Orla Baszta
Orla Baszta (słow. Orlia bašta, niem. Adlerbastei, węg. Sas-orom[1]) – położony na wysokości 2175 m szczyt w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich. W grani tej Orla Baszta znajduje się pomiędzy Orlą Przełączką Niżnią (ok. 2150 m) a Buczynowym Karbem, za którym znajdują się Buczynowe Turnie[2].
 Orla Baszta, widok ze Skrajnego Granatu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
2175 m n.p.m. |
| Pierwsze wejście |
26 sierpnia 1902 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′38,3″N 20°02′08,7″E/49,227306 20,035750
| |
Opis szczytu edytuj
Orla Baszta ma charakterystyczny, łatwo rozpoznawalny kształt. Na południową stronę jej ściany opadają do Dolinki Buczynowej, na północną do Pańszczycy[2].
Szczyt nazwany tak został przez poetę Franciszka Henryka Nowickiego ok. 1901 r. Nazwa wywodzi się od kształtu turni przypominającej ruinę baszty. W 1903 r. ks. Walenty Gadowski poprowadził południowymi stokami szczytu Orlą Perć. Na odcinku pod Orlą Basztą do 2004 r. zdarzyły się 2 wypadki śmiertelne[3].
Pierwsze wejścia turystyczne:
- latem – Janusz Chmielowski, 26 sierpnia 1902 r. (samotnie, przed liczniejszą grupą[4]),
- zimą – Aleksander Litwinowicz i Mariusz Zaruski, 14 marca 1910 r.[5]
Widok ze szczytu Orlej Baszty jest ciekawy, choć nieco ograniczony przez stoki Koziego Wierchu i Buczynowych Turni[5].
-
Od lewej: Skrajny Granat, Granacka Przełęcz, Orle Turniczki, Orla Baszta, Pościel Jasińskiego, Buczynowe Czuby, Przełęcz Nowickiego, Wielka Buczynowa Turnia -
Orla Baszta wśród opisanych obiektów -
Orla Baszta po lewej stronie -
Wielka Orla Turniczka i Orla Baszta (po lewej)
Szlaki turystyczne edytuj
– szlak Orlej Perci prowadzi z Granackiej Przełęczy przez północne ściany Orlich Turniczek, Orlą Przełączką Niżnią i podchodzi pod wierzchołek Orlej Baszty, omijając go od południa, dalej schodzi w dół na Pościel Jasińskiego (bardzo trudny, częściowo przewieszony komin). Orla Perć należy w tym rejonie do najtrudniejszych technicznie szlaków turystycznych (podobnie jak wejście na Kozi Wierch od strony Koziej Przełęczy), wymaga obycia z ekspozycją i dobrego przygotowania turystycznego[3].
Taternictwo edytuj
Rejon Orlej Baszty dopuszczony jest do uprawiania wspinaczki skalnej, ale tylko od strony Dolinki Buczynowej[6]. Drogi wspinaczkowe:
- Granią z Orlej Przełączki Niżniej; II stopień trudności w skali tatrzańskiej, czas przejścia 10 min,
- Od północnego zachodu; II, kilka min,
- Prawym filarem północnej ściany: VI, 3 godz.,
- Prawą częścią północnej ściany; IV, 2 godz.,
- Lewą częścią północnej ściany; IV+, 2 godz.,
- Lewym skrajem północnej ściany; IV+, 3 godz.,
- Północno-wschodnim żebrem; V+, 4 godz.,
- Wschodnią granią z Pościeli Jasińskiego; III, 30 min,
- Prawą połacią południowej ściany; III, 1 godz. 15 min,
- Południową ścianą; II, 1 1/2 godz.,
- Środkiem południowej ściany; V, 2 1/2 godz.,
- Południowo-zachodnią grzędą; II, 1 1/2 godz.[2]
Przypisy edytuj
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b c Władysław Cywiński, Granaty, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2013, ISBN 978-83-7104-046-7.
- ↑ a b Dariusz Dyląg, Orla Perć: przewodnik wysokogórski, Pruszków: Rewasz, 2006, ISBN 83-89188-50-3.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ a b Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Granacka Przełęcz – Wołoszyn, t. 3, Warszawa: Sklep Podróżnika, 1992.
- ↑ Dozwolone rejony wspinaczkowe w TPN [online] [dostęp 2019-01-04].
Linki zewnętrzne edytuj
- Archiwalne widoki góry w bibliotece Polona