Opetiopalpus scutellaris
Opetiopalpus scutellaris – gatunek chrząszcza z rodziny przekraskowatych i podrodziny Korynetinae. Zamieszkuje krainę etiopską i zachód Palearktyki, ponadto zawleczony został do Australii.
| Opetiopalpus scutellaris | |||
| (Panzer, 1797) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Opetiopalpus scutellaris | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1763 roku przez Georga W.F. Panzera pod nazwą Clerus scutellaris[1].
Morfologia edytuj
Chrząszcz o ciele długości od 2 do 3,8 mm[2][3], bardziej wydłużonym i o smuklejszych odnóżach i czułkach niż w przypadku O. sabulosus[4]. Ubarwienie głowy, czułków, przedplecza i odnóży jest czerwone, zapiersia i spodu odwłoka ciemne, zaś pokryw metalicznie niebieskie lub zielone[2]. Ogólnie oskórek jest bardziej błyszczący niż u O. sabulosus[4]. Owłosienie jest jasne i odstające[2].
Głowa jest węższa od przedplecza[3], zaopatrzona w oczy złożone o słabo wyciętym przednim brzegu[2]. Owalne buławki czułków zbudowane są z trzech ostatnich, luźno zestawionych członów[3][4]. Ostatni człon czułków ma delikatnie ząbkowany wierzchołek[4]. Narządy gębowe odznaczają się głaszczkami obu par o zaostrzonych wierzchołkach szczytowych członów[2][3].
Przedplecze jest szersze niż dłuższe[2], bardziej kanciaste niż u O. sabulosus[4]. Powierzchnię przedplecza i pokryw rzeźbią duże, zlewające się w nieregularne bruzdki punkty[2]. Nasada pokryw jest znacznie szersza od podstawy przedplecza[3]. Powierzchnia pokryw jest punktowana nieregularnie[2], gęściej niż u O. sabulosus. Największą szerokość pokrywy osiągają za środkiem długości[4].
Ekologia i występowanie edytuj
O biologii i ekologii tego chrząszcza niemal nic nie wiadomo. Osobniki dorosłe spotykane były w starych budynkach drewnianych, w tym szopach, składach i stodołach oraz na kwiatach w ich pobliżu[5].
Najszerzej gatunek ten rozsiedlony jest w Afryce – podawany był z Afryki Północnej, Zairu i Afryki Południowej. W Azji zamieszkuje Kaukaz, Zakaukazie[5] i Turkmenistan[4]. W Europie owad ten znany jest ze środkowej i południowej części kontynentu. Stwierdzano jego obecność w Hiszpanii, Francji, Niemczech, Austrii[1], Polsce[5], Czechach, na Słowacji[6], w Rumunii, Ukrainie, Mołdawii[4] i Rosji[7]. W Europie Środkowej jest jednak bardzo rzadki. W Niemczech ostatnio notowany był w XIX wieku i to na kilku zaledwie stanowiskach[3]. W Rumunii, Ukrainie i Mołdawii znany jest z pojedynczych, XIX-wiecznych stanowisk[4]. W Czechach uznany za wymarłego[6]. W Polsce notowany był na nielicznych stanowiskach w XIX i na początku XX wieku[5]. Publikacja z 1979 roku podaje, że mógł przetrwać na zachodzie Austrii i Śląsku[3]. Gatunek ten ponadto zawleczony został poza swój naturalny zasięg, do Australii Zachodniej, gdzie przypuszczalnie częściowo się zadomowił[8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Opetiopalpus scutellaris (Panzer, 1797). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-07-09].
- ↑ a b c d e f g h Sławomir Mazur: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 53. Przekraski - Cleridae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1975, s. 17-19.
- ↑ a b c d e f g Gustav Adolf Loshe: Familie Cleridae (Buntkäfer, Bienenkäfer). W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 6: Diversicornia. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1979, s. 98.
- ↑ a b c d e f g h i Daniel Kazimir Kurzeluk. Distribution of Opetiopalpus scutellaris (Panzer, 1797) and the first record of O. sabulosus (Motschoulsky, 1840) (Insecta: Coleoptera: Cleridae) in Romania. „Conference Poster”, 2015. DOI: 10.13140/RG.2.1.2629.7768.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Dermestoidea, Bostrichoidea, Cleroidea i Lymexyloidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (11), 1986.
- ↑ a b species Opetiopalpus scutellaris (Panzer, 1797). [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-07-09].
- ↑ I.A. Zabaluev: Opetiopalpus scutellaris (Panzer, 1797) - photo by I.A. Zabaluev. [w:] Beetles (Coleoptera) and Coleopterologists: Atlas of checkered beetles (Cleridae) of Russia [on-line]. Zin.ru. [dostęp 2020-07-10].
- ↑ Justin S. Bartlett, Andras Szito. Opetiopalpus scutellaris Panzer (Coleoptera: Cleridae: Korynetinae) established in the Western Australian Wheatbelt. „Australian Entomologist”. 40 (2), s. 65-66, 2013.