Wikipedia

1 grosz polski (1822–1825)

(Przekierowano z 1 grosz polski 1822–1825)

1 grosz polski (1822–1825) – moneta groszowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, bita na podstawie zgody cara Aleksandra I z 20 października 1818 r., wyrażonej między innymi na emisję monet miedzianych 1 i 3 grosze z dodatkowym napisem na rewersie „Z MIEDZI KRAIOWEY”. Monetę bito w latach 1822–1825, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[1], Wycofana z obiegu w lutym 1851 r.[2]

1 grosz polski (1822–1825)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

1 grosz

Rocznik

1822, 1823, 1824, 1825

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

ok. 16 000 000 sztuk

Data emisji

20 października 1818

Data wycofania

luty 1851

Opis fizyczny
Masa

2,8 g

Średnica

20 mm

Materiał

miedź

Rant

gładki

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

Awers edytuj

Na tej stronie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, tzn. orła rosyjsko-polskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, dużą pośrodku i dwiema małymi na głowach orła, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza herbowa z polskim orłem[3]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie – I.B. (Jakuba Benika)[4]. Awers jest identyczny z awersem monety 1 grosz polski (1816–1835)[4].

Rewers edytuj

Na tej stronie umieszczono nominał „1", pod nim napis „GROSZ”, poniżej „POLSKI”, pod nim rok bicia: 1822, 1823, 1824 1825, a poniżej w półkolu napis[4]:

Z MIEDZI KRAIOWEY.

Opis edytuj

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w miedzi, na krążku o średnicy 20 mm, masie 2,8 grama, z rantem gładkim. Według sprawozdań mennicy w latach 1822–1826 w obieg wpuszczono 16 383 153 sztuk jednogroszówek dwóch typów[5]. Mennica w swoich sprawozdaniach raportowała jedynie liczbę wprowadzanych do obiegu monet konkretnego nominału, bez podawania typu[5]. W roku 1822 bito zarówno monety starego jak i nowego wzoru, ale ze względu na rzadkość rocznika 1822 starego wzoru można przyjąć, że nie miał on istotnego wpływu na całkowitą liczbę jednogroszówek wprowadzonych do obiegu w latach 1822–1826[4]. Inaczej rzecz się ma z monetami starego wzoru z wybitym rokiem 1821, które, znając praktyki mennicy z tamtego okresu, w dużym prawdopodobieństwem mogły być wpuszczane do obiegu również w roku 1822[5].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników monety przedstawiono w tabeli:

Rocznik Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Uwagi Zdjęcia
1 grosz polski 1822 Z MIEDZI KRAIOWEY[6] ponad 400 000 istnieją odmiany z dużą koroną szerszą albo węższą[7]  
1 grosz polski 1823 Z MIEDZI KRAIOWEY[8] ponad 400 000 istnieją odmiany z dużą koroną szerszą albo węższą[7]  
1 grosz polski 1824 Z MIEDZI KRAIOWEY[9] ponad 400 000 istnieją odmiany z dużą koroną szerszą albo węższą[7]  
1 grosz polski 1825 Z MIEDZI KRAIOWEY[10] ponad 400 000 istnieją odmiany z dużą koroną szerszą albo węższą[7]  

Od roku 1828 ponownie bito monetę 1 grosz polski (1816–1835)[4].

Moneta w wersji obiegowej była bita w latach panowania Aleksandra I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[11]. Jednak nowe bicie nieobiegowego rocznika 1826 zalicza się do monet cara Mikołaja I[12].

Nowe bicie edytuj

Dla każdego z roczników istnieją monety nowego bicia z 1857 r. z mennicy w Warszawie[13].

Istnieją również monety nowego bicia z 1869 r. z mennicy w Petersburgu dla obiegowego rocznika 1824 oraz dla rocznika 1826, dla którego monet obiegowych nie było[13].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  2. ↑ Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
  3. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  4. ↑ a b c d e Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  5. ↑ a b c Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  6. ↑ 1 grosz (1822). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  7. ↑ a b c d Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 26.
  8. ↑ 1 grosz (1823). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  9. ↑ 1 grosz (1824). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  10. ↑ 1 grosz (1825). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-10-31]. (pol.).
  11. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 792.
  12. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 858.
  13. ↑ a b Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 144-184.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=1_grosz_polski_(1822–1825)&oldid=71659108”