Ostrygojady (podrodzina)

Ostrygojady (Haematopodinae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny ostrygojadów (Haematopodidae). Występują głównie na morskich wybrzeżach. Gniazdują na ziemi. Żywią się mięczakami i skorupiakami wydobywanymi z mułu podczas odpływu morza.

Ostrygojady
Haematopodinae
Bonaparte, 1838
Ilustracja
Przedstawiciel podrodziny – ostrygojad afrykański (H. moquini)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

siewkowce

Parvordo

Charadriida

Nadrodzina

Haematopodoidea

Rodzina

ostrygojady

Podrodzina

ostrygojady

Typ nomenklatoryczny

Haematopus ostralegus Linnaeus, 1758

Synonimy

Rodzaju:

Rodzaje i Gatunki

Haematopus[7] Linnaeus, 1758[8]
11 gatunków – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Podrodzina obejmuje gatunki brodzące, zamieszkujące strefę umiarkowaną i tropikalną całego świata[9].

Charakterystyka

edytuj

Długość ciała 40–51 cm, rozpiętość skrzydeł 76–86 cm; masa ciała 425–980 g[9]. Dziób długi, prosty, obustronnie spłaszczony o tępym końcu; nogi mocne, między palcami szczątkowa błona pławna; skrzydła stosunkowo długie, a ogon krótki. W upierzeniu przeważa kolor czarny lub ciemnobrązowy z domieszką białego. Gniazdo zakładają na ziemi; w zniesieniu 2 do 5 jaj. Wysiadują obydwoje rodzice.

Systematyka

edytuj

Etymologia

edytuj
  • Haematopus: łac. haematopus, haematopodis „krwistostopy”, od gr. αἱμα haima, αἱματος haimatos „krew”; πους pous, ποδος podos „stopa”[10].
  • Ostralega: epitet gatunkowy Haematopus ostralegus Linnaeus, 1758[11]; łac. ostrea „ostryga”, od gr. οστρεον ostreon „ostryga”; legere „zbierać”[12]. Gatunek typowy: Haematopus ostralegus Linnaeus, 1758.
  • Ostralegus: łac. ostrea „ostryga”, od gr. οστρεον ostreon „ostryga”; legere „zbierać”[12]. Gatunek typowy: Haematopus ostralegus Linnaeus, 1758.
  • Melanibyx: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; ιβυξ ibux, ιβυκος ibukos „nieznany hałaśliwy ptak” (w ornitologii zwykle traktowany jak czajka lub siewka)[13]. Gatunek typowy: Haematopus niger Temminck, 1820 (= Haematopus moquini Bonaparte, 1856).
  • Prohaematopus: gr. προ pro „związany z”; rodzaj Haematopus Linnaeus, 1758[14]. Gatunek typowy: Haematopus quoyi Brabourne & Chubb, 1912 (= Haematopus ater Vieillot, 1825).
  • Palostralegus: gr. παλαιος palaios „stary, antyczny”; rodzaj Ostralegus Macgillivray, 1842[15]. Gatunek typowy: †Palostralegus sulcatus Brodkorb, 1955.

Podział systematyczny

edytuj

Do podrodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami[16]:

Przypisy

edytuj
  1. M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 5. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 38. (fr. • łac.).
  2. R.-P. Lesson. Oiseaux rares ou nouveaux de la collection du Docteur Abeille, à Bordeaux. „Revue Zoologique”. 2, s. 47, 1839. (fr.). 
  3. W. Macgillivray: A manual of British ornithology: being a short description of the birds of Great Britain and Ireland, including the essential characters of the species, genera, families, and orders. Cz. 2. London: Scott, Webster, and Geary, 1842, s. 58. (ang.).
  4. H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xii. (niem.).
  5. G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 3. London: H.F. & G. Witherby, 1913, s. 12. (ang.).
  6. P. Brodkorb: The avifauna of the Bone Valley formation. W: Florida Geological Survey Report of investigations. Cz. 14. Tallahassee: Florida Geological Survey, 1955, s. 19. (ang.).
  7. Haematopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-01-16] (ang.).
  8. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 152. (łac.).
  9. a b P.A.R. Hockey: Family Haematopodidae (Oystercatchers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 321–324. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
  10. The Key to Scientific Names, Haematopus [dostęp 2019-11-07].
  11. The Key to Scientific Names, Ostralega [dostęp 2019-11-07].
  12. a b The Key to Scientific Names, Ostralegus [dostęp 2019-11-07].
  13. The Key to Scientific Names, Melanibyx [dostęp 2019-11-07].
  14. The Key to Scientific Names, Prohaematopus [dostęp 2019-11-07].
  15. The Key to Scientific Names, Palostralegus [dostęp 2019-11-07].
  16. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Haematopodinae Bonaparte, 1838 – ostrygojady (wersja: 2022-09-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-10].

Bibliografia

edytuj
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).