warszawie (litery MW po obu stronach ogona orła)[2].

W tabeli zestawiono nominały obiegowych monet polsko-rosyjskich z latami podanymi na monetach oraz mennicami, w których zostały wybite[4].

Nominał 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841
1 grosz MW MW MW MW MW MW MW
3 grosze MW MW MW MW MW MW MW
5 groszy MW MW MW MW
10 groszy MW MW MW MW MW MW
15 kopiejek – 1 złoty НГ НГ НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW
30 kopiejek – 2 złote MW MW MW MW MW MW MW MW
¾ rubla – 5 złotych НГ НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW
1½ rubla – 10 złotych НГ НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW
3 ruble – 20 złotych НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ, MW НГ

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764–1864, 1977.
  2. ↑ a b 1841 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-11].
  3. ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet Królestwa Polskiego 1835–1841 1 grosz, 3 grosze, 5 groszy, 10 groszy, 2011.
  4. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monety_polsko-rosyjskie&oldid=65989280”