Opactwo Prüm
Opactwo Prüm – klasztor benedyktyński w miejscowości Prüm, obecnie na terenie Niemiec, założony w początku VIII w., zlikwidowany podczas rewolucji francuskiej. W średniowieczu opactwo stanowiło ważne centrum kulturalne, szczególnie w okresie panowania dynastii Karolingów, której przedstawiciele byli z nim blisko związani.
| ||
 Dawne opactwo z kościołem Najświętszego Salwatora | ||
| Państwo |  Niemcy
| |
| Kraj związkowy |  Nadrenia-Palatynat
| |
| Miejscowość | Prüm | |
| Kościół | rzymskokatolicki | |
| Rodzaj klasztoru | opactwo | |
| Właściciel | benedyktyni | |
| Fundator | Bertrada Starsza, Herybert z Laonu | |
| Data budowy | VIII w. | |
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu   Opactwo Prüm | ||
Położenie na mapie Niemiec  Opactwo Prüm | ||
 50°12′26″N 6°25′33″E/50,207222 6,425833
| ||
| Strona internetowa klasztoru | ||
HistoriaEdytuj
Założycielami opactwa byli Bertrada Starsza i jej syn Herybert, hrabia Laonu, którzy ufundowali je w górach Eifel w 721 Patronat nad klasztorem już wkrótce, poprzez córkę Heriberta, Bertradę z Laonu, która została żoną króla frankijskiego Pepina Krótkiego, przeszedł na przedstawicieli dynastii Karolingów. Pepin Krótki dokonał odnowienia założenia (rozbudowując budynki i udzielając nadań oraz przywilejów), a wielu innych Karolingów było z nim blisko związanych – m.in. zmarli tutaj syn Karola Wielkiego Pepin Garbaty (który został tu mnichem po nieudanym buncie przeciwko ojcu) oraz cesarz Lotar I (który przywdział habit mnisi na 6 dni[1] przed śmiercią i został tu pochowany), nauki pobierał Karol Łysy, a w 855 w klasztorze został zawarty układ o podziale państwa Lotara I między jego synów. Dzięki hojności kolejnych Karolingów klasztor prężnie się rozwijał, zarówno w sferze ekonomicznej, jak i kulturalnej, mimo nieszczęść jakie go spotykały (w końcu IX stulecia dwukrotnie był niszczony przez najazdy normańskie).
Materialne podstawy funkcjonowania klasztoru zapewniły mu powodzenie na kolejne stulecia. Rozwój trwał nadal, w klasztorze przebywało nawet do 300 mnichów. Zwieńczeniem tego rozwoju było uzyskanie w XIII wieku przez opatów z Prüm prawa do używania tytułu księcia Rzeszy. Odtąd jednak datuje się też powolny upadek klasztoru. W 1576 utracił on (po kilkudziesięcioletnim oporze) niezależność: został podporządkowany arcybiskupom Trewiru, którzy odtąd każdorazowo piastowali urząd opata, a same posiadłości opactwa zostały inkorporowane do elektoratu trewirskiego.
W XVIII wieku dokonano przebudowy kościoła i budynków klasztornych w stylu barokowym. W 1794 klasztor został rozwiązany przez rewolucyjne władze francuskie i poddany sekularyzacji. Po kilku latach w dawnym kościele opackim ustanowiono siedzibę parafii.
Budynki dawnego klasztoru (w tym kościół) zostały zniszczone wskutek bombardowań alianckich podczas II wojny światowej, odbudowano je w latach 50. XX wieku Bazylika Najświętszego Salwatora nadal służy jako kościół parafialny, a w budynkach poklasztornych funkcjonuje szkoła.
Wśród relikwii przechowywanych w opactwie znajdują się przekazane przez Pepina Krótkiego (który z kolei otrzymał je od papieża Zachariasza) sandały czczone jako sandały Jezusa[2].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Na Wyspach Brytyjskich. Karolingowie. T. 16. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 259. ISBN 83-7425-568-4.
- ↑ Robert Lürtzener: Die Geschichte der St. Salvator Basilika. W: St. Salvator Basilika Prüm [on-line]. [dostęp 2014-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
BibliografiaEdytuj
- Prüm. W: Gerhard Köbler: Historisches Lexikon der deutschen Länder: die deutschen Territorien vom Mittelalter bis zur Gegenwart. Wyd. 7. München: C. H. Beck, 2007, s. 542. ISBN 978-3-406-54986-1. [dostęp 13 listopada 2009 r.]. (niem.)
- Klemens Löffler: Prüm. W: The Catholic Encyclopedia. T. 12. New York: Robert Appleton Company, 1911. [dostęp 13 listopada 2009 r.]. (ang.)
Linki zewnętrzneEdytuj
- St. Salvator Basilika zu Prüm (niem.). [dostęp 13 listopada 2009 r.].
- Regino–Gymnasium Prüm (niem.). [dostęp 13 listopada 2009 r.].