Muzeum Archeologiczne w Olimpii
Muzeum Archeologiczne w Olimpii (gr. Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας) – muzeum archeologiczne poświęcone historii sanktuarium w Olimpii w okresie od wczesnej epoki brązu do VI–VII w. n.e. oraz znalezionym tu artefaktom. W zbiorach muzeum znajdują się m.in. fragmenty bogatej dekoracji rzeźbiarskiej ze świątyni Zeusa Olimpijskiego, m.in. metopy przedstawiające dwanaście prac Heraklesa, posąg Nike z Olimpii oraz rzeźba Hermes z małym Dionizosem.
 Muzeum Archeologiczne w Olimpii, wejście do muzeum, 2010 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Τ.Κ. 27 065, Olympia |
| Data założenia |
1982 (otwarcie Nowego Muzeum) |
Położenie na mapie Grecji  | |
 37°38′36,3″N 21°37′45,8″E/37,643417 21,629389
| |
| Strona internetowa | |
HistoriaEdytuj
Stare MuzeumEdytuj
Początkowo muzeum mieściło się w tzw. „Syngrejonie”[1], na wzgórzu na zachód od Altisu[2]. Budynek ten, sfinansowany przez greckiego bankiera i filantropa Andreasa Syngrosa (1831–1899), został wzniesiony w 1888 roku z zamiarem prezentacji w nim znalezisk ze stanowiska archeologicznego w Olimpii[1]. Projekt gmachu w stylu neoklasycznym sporządzili niemieccy architekci-archeolodzy – Friedrich Adler (1827–1908) i Wilhelm Dörpfeld (1853–1940) – którzy uczestniczyli w niemieckiej ekspedycji archeologicznej w Olimpii w latach 70. XIX wieku[1]. W 1954 roku gmach został mocno uszkodzony podczas trzęsienia ziemi i pozostawał zamknięty[1]. Wobec coraz większej liczby artefaktów znajdowanych w Olimpii podjęto decyzję o budowie nowej siedziby dla muzeum archeologicznego[1][2]. „Syngrejon” stał się magazynem[1]. Jego gmach wyremontowano przed Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi w Atenach i w 2004 roku otwarto tu Muzeum Historii Starożytnych Igrzysk Olimpijskich[1].
Nowe MuzeumEdytuj
Gmach Nowego Muzeum został wzniesiony w latach 1966–1975 według projektu greckiego architekta Pátroklosa Karantinósa (1903–1976)[2]. Eksponaty stopniowo przenoszono ze Starego do Nowego Muzeum, które otwarto uroczyście w 1982 roku w obecności ówczesnej minister kultury Meliny Mercouri (1920–1994)[2].
W 1994 roku udostępniono zwiedzającym posąg Nike z Olimpii dłuta Pajoniosa z Mende[2].
Przed Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi w Atenach w 2004 roku wyremontowano wnętrza muzeum a wystawę przeorganizowano[2]. Nowa wystawa została otwarta 24 marca 2004 roku[2]. Obok, na nowo zaaranżowanych kolekcji, zaprezentowano publiczności „warsztat Fidiasza”[2].
ZbioryEdytuj
Wystawa stała muzeum ukazuje historię sanktuarium w Olimpii w okresie od wczesnej epoki brązu do VI–VII w. n.e.[3]
W muzeum prezentowane są m.in. fragmenty bogatej dekoracji rzeźbiarskiej ze świątyni Zeusa Olimpijskiego, m.in. metopy przedstawiające dwanaście prac Heraklesa[4], posąg Nike z Olimpii oraz rzeźba Hermes z małym Dionizosem – uważana za dzieło Praksytelesa[3]. Prezentowana tu kolekcja artefaktów z epoki brązu należy do najbogatszych zbiorów tego rodzaju na świecie[3].
Zbiory wystawiane są w dwunastu galeriach w porządku chronologicznym[3]:
Galeria 1: okres prehistorycznyEdytuj
W pierwszej galerii prezentowane są znaleziska z okresu prehistorycznego, m.in. ceramika i narzędzia kamienne wczesnej kultury helladzkiej (2700–2000 p.n.e.) a także znaleziska z grobu legendarnego Pelopsa[3]. Znajdują się tu również obiekty z terakoty, kamienia i brązu, a także biżuteria z grobów odkrytych na terenie Nowego Muzeum z okresu kultury mykeńskiej (1600–1100 p.n.e.)[3].
