Wikipedia

Muzeum w Zelowie – Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich

Muzeum w Zelowie – Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich – mieści się na specjalnie dla potrzeb muzealnych wyremontowanym i przystosowanym poddaszu kościoła ewangelicko-reformowanego w Zelowie, a także w jego zakrystii, która przystosowana została dla potrzeb archiwum, pracowni archiwalnej oraz biblioteki. Muzeum zbiera, konserwuje, przechowuje oraz eksponuje wszelkie ślady kultury duchowej i materialnej oraz zbiera dokumentację do historii dziejów Braci Czeskich.

Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich
Ilustracja
Muzeum na poddaszu kościoła
Państwo

 Polska

Miejscowość

Zelów

Adres

ul. Sienkiewicza 14a
97-425 Zelów

Data założenia

20 czerwca 2003

Zakres zbiorów

dokumentacja historii dziejów Braci Czeskich

Położenie na mapie Zelowa
Mapa konturowa Zelowa, na dole znajduje się punkt z opisem „Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich”
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego
Mapa konturowa powiatu bełchatowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich”
Położenie na mapie gminy Zelów
Mapa konturowa gminy Zelów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich”
Ziemia51°27′38,214″N 19°13′14,466″E/51,460615 19,220685
Strona internetowa

Obecna działalność muzealna skoncentrowana jest przede wszystkim na organizacji i utrwalaniu podstaw merytorycznych, organizowaniu wystaw okresowych i stałych oraz na publikowaniu dotychczasowych badań nad interesującymi nas tematami. Młodzież szkolna często uczestniczy w lekcjach muzealnych, które są możliwością zapoznania się z ideałami czeskiej i polskiej reformacji.

Dyrektorem-założycielem Muzeum był do 2010 ks. Mirosław Jelinek. Kustoszami są dr Jacek Kriegseisen oraz mgr Dariusz Czwojdrak.

Archiwum muzealneEdytuj

Unikatowym zespołem jest archiwum Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Zelowie. Przetrwało ono bowiem II wojnę światową jako jedyne na ziemiach polskich dziewiętnastowieczne archiwum różnowiercze, lecz także dlatego, że dotyczy diasporalnej społeczności czeskiej i interesującego, jeśli chodzi o przemiany cywilizacyjne i społeczne, okresu.

Zespół zawiera 239 jednostek archiwalnych, w tym 71 ksiąg metrykalnych - w sumie 7,5 m. b. akt. Bardzo wyraźny ślad tak w treści akt, jak i w kształcie archiwum zostawili poszczególni proboszczowie. W wielu wypadkach odgrywali oni w historii Zelowa bardzo znaczącą rolę (najlepszym przykładem może być postać wieloletniego proboszcza ks. Jana Mozesa). Nad muzeum tym patronat przejął były prezydent Republiki Czeskiej Václav Havel.

Kartusze trumienneEdytuj

W kościele ewangelicko-reformowanym w Zelowie zachował się także zespół kartuszy trumiennych związanych pierwotnie z ceremoniałem pogrzebowym. Do lat powojennych zawieszone były na ścianach zakrystii kościoła. Ogółem zachowały się 64 kartusze trumienne. Najstarszy z nich pochodzi z 1841, a najmłodszy z 1964. Kartusze podczas wystawienia trumny w kościele nabite były na jeden z krótszych boków trumny, a po zakończeniu uroczystości pogrzebowych, zawieszane były w kościele. W swoim pierwotnym przeznaczeniu były one użyte do identyfikacji zmarłego i oczywiście ozdoby trumny. Wtórnej, pamiątkowej funkcji, nabrały z chwilą zawieszenia w zakrystii. Napisy na kartuszach są interesującym materiałem pomocniczym dla badań genealogicznych. Sytuacja w Zelowie jest w tej mierze idealna, gdyż zachowały się prawie w komplecie parafialne księgi metrykalne, będące podstawowym źródłem dla badań tego rodzaju. Wszystkie metalowe kartusze trumienne wykonane z są blachy żelaznej, sztancowane i wycinane. Istnieje również grupa kartuszy wykonanych z kartonu, ale tłoczonych tą samą matrycą, która użyta została do tłoczenia blachy. Tła, napisy i ornamenty malowane są farbami olejnymi. Podobne kartusze zachowały się w wielu miejscowościach Polski, jednak nigdzie w aż tak dużym zespole.

Sala lekcyjna z czasów Jana Amosa KomeńskiegoEdytuj

Muzeum w Zelowie w 2003, rocznicę 200-lecia przybycia na te tereny potomków Braci Czeskich, otrzymało od Muzeum Komenského w Przerowie całe wyposażenie oraz pomoce dydaktyczne izby lekcyjnej z czasów Jana Amosa Komenskiego (XVII wiek), w warsztatach którego wszystkie jej elementy ekspozycji były sporządzone. Realizację projektu dr. Františka Hýbla przeprowadzili Ladislav Novák, Hana Holásková oraz Renata Skřebská.

Wystawy stałeEdytuj

  • Śmierć w obrządku ewangelickim (zespół kartuszy trumiennych)
  • Sala lekcyjna z czasów Jana Amosa Komenskiego (XVII wiek)
  • Portrety Kompozytorów Polskich Waldemara Krygiera
  • Wystawy: V nouze o spaseni - Historia Husytyzmu i Braci Czeskich od zarania, Życie codzienne w Zelowie do 1939 r. w fotografii oraz Wczoraj, dziś i ... – 200 lat w Zelowie Parafii ewangelicko-reformowanej zawierające dokumenty oraz fotografie dotyczące:

Wystawy okolicznościoweEdytuj

Godziny otwarciaEdytuj

Zwiedzanie możliwe po uprzednim kontakcie telefonicznym. Wstęp do Muzeum jest wolny.

Zobacz teżEdytuj

BibliografiaEdytuj

  • E. Štěříková, Muzeum w Zelowie - Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich, Zelów 2006

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Muzeum_w_Zelowie_–_Ośrodek_Dokumentacji_Dziejów_Braci_Czeskich&oldid=68281201”