Wikipedia

Olej wiesiołkowy

Olej wiesiołkowy (Oleum Oenotherae, olej z wiesiołka dwuletniego) sporządzany z nasion jest stosowany w lecznictwie i do wyrobu kosmetyków, zwykle dostępny w formie doustnych kapsułek[1], poza tym jest to ważny składnik suplementów diety[2].

Wiesiołek dwuletni, z którego nasion uzyskuje się olej.

Wiesiołek dwuletni jest rośliną rodzimą dla Ameryki Północnej, ale występuje zdziczały w wielu rejonach świata, także w Polsce. Młode liście, pędy, zielone strąki oraz korzenie są jadalne[3]. Wiesiołek był ważnym składnikiem diety rdzennych mieszkańców Ameryki, wykorzystywali go oni także w ziołolecznictwie. Nasiona zawierają 15-20% olejów, w tym 7-10% kwasu gamma linolenowego, który jest rzadki u roślin[4] (spotykany poza tym w oleju z ogórecznika lekarskiego[2]).

Zastosowanie edytuj

Pomimo faktu, że olej z wiesiołka jest powszechnie stosowany w leczeniu różnych dolegliwości, np. skórnych, brak jest jednoznacznych dowodów klinicznych na skuteczność doustnej suplementacji olejem z wiesiołka, przy leczeniu lub wspomaganiu jakichkolwiek przypadłości zdrowotnych[5]. Możliwe, że ma on działanie przeciwzapalne i antyalergiczne[5].

Olej z wiesiołka jest nieskuteczny przy leczeniu egzemy[6], nie łagodzi on objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego[7].

Niejednoznaczne są badania dotyczące wpływu oleju na bóle piersi, wydaje się on łagodzić objawy u niektórych pacjentek, stosowany w dawce 3 g dziennie przez okres 6 miesięcy[5].

Ograniczone dowody wskazują na możliwą skuteczność oleju w następujących dolegliwościach[5]:

  • Atopowe zapalenie skóry - dawka 320 mg oleju dziennie przez 8 tygodni wydaje się łagodzić objawy u dzieci w wieku 12-15 lat[8].
  • Menopauza - dawka 1000 mg oleju dziennie przez 6 tygodni łagodzi nieco uderzenia gorąca, związane z menopauzą, u kobiet w wieku 45-59 lat[9].
  • Neuropatia cukrzycowa - słabe dowody sugerują, że olej może być skuteczny jako dodatek do standardowej terapii, w łagodnych przypadkach neuropatii[10].
  • Reumatoidalne zapalenie stawów - w dawkach większych niż 1400 mg dziennie, łagodzi objawy, małe dawki rzędu 500 mg dziennie są nieskuteczne[11].

Ponadto jako dodatkowa suplementacja, olej z wiesiołka wraz z innymi wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi i witaminą E (400 mg oleju z ryb, 100 mg oleju z wiesiołka, 29 mg DHA, 10 mg kwas gamma-linolenowy, 1,8 mg witamina E) łagodzi objawy ADHD u dzieci w wieku 12 lat[10].

Dawkowanie edytuj

Dzieci powyżej 12. roku życia, dorośli i starsi: pojedyncza dawka doustna 2 g oleju, dzienna dawka 4-6 g[12].

Interakcje z lekami edytuj

Możliwe negatywne interakcje z lekami przeciwpłytkowymi[5]. Zaleca się ostrożność przy stosowaniu fenotiazyny[13].

