Neodasyscypha cerina

Neodasyscypha cerina (Pers.) Spooner – gatunek grzybów z rodziny Lachnaceae[1].

Neodasyscypha cerina
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

Lachnaceae

Rodzaj

Neodasyscypha

Gatunek

Neodasyscypha cerina

Nazwa systematyczna
Neodasyscypha cerina (Pers.) Spooner
Česká Mycol.
Worki z zarodnikami

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Neodasyscypha, Lachnaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1796 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Speziza cerina. Obecną nazwę nadał mu Brian Martin Spooner w 2005 r.[1] Ma 22 synonimy. Niektóre z nich:

  • Belonidium cerinum (Pers.) Raitv. 1970
  • Lachnum cerinum (Pers.) Morgan 1902
  • Neodasyscypha cerina (Pers.) Spooner 1987
  • Perrotia cerina (Pers.) Svrček 1962
  • Trichodiscus cerinus (Pers.) Kirschst. 1939[2].

Morfologia edytuj

Na podłożu tworzy owocniki typu apotecjum o średnicy 0,5–1,5(2) mm średnicy, początkowo kuliste, po dojrzeniu otwarte, miseczkowate, ale po wysuszeniu znów zamknięte, osadzone na niewielkim trzonku. Hymenofor na wewnętrznej stronie miseczki, w kolorze wosku, żółtawo-brązowy, czerwono-brązowy do ciemnobrązowego, jałowa strona zewnętrzna płowa do ciemnobrązowej, owłosiona. Trzon o wysokości do 0,25 mm[3].

Cechy mikroskopowe

Worki o kształcie od cylindrycznego do maczugowatego, lekko zwężające się w kierunku podstawy, z 8 nieregularnie dwurzędowymi zarodnikami, z amyloidalnymi porami wierzchołkowymi, 40–60 × 3,5–5(7) µm. Parafizy wąsko lancetowate do wrzecionowatych, przewyższające worki, z żółtawymi granulkami o średnicy 2–3 µm. Zarodniki elipsoidalne do wrzecionowatych, bez przegród, szkliste, 4,5–7,5 × 2–3 µm. Włosy zewnętrzne cylindryczne, wieloprzegrodowe, z nieco pogrubioną ścianą, brązowe, jaśniejszy ku wierzchołkowi, gęsto pokryty ziarnistościami, 70–140 × 3–4 µm[3].

Występowanie i siedlisko edytuj

Neodasyscypha cerina występuje na całej półkuli północnej, na półkuli południowej podano jego stanowiska na Nowej Zelandii i na południowym krańcu Ameryki Południowej[4]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 5 stanowisk[5], w późniejszych latach podano następne (jako Lachnum cerinum)[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Nadrzewny saprotrof występujący na leżących na ziemi gałązkach drzew liściastych[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-08-24] (ang.).
  2. Index Fungorum [online] [dostęp 2023-08-24] (ang.).
  3. a b Roland Labbé, Neodasyscypha cerina / Pézize cérine [online], Mycoquébec.org [dostęp 2021-01-20] (fr.).
  4. Występowanie Neodasyscypha cerina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  5. a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 64, ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-08-24].
  7. Aktualne stanowiska Neodasyscypha cerina w Polsce (mapa) [online], grzyby.pl [dostęp 2021-01-20] (pol.).