Wikipedia

Monitory rzeczne typu Mihail Kogălniceanu

(Przekierowano z Monitory typu Mihail Kogălniceanu)

Monitory rzeczne typu Mihail Kogălniceanu (projektu 1316) – seria rumuńskich monitorów rzecznych z przełomu XX/XXI wieku, używanych w składzie Rumuńskich Sił Morskich na Dunaju..

Monitory rzeczne typu Mihail Kogălniceanu
Ilustracja
„Ion C. Brătianu”
Kraj budowy

 Rumunia

Użytkownicy

 Forțele Navale Române

Stocznia

w Drobeta-Turnu Severin

Wejście do służby

1993–1996

Zbudowane okręty

3

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

522 t (standardowa)
575 t (pełna)

Długość

52 m

Szerokość

9 m

Zanurzenie

1,72 m

Napęd

2 silniki wysokoprężne o mocy 3200 KM

Prędkość

33 km/h

Uzbrojenie

• 2 armaty 100 mm (2×I)
• 4 działka plot. 30 mm (2×II)
• 8 km plot. 14,5 mm (2×IV)
• 2 × IV wyrzutnie rakiet plot. Strzała-2M
2 × XX wyrzutnie npr 122 mm Grad

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Od lat 70. XIX wieku Rumunia utrzymywała flotyllę rzeczną na Dunaju, który jest żeglowną na całej długości drogą wodną o strategicznym znaczeniu, a jednocześnie na części biegu stanowił granicę Rumunii z innymi krajami[1]. Najsilniejszymi okrętami na Dunaju były opancerzone monitory rzeczne. Pierwszymi rumuńskimi jednostkami tej klasy były cztery monitory typu Ion C. Bratianu z początku XX wieku, o wyporności 680 ton, które wraz z trzema monitorami z podziału marynarki Austro-Węgier, służyły do lat 60[2]. W międzyczasie do flotylli dunajskiej wcielono szereg mniejszych okrętów rzecznych, głównie patrolowych. Specyficzne warunki geograficzne Rumunii spowodowały, że nie zrezygnowano jednak z budowy rzecznych okrętów artyleryjskich, uważanych już na świecie za anachronizm. W latach 80, pod koniec rządów komunistycznego dyktatora Nicolae Ceaușescu, podjęto projektowanie nowych rzecznych okrętów pancernych, z których pierwszymi były kutry pancerne typu Brutar (oznaczenie NATO), uzbrojone w armatę kalibru 100 mm[3]. Po ich zaprojektowaniu przystąpiono do budowy jeszcze większych okrętów rzecznych, które otrzymały tradycyjne miano monitorów (rum. monitorul, l.mn. monitoare)[4][5].

Budowę okrętów zlecono stoczni marynarki w Drobeta-Turnu Severin[a]. Zbudowano trzy jednostki projektu 1316, znanego od pierwszego okrętu jako typ Mihail Kogălniceanu, którym nadano nazwy noszone już przez wcześniejsze monitory[b]. Oprócz wszechstronnego uzbrojenia, miały pełnić rolę okrętów sztabowych dywizjonów[4]. Okręty te ukończono i oddano do służby już po obaleniu rządów komunistycznych, w latach 1993–1996[4].

Okręty edytuj

Monitory rzeczne typu Mihail Kogălniceanu[4][5]
Nazwa okrętu (nr burtowy) Położenie stępki Wodowanie Wejście do służby
Mihail Kogălniceanu (45) ? ? 19 grudnia 1993
Ion C. Brătianu (46) ? ? 28 grudnia 1994
Lascar Catargiu (47) ? ? 22 listopada 1996

Opis edytuj

Opis ogólny i architektura edytuj

 
Monitor „Lascar Catargiu” od dziobu

Okręty mają typowy dla jednostek rzecznych szeroki kadłub gładkopokładowy o niskich burtach[6]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone są wieże armat kalibru 100 mm[4]. Przez całe śródokręcie ciągnie się długa i wysoka w porównaniu z burtami jednokondygnacyjna nadbudówka, mieszcząca w przedniej części pomost nawigacyjny, a dalej pomieszczenia mieszkalne, sztabowe, łączności i inne[4]. Na dachu pomostu nawigacyjnego jest odkryty mostek i maszt kratownicowy z pomieszczeniem u podstawy. W tylnej części nadbudówki są chowane dwie wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych. Kadłub jest od wewnątrz ekranowany pancerzem o nieujawnionej grubości[4]. Opancerzona jest też wieża dowodzenia, a okna pomostu nawigacyjnego są zakrywane pokrywami pancernymi[4].

