Wikipedia

1 grosz (1835–1841)

(Przekierowano z 1 grosz 1835–1841)

1 grosz (1835–1841) – moneta groszowa Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu jako następczyni monety 1 grosz polski (1816–1835), po zatwierdzeniu 18 maja 1835 r. przez cara Mikołaja I zmodyfikowanych rysunków monet miedzianych i bilonowych dla Królestwa Polskiego[1]. Była bita na podstawie ukazu cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., w miedzi, w latach 1835–1849, z datą na monecie 1835–1841, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[2][3]. Wycofano ją z obiegu w lutym 1851 r.[4]

1 grosz (1835–1841)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

1 grosz

Rocznik

1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

ok. 16 000 000 sztuk

Data emisji

18 maja 1835

Data wycofania

luty 1851

Opis fizyczny
Masa

2,9 g

Średnica

19 mm

Materiał

miedź

Rant

gładki

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

Awers edytuj

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M W[5]. W roczniku 1837 istnieją monety, na których umieszczono błędny znak mennicy – W M[6].

Rewers edytuj

Na tej stronie w wieńcu umieszczono nominał 1, poniżej napis „GROSZ”, a pod nim rok 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841[6].

Opis edytuj

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w miedzi, na krążku o średnicy 19 mm, masie 2,9 grama, z rantem gładkim. Według sprawozdań mennicy w latach 1835–1849 w obieg wypuszczono 16 002 969 sztuk monet[3]. Dokładne podanie nakładu jest jednak niemożliwe, ponieważ w 1835 roku monetę bito razem z 1 grosz polski (1816–1835), a mennica w swoich sprawozdaniach raportowała jedynie liczbę wprowadzanych do obiegu monet konkretnego nominału, bez podawania typu[3].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik Znak mennicy Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Uwagi Liczba odmian[7] Liczba odmiana z wariantami[7] Zdjęcie
1 grosz 1835 M W R[8] 80 001–400 000 bito również monety 1 grosz polski (1816–1835); odmiany różnią się liczbą pęczków liści na rewersie – 5 albo 6 (R5)[9] 2[10] 3[10]  
1 grosz 1836 M W R[11] 80 001–400 000 odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, ogonem orła o siedmiu albo o pięciu piórach[12] 3[13] 4[13]  
1 grosz 1837 M W R[14] 80 001–400 000 odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, koroną małą lub dużą, literą G z szeryfem lub bez[15] 3[16] 5[16]  
W M R5[17] 26–120  
1 grosz 1838 M W R[18] 80 001–400 000 odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, literą G z szeryfem lub bez[19] 2[20] 3[20]  
1 grosz 1839 M W R[21] 80 001–400 000 odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, wąską lub szeroką tarczą herbową, małymi lub dużymi cyframi daty; istnieją również odmiany z dodatkową kropką lub dodatkowymi kropkami na rewersie[22] 5[22] 7[22]  
1 grosz 1840 M W [23] > 400 000 odmiany różnią się: literą G z szeryfem lub bez, małymi lub dużymi cyframi daty[24] 2[25] 4[25]  
1 grosz 1841 M W R[26] 80 001–400 000  

W przypadku jednogroszówki odmiany z dodatkowymi kropkami na rewersie występują dla rocznika 1839, inaczej niż dla pozostałych nominałów groszowych. W tabeli poniżej zebrano rozpoznane odmiany kropkowe[22]:

Dodatkowe kropki Stopień rzadkości Szacowana liczna egzemplarzy Zdjęcie
1 grosz 1839 kropka po roku 1839 [27] > 400 000  
kropka po GROSZ [28] > 400 000
kropki po roku i po GROSZ R[29] 80 001–400 000

Moneta była bita w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[30].

Nowe bicie edytuj

Dla wszystkich roczników, poza 1835, istnieją monety nowego bicia z 1857 r. z mennicy w Warszawie[31].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 140.
  2. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  3. ↑ a b c Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  4. ↑ Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
  5. ↑ a b Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  6. ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  7. ↑ a b Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  8. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  9. ↑ 1 grosz 1835 – b/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  10. ↑ a b 1835 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  11. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  12. ↑ 1836 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  13. ↑ a b 1836 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  14. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  15. ↑ 1837 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  16. ↑ a b 1837 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  17. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  18. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  19. ↑ 1838 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  20. ↑ a b 1838 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  21. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  22. ↑ a b c d 1839 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  23. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  24. ↑ 1840 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  25. ↑ a b 1840 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  26. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06].
  27. ↑ 1 grosz 1839 – c/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  28. ↑ 1 grosz 1839 – d/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  29. ↑ 1 grosz 1839 – e/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21].
  30. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 865.
  31. ↑ Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 234-244.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=1_grosz_(1835–1841)&oldid=73360981”