Most kolejowy na Sanie w Kępie Rzeczyckiej
Most kolejowy w Kępie Rzeczyckiej – 3 przęsłowy stalowy most o konstrukcji kratownicowej i długości 300 m[1] położony między stacjami kolejowymi Kępa i Pilchów na Sanie, przez który przebiega linia kolejowa nr 68 z Lublina do Rozwadowa.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda |
rzeka San |
| Długość |
300 m |
| Liczba torów |
1 |
| Liczba przęseł |
3 |
| Data budowy |
1922 |
| Data zburzenia |
1939 i 1944 |
| Data odbudowy |
1946 |
| Data remontu |
2019-2021 |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 50°38′27″N 22°02′06″E/50,640833 22,035000
| |
Historia edytuj
Ze względu na swoje strategiczne znaczenie most ma za sobą burzliwą przeszłość.
Pierwszy most drewniany zbudowany został przez Rosjan w 1914 roku w trakcie budowy linii kolejowej Lublin - Rozwadów (linia kolejowa nr 68) potrzebnej do lepszego zaopatrzenia frontu[2]. Most został zburzony podczas działań wojennych I wojny światowej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku postawiono tymczasowo kolejną drewnianą konstrukcję mostu. Nową stalową konstrukcję mostu postawiono w 1922 roku w nowym miejscu - most został przesunięty około 60 m od drewnianego w górę rzeki - po równoczesnej przebudowie przebiegu linii kolejowej od stacji Lipa do stacji Pilchów. W tym czasie wybudowano też nowe mosty na rzece Łukawica - stalowy i strumieniu wpadającym do Łukawicy - betonowy, zastępując prowizoryczne drewniane rosyjskie mosty[3]. Do dziś widoczny jest przyczółek rosyjskiego mostu, fragmenty torowiska i resztki drewnianych pali w nurcie rzeki Łukawica i Sanu.
We wrześniu 1939 roku most na Sanie posłużył do przemieszczania wycofujących się polskich żołnierzy z Armii „Kraków” pod osłoną pociągu pancernego Wojska Polskiego II RP Pierwszy Marszałek.
10 września pociąg przejechał ze stacji Rozwadów na wschodni brzeg Sanu do Zaklikowa; tam pociąg dostał zadanie transportu i ochrony amunicji i żywności. Pociąg następnie przydzielono do ochrony mostu kolejowego w Kępie Rzeczyckiej, co czynił do rana 14 września, gdy most został wysadzony przez jednostki saperów, po przejściu ostatnich jednostek polskich[4].
Niebawem, bo już w 1940 roku Niemcy zbudowali prowizoryczny, drewniany most, lecz ze względów strategicznych po kilku miesiącach postawili stalową konstrukcję. Most ten również nie istniał zbyt długo, bo w 1944 został zniszczony przez wycofujących się Niemców, aby nacierającym Rosjanom uniemożliwić przeprawę.
Most na Sanie w Kępie Rzeczyckiej w postaci znanej nam do dziś powstał w roku 1922. Odbudowany po zniszczeniach wojennych w 1946, wykonawcą była firma Mostostal, której ówczesnym dyrektorem był inż. Krzysztof Wołoszyn[5][6].
W latach 2019 - 2021 przeprowadzono remont generalny. Wzmocniono konstrukcję mostu i przyczółków, zwiększając tym samym prędkość przejazdu pociągów z 80 km/h do 120 km/h[1].
-
Most kolejowy na Sanie. Po wybudowaniu w 1922
Przypisy edytuj
- ↑ a b Remont mostu kolejowego przez San. Przeprawa ma 73 lata [online], Inżynieria.com [dostęp 2023-04-21] (pol.).
- ↑ Kurier Kolejowy, Powstanie kolei na ziemiach polskich w czasie zaborów [online], kurier-kolejowy.pl [dostęp 2023-04-21].
- ↑ OpenStreetMap [online], OpenStreetMap [dostęp 2023-04-23] (pol.).
- ↑ Tadeusz Krawczak, Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939 r., Książka i Wiedza, 1987, ISBN 83-05-11723-5, OCLC 230982475 [dostęp 2023-04-21].
- ↑ Kępa Rzeczycka - Most kolejowy na Sanie - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2023-04-21].
- ↑ Most w Kępie Rzeczyckiej (stalowemiasto.pl) 5 Kwietnia 2012
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia archiwalne https://fotopolska.eu/San_Most_kolejowy_na_Sanie