Norzyca (pocz. Norzyce) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1945 roku w woj. nowogródzkim/Ziemi Wileńskiej/woj. wileńskim (obecnie na Białorusi). Siedzibą gminy był folwark Norzyca (44 mieszk. w 1921 roku[2]), a następnie Łasica (91 mieszk. w 1921 roku[2][3])[4].

Norzyca
gmina wiejska
1921–1939[1]
Państwo

 Polska

Województwo

(1919–20: okręg wileński)
(1920–21: okręg nowogródzki)
1921–22: nowogródzkie
(1922–26: Ziemia Wileńska)
1926–39: wileńskie

Powiat

do 1920: wilejski
1920–25: duniłowicki
1926–39: postawski

Siedziba

Norzyca
Łasica

Populacja (1921)
• liczba ludności


5308[2]

Szczegółowy podział administracyjny (1921)
Liczba gromad

65

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Norzyca”
55°04′48,0000″N 27°19′48,0000″E/55,080000 27,330000

Początkowo gmina należała do powiatu wilejskiego. 7 listopada 1920 r. została przyłączona do nowo utworzonego powiatu duniłowickiego pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych[5]. 19 lutego 1921 r. wraz z całym powiatem weszła w skład nowo utworzonego województwa nowogródzkiego. 13 kwietnia 1922 roku gmina wraz z całym powiatem duniłowickim została przyłączona do objętej władzą polską Ziemi Wileńskiej[6], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie. 1 stycznia 1926 roku nazwę powiatu duniłowickiego zmieniono na powiat postawski[7]. 1 kwietnia 1927 roku dokonano wymiany część obszaru między gminą Norzyca a gminą Duniłowicze[8]. 1 kwietnia 1929 z gminy wyłączono 11 miejscowości i włączono do gminy Głębokie w powiecie dziśnieńskim[9].

Po wojnie obszar gminy Norzyca wszedł w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.

Demografia edytuj

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę zamieszkiwało 5 308 osób, 3 654 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 625 prawosławnego, 1 ewangelickiego, 13 mojżeszowego, 15 mahometańskiego. Jednocześnie 3 435 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 1 858 białoruską, 12 litewską, 3 rosyjską. Było tu 1 012 budynków mieszkalnych[10].

Przypisy edytuj

  1. Od 1921 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. nowogródzkiego; w czasie II wojny światowej poza administracją polską; po II wojnie światowej poza granicami Polski.
  2. a b c Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VII - Część II - Ziemia Wileńska – Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
  3. wieś i folwark łącznie
  4. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  5. Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 24
  6. Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213 – Art. 8.
  7. Dz.U. z 1925 r. nr 67, poz. 472
  8. Dz.U. z 1927 r. nr 13, poz. 102
  9. Dz.U. z 1929 r. nr 14, poz. 119
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 7, część 2, 1924, s. 30.