Przeciwwskazania edytuj

Skutki uboczne edytuj

Olej z wiesiołka jest zwykle dobrze tolerowany, stosowany w krótkich okresach czasu. Nie zaleca się stosować go dłużej niż rok, w związku ze zwiększonym ryzykiem stanów zapalnych, zakrzepicy i immunosupresji. Brak zanotowanych poważnych skutków ubocznych. Z zanotowanych[15]:

Przypisy edytuj

  1. ↑ Evening Primrose Oil | NCCIH [online], NCCIH [dostęp 2017-02-06] (ang.).
  2. ↑ a b Marta Mitek, Krzysztof Leszczyński (red.): Wybrane zagadnienia z technologii żywności pochodzenia roślinnego. Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 2014, s. 179. ISBN 978-83-7583-576-2.
  3. ↑ Łukasz Łuczaj, Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy, Chemigrafia, 2004 [zarchiwizowane 2017-12-29].
  4. ↑ Karolina Śliwa, Elżbieta Sikora, Jan Ogonowski, Kosmetyki do pielęgnacji skóry atopowej, „Wiadomości Chemiczne”, 65 (7–8), 2011, s. 651-673 [dostęp 2023-09-17].
  5. ↑ a b c d e Sarah E. Edwards i inni, Phytopharmacy: An Evidence-Based Guide to Herbal Medicinal Products, John Wiley & Sons, 27 kwietnia 2015, ISBN 978-1-118-54356-6 [dostęp 2017-02-06] (ang.).
  6. ↑ Joel T.M. Bamford i inni, Oral evening primrose oil and borage oil for eczema, „Cochrane Database of Systematic Reviews”, 2020 (12), 2013, DOI: 10.1002/14651858.CD004416.pub2, PMID: 23633319, PMCID: PMC8105655 [dostęp 2023-09-17] (ang.).
  7. ↑ Giulia Dante, Fabio Facchinetti, Herbal treatments for alleviating premenstrual symptoms: a systematic review, „Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology”, 32 (1), 2011, s. 42–51, DOI: 10.3109/0167482X.2010.538102 [dostęp 2023-09-17] (ang.).
  8. ↑ Bo Young Chung i inni, Dose-Dependent Effects of Evening Primrose Oil in Children and Adolescents with Atopic Dermatitis, „Annals of Dermatology”, 25 (3), 2013, s. 285, DOI: 10.5021/ad.2013.25.3.285, PMID: 24003269, PMCID: PMC3756191 [dostęp 2023-09-17] (ang.).
  9. ↑ Farah Farzaneh i inni, The effect of oral evening primrose oil on menopausal hot flashes: a randomized clinical trial, „Archives of Gynecology and Obstetrics”, 288 (5), 2013, s. 1075–1079, DOI: 10.1007/s00404-013-2852-6 [dostęp 2023-09-17] (ang.).
  10. ↑ a b Diane Stonemetz, A Review of the Clinical Efficacy of Evening Primrose, „Holistic Nursing Practice”, 22 (3), 2008, s. 171–174, DOI: 10.1097/01.HNP.0000318026.45527.07 [dostęp 2023-09-17] (ang.).
  11. ↑ Melainie Cameron i inni, Evidence of effectiveness of herbal medicinal products in the treatment of arthritis. Part 2: Rheumatoid arthritis, „Phytotherapy Research”, 23 (12), 2009, s. 1647–1662, DOI: 10.1002/ptr.3006 [dostęp 2023-09-17] (ang.).
  12. ↑ Community herbal monograph on Oenothera biennis L.; Oenothera lamarckiana L., oleum.
  13. ↑ Elizabeth M. Williamson, Samuel Driver, Karen Baxter, Stockley's Herbal Medicines Interactions: A Guide to the Interactions of Herbal Medicines, Pharmaceutical Press, 2013, ISBN 978-0-85711-026-8 [dostęp 2017-02-06] (ang.).
  14. ↑ Bazylko, Agnieszka. "Substancje roślinne, wskazania i przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży i przygotowania do porodu." Farm Pol 66.7 (2010): 478-483.
  15. ↑ Zoë Gardner, Michael McGuffin, American Herbal Products Association’s Botanical Safety Handbook, Second Edition, CRC Press, 15 marca 2013, ISBN 978-1-4665-1694-6 [dostęp 2017-02-06] (ang.).

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olej_wiesiołkowy&oldid=71986430”