Octospora humosa (Fr.) Dennis – gatunek grzybów należący do rodziny Pyronemataceae[1].

Octospora humosa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

Pyronemataceae

Rodzaj

Octospora

Gatunek

Octospora humosa

Nazwa systematyczna
Octospora humosa (Fr.) Dennis
British Cup Fungi & their Allies 33 (1960)
Worki z zarodnikami

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Octospora, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Peziza humosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1960 Richard William George Dennis[1]. Synonimów ma 27, niektóre z nich::

  • Barlaea humosa (Fr.) Velen. 1934
  • Humaria humosa (Fr.) Sacc. 1889
  • Humaria ignea Velen. 1947
  • Octospora leucolomoides (Rehm) K.B. Khare & V.P. Tewari 1978
  • Pseudocenangium purpureum (Hedw.) A. Knapp 1924[2].

Morfologia

edytuj
Owocniki

Typu apotecjum o średnicy 2–10 (-15) mm i wysokości 2–8 (–10) mm, miseczkowate, na krótkich trzonkach. Brzeg i powierzchnia zewnętrzna lekko do wyraźnie białawo-owłosiona, miseczka jasnopomarańczowa, brzeg bez ząbków. Ekscypulum zbudowane z cienkościennych, splecionych strzępek o średnicy 9 µm. Pomiędzy workami nierozgałęzione parafizy o średnicy 3-4 µm, zawierające pomarańczowe pigmenty karotenoidowe, z zakrzywionymi, nieco nabrzmiałymi wierzchołkami. Worki 260–290 × 14–17 µm, cylindryczne, z długim, zwężającym się trzonkiem, cienkościenne, z wierzchołkiem o kształcie od zaokrąglonego do ściętego i nieamyloidalnym, 8-zarodnikowe. Askospory w jednym rzędzie, 20–23 × 11–14 µm, elipsoidalne, bezprzegrodowe, cienkościenne, szkliste, z 1–2 dużymi gutulami, gładkie choć czasami z niepozornym, raczej nieregularnym zdobieniem, prawdopodobnie utworzonym z warstwy galaretowatej[3].

Anamorfa nie jest znana[3].

Gatunki podobne

Jest to jeden z dużych gatunków z rodzaju Octospora. Różni się od Neottiella rutilans brakiem trzonu i gładkimi, a nie siatkowatymi zarodnikami. Podobne gatunki, ale z okrągłymi zarodnikami i żyjące w połączeniu z mchami, można znaleźć w rodzaju Lamprospora[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji, najwięcej stanowisk podano w Europie[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 7 stanowisk[6], w późniejszych latach podano wiele nowych[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].

Grzyb naziemny[6]. Występuje na glebach piaszczystych porośniętych mchami, zwłaszcza płonnikiem Polytrichum. Grzyb mszakolubny. Owocniki tworzy od wiosny do jesieni[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-08-25] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-08-25] (ang.).
  3. a b Octospora humosa [online], Fungi of Great Britain and Ireland, marzec 2023 [dostęp 2023-08-25] (ang.).
  4. a b Roland Labbé, Octospora humosa / Pézize terreuse [online], Mycoquébec.org [dostęp 2023-08-25] (fr.).
  5. Występowanie Octospora humosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-08-25] (ang.).
  6. a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 86, ISBN 978-83-89648-46-4.
  7. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-08-25].
  8. Aktualne stanowiska Octospora humosa w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-08-25] (pol.).