Wyporność standardowa wynosi 522 tony, a pełną 575 ton[4]. Długość całkowita wynosi 52 m, szerokość 9 m, a zanurzenie 1,72 m[5].

Załoga okrętów liczy 53 osoby[5]. Autonomiczność jednostek wynosi 7 dób[5].

Uzbrojenie edytuj

 
Dziobowa wieża monitora „Lascar Catargiu”
 
Monitor na znaczku pocztowym, z wysuniętymi wyrzutniami rakiet niekierowanych

Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowią dwie armaty kalibru 100 mm D-10T2G w wieżach typu czołgowego z ekranowanym pancerzem[c]. Do ostrzeliwania celów lądowych służą ponadto dwie 40-prowadnicowe wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych BM-21 kalibru 122 mm, zaadaptowane z samobieżnych wyrzutni APR-40[4]. Wyrzutnie są hydraulicznie chowane do nadbudówki i mogą być ponownie przeładowane[4]. Zasięg pocisków sięga 20 km[4].

Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowią cztery działka kalibru 30 mm M53 w dwóch dwulufowych odkrytych stanowiskach na bokach pokładu nadbudówki[4]. Ponadto okręty mają osiem karabinów maszynowych kalibru 14,5 mm w dwóch poczwórnie sprzężonych odkrytych stanowiskach, stanowiących morską wersję zestawu ZPU-4, umieszczonych po bokach na pokładzie za wieżą dziobową[4]. Uzupełniają je dwie czteroprowadnicowe wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych bardzo bliskiego zasięgu samonaprowadzających się na podczerwień Strzała-2M na dachu nadbudówki, po bokach masztu, z zapasem 32 pocisków[4][5].

Napęd edytuj

Napęd stanowią dwa silniki wysokoprężne H165 o mocy łącznej 3200 KM (2350 kW)[4]. Według informacji rumuńskich silniki mają moc po 2200 KM[5]. Okręty rozwijają prędkość maksymalną 33 km/h[4], albo 32 km/h według informacji marynarki rumuńskiej[5]. Zasięg pływania wynosi 1000 km[5].

Służba edytuj

 
„Lascar Catargiu” podczas ćwiczeń z marynarką Ukrainy w 2018

Okręty od 1995 roku weszły w skład nowo utworzonego 67 Dywizjonu Monitorów w bazie Braiła, należącego do 24 Brygady Rzecznej Flotylli Dunajskiej (Flotila de Dunăre)[7]. Od 2001 roku monitory należą do 67 Dywizjonu Okrętów Artyleryjskich, tworząc jego I sekcję monitorów[5]. Sam dywizjon jest częścią Flotylli Rzecznej im. Mihaila Kogălniceanu[7]. Od 2018 roku 67 Dywizjon przybrał imię komandora Virgila Alexandru Dragaliny (rum. Divizionul 67 Nave Purtătoare de Artilerie „Comandor Virgil Alexandru Dragalina”)[7].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Tak według oficjalnej strony Marynarki Secţia I a Divizionului 67 N.P.A. - Monitoare. Odmiennie Malinowski 2006 ↓, s. 84 podaje stocznię marynarki „2 Maja” (Şantierul Naval 2 Mai) w Mangalii.
  2. ↑ Tak według oficjalnej strony Marynarki SCURT ISTORIC. Odmiennie Malinowski 2006 ↓, s. 84 podaje numer projektu 1310.
  3. ↑ Malinowski 2006 ↓, s. 84 podaje, że wieże są czołgowe T-55, uzbrojone w armaty D-10T2G, lecz wieże monitorów różnią się zdecydowanie wyglądem, a przy tym w Rumunii produkowano od lat 80. własne czołgi TR-85 o wieżach własnej konstrukcji, lecz także różnych od użytych na monitorach, i uzbrojonych we wzorowane na radzieckich armaty A-308 (por. Piotr Zbies. Rumuńskie czołgi podstawowe rodziny P-124. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5/2020. s. 10-17. ).

Przypisy edytuj

  1. ↑ Malinowski 2006 ↓, s. 82.
  2. ↑ Malinowski 2006 ↓, s. 83.
  3. ↑ Malinowski 2006 ↓, s. 84-85.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Malinowski 2006 ↓, s. 84.
  5. ↑ a b c d e f g h i j Secţia I a Divizionului 67 N.P.A. - Monitoare. Forțele Navale Române. [dostęp 2024-04-12]. (rum.).
  6. ↑ Na podstawie fotografii Malinowski 2006 ↓, s. 84.
  7. ↑ a b c SCURT ISTORIC. Forțele Navale Române. [dostęp 2024-04-12]. (rum.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monitory_rzeczne_typu_Mihail_Kogălniceanu&oldid=73541338”