Wikipedia

¾ rubla – 5 złotych (1833–1841)

(Przekierowano z ¾ rubla–5 złotych 1833–1841)

¾ rubla – 5 złotych (1833–1841) – dwunominałowa moneta o wartości ¾ rubla i jednocześnie pięciu złotych, przygotowana dla Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu na terenie Królestwa ukazem carskim z 27 stycznia 1833 r., a na terenie całego Imperium Rosyjskiego ukazem z dnia 1 maja 1834 r.[1] Moneta była bita, początkowo w mennicy w Petersburgu, od 1834 r. również w Warszawie, w srebrze, w latach 1833–1841, według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim[2][3][4].

¾ rubla – 5 złotych (1833–1841)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

¾ rubla – 5 złotych

Rocznik

1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841

Emisja
Mennica

Petersburg, Warszawa

Nakład

12 187 927 sztuk

Data emisji

27 stycznia 1833

Opis fizyczny
Masa

15,55 g

Średnica

33 mm

Materiał

srebro Ag868

Rant

z wklęsłym napisem

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

Awers edytuj

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak kierownika mennicy w Petersburgu Mikołaja Graczowa – litery Н Г (pol. N G), a w przypadku monet bitych w Warszawie znak mennicy – litery M W. Dookoła umieszczono napis[6]:

ЧИСТАВО СЕРЕБРА 3 ЗОЛОТНИКА 15¾ ДОЛЕЙ.

Rewers edytuj

Na tej stronie w wieńcach laurowym (z lewej) i dębowym (z prawej) przewiązanych wstążką u dołu, umieszczono nominał ¾, pod nim „РУБЛЯ.”, poniżej nominał 5, pod nim „ZŁOT•.”, poniżej rok bicia 1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841, po roku kropka[6]. Wieńce laurowy i dębowy składają się z siedmiu kępek każdy. W wieńcu laurowym umieszczono po kolejnych kępkach jagody – licząc od góry po pierwszej jedna, po drugiej też jedna, po trzeciej dwie, po czwartej jedna, po piątej trzy, a po szóstej dwie jagody. W wieńcu dębowym umieszczono po kolejnych kępkach żołędzie – licząc od góry po pierwszej trzy, po drugiej dwa, po trzeciej jeden, po czwartej jeden, po piątej trzy i po szóstej dwa żołędzie, przy czym po kępkach pierwszej, piątej i szóstej jeden żołądź jest pusty[7].

Rant edytuj

Na rancie umieszczono wklęsły napis[7]:

СЕР•83⅓ ПРОБЫ 3 ЗОЛ•6123/25 ДОЛЬ•

Opis edytuj

Monetę bito w srebrze próby 868, na krążku o średnicy 33 mm, masie 15,55 grama. Według sprawozdań mennic w latach 1833–1841 w obieg wypuszczono 12 187 927 monet, z czego 925 500 sztuk z mennicy w Petersburgu oraz 11 262 427 sztuk z mennicy w Warszawie[3].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik Znak mennicy Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Zdjęcie
¾ rubla – 5 złotych 1833 Н Г R1[8] 15 001–80 000  
¾ rubla – 5 złotych 1834 Н Г R1[9] 15 001–80 000  
M W R2[10] 3001–15 000  
¾ rubla – 5 złotych 1835 Н Г R2[11] 3001–15 000  
M W R[11] 80 001–400 000  
¾ rubla – 5 złotych 1836 Н Г R2[12] 3001–15 000  
M W R[12] 80 001–400 000  
¾ rubla – 5 złotych 1837 Н Г R1[13] 15 001–80 000  
M W R[13] 80 001–400 000  
¾ rubla – 5 złotych 1838 Н Г R7[14] 4–6   
M W [14] ponad 400 000  
¾ rubla – 5 złotych 1839 Н Г R8[15] 2–3   
M W [15] ponad 400 000  
¾ rubla – 5 złotych 1840 Н Г R7[16] 4–6   
M W [16] ponad 400 000  
¾ rubla – 5 złotych 1841 Н Г R8[17] 2–3   
M W R[17] 80 001–400 000  

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[18].

Liczba znanych odmian łącznie z wszystkich lat bicia wynosi[19]:

  • z mennicy w Petersburgu – 24[20] (z uwzględnieniem wariantów – 29[21])
  • z mennicy w Warszawie – 45[22] (z uwzględnieniem wariantów – 57[23])

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 135-139,276-278.
  2. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 8-11.
  3. ↑ a b Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 44.
  4. ↑ Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 189-190.
  5. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  6. ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  7. ↑ a b Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 201-204.
  8. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  9. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  10. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  11. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  12. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  13. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  14. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  15. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  16. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  17. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  18. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 860,862.
  19. ↑ Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, ISBN 978-83-918397-1-3.
  20. ↑ Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 218–219, ISBN 978-83-918397-1-3.
  21. ↑ Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 85–86, ISBN 978-83-918397-1-3.
  22. ↑ Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 219–222, ISBN 978-83-918397-1-3.
  23. ↑ Adam Kuriański, Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 102–105, ISBN 978-83-918397-1-3.

Bibliografia edytuj

  • Kuriański A.:Dwunominałowe monet z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, Multi-Print, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-918397-1-3
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=¾_rubla_–_5_złotych_(1833–1841)&oldid=71660078”