Galeria 2: styl geometryczny i okres archaicznyEdytuj
W drugiej galerii znajduje się obszerna kolekcja darów wotywnych z okresów geometrycznego i archaicznego – jeden z najbogatszych zbiorów artefaktów z epoki brązu na świecie[3]. Prezentowane są figurki ludzi i zwierząt, kociołki, trójnogi, naczynia i narzędzia, a także broń: hełmy, nagolenniki, tarcze i kirysy[3]. Znajdują się tu również akroterion ze świątyni Hery i kamienna głowa Hery[3].
Dary wotywne dla Zeusa: brązowe figurki zwierząt, IX–VIII w. p.n.e.
Brązowa figurka wotywna: siedem tańczących kobiet, VIII w. p.n.e.
Brązowa figurka wotywna: koń, VII w. p.n.e.
Brązowa figurka wotywna: lew, VIII w. p.n.e.
Uskrzydlony gorgonejon, VI w. p.n.e.
Galeria 3: późny okres archaicznyEdytuj
W trzeciej galerii wystawione są naczynia ceramiczne i biżuteria brązowa oraz kilka dekoracji rzeźbiarskich znalezionych w ruinach Olimpii, m.in. fronton skarbca Megary, gzyms skarbca Geli i rzygacz w formie głowy lwa[3].
Detal dekoracji gzymsu skarbca Geli, VI w. p.n.e.
Odrestaurowany fragment frontonu skarbca Megary, 520 p.n.e.
Rzygacz w formie głowy lwa
Galeria 4: styl surowyEdytuj
Wystawa w czwartej galerii obejmuje ogromne dekoracje terakotowe z grupą Zeus z Ganimedesem, taran z głową barana oraz hełmy Miltiadesa i Hierona[3]. Hełm Miltiadesa dedykowany jest Zeusowi po zwycięstwie Ateńczyków w bitwie pod Maratonem w 490 roku p.n.e.[5]
Zeus z Ganimedesem, 480–470 p.n.e.
Lew z terakoty, V w. p.n.e.
Delfin z terakoty, ok. 400 p.n.e.
Hełm Miltiadesa, 490 p.n.e.
Galeria 5: dekoracja rzeźbiarska świątyni Zeusa OlimpijskiegoEdytuj
W tej galerii wystawiane są fragmenty bogatej dekoracji rzeźbiarskiej frontonu świątyni Zeusa Olimpijskiego, m.in. metopy przedstawiające dwanaście prac Heraklesa[4].
- Trzy metopy ze wschodniej strony świątyni
Oczyszczenie stajni Augiasza
Przyniesienie złotych jabłek z ogrodu Hesperyd
Uprowadzenie trzody Geriona
.JPG)
- Trzy metopy z zachodniej strony świątyni
Schwytanie byka kreteńskiego
Przepędzenie ptaków stymfalijskich
Zabicie lwa nemejskiego
.JPG)
.JPG)
.jpg)
Galeria 6: posąg Nike z OlimpiiEdytuj
W galerii wystawiony jest posąg Nike z Olimpii dłuta Pajoniosa z Mende z ok. 421 r. p.n.e.[3][6], znaleziony w 1875 roku przez ekspedycję niemiecką[7]. Posąg stał na masywnym, dziewięciometrowym piedestale z inskrypcjami: po jednej stronie z dedykacją posągu Zeusowi Olimpijskiemu przez mieszkańców Mesenii i Nafpaktos po ich zwycięstwie nad Lakonią w II wojnie peloponeskiej (ok. 421 p.n.e.) i nazwiskiem artysty, który posąg wykonał[8] oraz drugą inskrypcją Meseńczyków z ok. 135 p.n.e. na prawym boku piedestału, upamiętniającą arbitraż pomiędzy Meseńczykami a Lakończykami w sprawie o sporny teren na górze Tajget – Dentheliatis[8]. Bogini ukazana jest w locie – po raz pierwszy w sztuce greckiej – jak schodzi z Olimpu, by obwieścić tryumf Meseńczyków[6]. Jest to najstarszy znany posąg Nike w sztuce greckiej i charakterystyczny przykład stylu bogatego[6].
Galeria 7: Fidiasz i jego warsztatEdytuj
Galeria poświęcona jest rzeźbiarzowi Fidiaszowi i jego pracy nad chryzelefantynowym posągiem Zeusa[3]. Na wystawie prezentowane są m.in. pozostałości materiałów używanych do budowy posągu, wiele narzędzi oraz fragment ojnochoe z napisem ΦEIΔIO EIMI „Feidio eimi” – pol. „należę do Fidiasza” znalezione w warsztacie Fidiasza[9][10][11][3].
Galeria 8: rzeźba Hermesa z małym DionizosemEdytuj
Galeria dedykowana jest rzeźbie Hermesa z małym Dionizosem uważanej za dzieło Praksytelesa z ok. 330 r. p.n.e.[12] Marmurowa rzeźba została znaleziona w 1877 roku przez ekspedycję niemiecką w ruinach herajonu[13].
Galeria 9: późny okres klasyczny i hellenistycznyEdytuj
W galerii prezentowane są elementy architektury, rzeźby i ceramiki z późnego okresu klasycznego i okresu hellenistycznego[3].
Galeria 10–11: rzeźba rzymskaEdytuj
Bogata kolekcja rzeźby rzymskiej prezentowana jest w dwóch galeriach, m.in. posągi z nimfajonu, znanego jako eksedra Heroda Attyka[3].
Posąg byka
Posąg cesarza Hadriana, 160 r. n.e.
Posąg Marka Aureliusza, 160 r. n.e.
Posąg Poppei Sabiny, I w. n.e.
Galeria 12: ostatnie lata działalności sanktuariumEdytuj
Wystawa prezentuje historię sanktuarium w Olimpii, ostatnich lat jego świetności od II do VI–VII w. n.e., kiedy zostało opuszczone[3].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g Ολυμπία Βικάτου: Μουσείο Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας – Ιστορικό. [w:] Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού [on-line]. [dostęp 2017-12-28]. (gr.).
- ↑ a b c d e f g h Olympia Vikatou: Archaeological Museum of Olympia: history. odysseus.culture.gr. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Olympia Vikatou: Archaeological Museum of Olympia: Permanent exhibition of the Olympia Archaeological Museum. odysseus.culture.gr. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ a b Olympia Vickatou: Temple of Zeus at Olympia. [w:] Ministry of Culture and Sports of Greece: Odysseus Portal [on-line]. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Olympia Museum. [w:] ancient-greece.org [on-line]. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ a b c Olympia Vikatou: Archaeological Museum of Olympia: Permanent exhibition of the Olympia Archaeological Museum – Nike of Paionios. odysseus.culture.gr. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Nike of Paionios. W: (red.) Nancy Thomson de Grummond: Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. London: Routledge, 1996. ISBN 1-884964-80-X.
- ↑ a b Olympia Vickatou: Pedestal of the Nike of Paionios. [w:] Ministry of Culture and Sports of Greece: Odysseus Portal [on-line]. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Olympia Vickatou: Workshop of Pheidias. [w:] Ministry of Culture and Sports of Greece: Odysseus Portal [on-line]. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Perseus Digital Library Project: Olympia, Workshop of Pheidias (Building). [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Martin J. Price: The Statue of Zeus at Olimpia. W: Peter A Clayton, Martin Price: The Seven Wonders of the Ancient World. Routledge, 2013, s. 67. ISBN 978-1-136-74810-3. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Olympia Vikatou: Archaeological Museum of Olympia: Permanent exhibition of the Olympia Archaeological Museum – Hermes of Praxiteles. odysseus.culture.gr. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Hermes of Praxiteles. W: (red.) Nancy Thomson de Grummond: Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. London: Routledge, 1996, s. 588. ISBN 1-884964-80-X.