Owadia Josef
Owadia Josef (hebr. עובדיה יוסף, ur. 23 września 1920 w Bagdadzie, zm. 7 października 2013 w Jerozolimie) – izraelski rabin ultraortodoksyjny oraz polityk, specjalizujący się w Talmudzie, znawca Halachy. Sefardyjski naczelny rabin Izraela w latach 1973–1983 i przywódca duchowy partii Szas.
 Owadia Josef (1971) | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 września 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 października 2013 |
| Miejsce pochówku | |
| Sefardyjski naczelny rabin Izraela | |
| Okres sprawowania |
1973–1983 |
| Wyznanie | |
| |
| Odznaczenia | |
| |
Cieszył się szczególnym szacunkiem wśród Żydów sefardyjskich i mizrachijskich ze względu na wielką biegłość w Torze.
Życiorys
edytujPochodził ze zubożałej rodziny[1], był synem Jaakowa Bena i Gorgii Owadii. W wieku 4 lat wraz z rodziną zamieszkał w Jerozolimie, gdzie jego ojciec prowadził sklep. Z powodu złej sytuacji finansowej rodziny musiał podjąć pracę w bardzo młodym wieku. Od 1933 roku uczęszczał do Jesziwy Porat Josef[1][2][3]. W 1940 roku uzyskał smichę[4][5]. W latach 1945–1947 był członkiem sądu rabinicznego w Jerozolimie[3]. W 1947 roku przeniósł się do Kairu, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego sądu religijnego oraz rosz jesziwy[2], a także zastępcy naczelnego rabinu Egipt[4], w 1950 roku powrócił do Izraela, gdzie objął stanowisko przewodniczącego sądu rabinicznego w Petach Tikwie. W 1968 roku został naczelnym rabinem Tel Awiwu[2][4][5]. W 1970 roku został laureatem Nagrody Izraela za swoją literaturę rabiniczną[1][2].
W 1973 roku został wybrany sefardyjskim naczelnym rabinem Izraela, pełniąc tę funkcję do 1983 roku[4][2][5]. W latach 80. XX wieku był założycielem religijnej partii Żydów sefardyjskich Szas[1][2], zostając następnie jej przywódcą[3].
Pod koniec życia był hospitalizowany w Centrum Medycznym Hadassa w Jerozolimie, tam też zmarł[2]. Został pochowany na cmentarzu Sanhedria w Jerozolimie. W jego pogrzebie miało brać udział nawet 800 tysięcy osób, co stanowiło 10% populacji Izraela[6].
Poglądy
edytujUważał, że branie udziału w wyborach do parlamentu jest kluczowe dla poprawy statusu sefardyjczyków i mizrachijczyków, którzy od wielu lat traktowani byli jako drugorzędni obywatele w państwie Izrael. Przed wyborami w 2006 nawoływał swoich zwolenników do głosowania stwierdzając, że jest ono micwą (obowiązkiem religijnym).
Oskarżany był o rasizm[7], a przez organizacje żydowskie działające w Stanach Zjednoczonych o obrazę ludzkiej godności i równości. Wiele jego wypowiedzi budziło kontrowersje[8][9][1].
Rodzina
edytujOd 1944 roku żonaty z Margalit Fattal (zm. 1994)[2][3]. Miał jedenaścioro dzieci[2]:
- Adina Bar-Shalom (ur. 1945) – działaczka społeczna[10]
- Ja’akow Josef (1946–2013) – rabin, polityk, członek Knesetu w latach 1984–1988
- Malka Sasson
- Awraham Josef (ur. 1949) – naczelny rabin Holonu
- Jafa Cohen
- Jicchak Josef (ur. 1952) – sefardyjski naczelny rabin Izraela w latach 2013–2024[11]
- Rivka Chikotai
- Sara Toledano
- Dawid Josef (ur. 1960) – sefardyjski naczelny rabin Izraela od 2024[12]
- Leah Butbul
- Mosze Josef (ur. 1966) – rabin
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Obituary: Rabbi Ovadia Yosef, „BBC News”, 7 października 2013 [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Isabel Kershner, Rabbi Ovadia Yosef, Spiritual Leader of Israel’s Sephardic Jews, Dies at 93, „The New York Times”, 7 października 2013, ISSN 0362-4331 [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ a b c d יוסף עובדיה [online], www.daat.ac.il [dostęp 2025-05-15].
- ↑ a b c d Rabbi Ovadia Yosef [online], The Telegraph, 7 października 2013 [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ a b c רבי עובדיה יוסף [online], www.hyomi.org.il [dostęp 2025-05-15].
- ↑ David Lev, Rabbi Yosef's Funeral Largest in Israel's History [online], Israel National News [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ Szokujące słowa rabina. "Goje jak zwierzęta pociągowe – mają służyć Żydom", wprost.pl, 22-10-2010, [dostęp 24-06-2013].
- ↑ rp.pl: Rabin: goje żyją po to, by usługiwać Żydom. [dostęp 2010-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-29)].
- ↑ Lazar Berman, 5 of Ovadia Yosef’s most controversial quotations [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ Adina Bar-Shalom [online], Jewish Women's Archive, 23 czerwca 2021 [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ Yair Ettinger, Religious Zionists Could Gain Historic Foothold in Rabbinate [online], haaretz.com, 23 września 2018 [dostęp 2025-05-15].
- ↑ Gila Isaacson, Israel's new Sephardi Chief Rabbi inaugurated in historic ceremony [online], JFeed, 11 grudnia 2024 [dostęp 2025-05-15] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Lawrence Joffe, Rabbi Ovadia Yosef obituary [online], theguardian.com, 7 października 2013 [dostęp 2013-10-08] (ang.).
- Josef Federman, Rabbi Ovadia Yosef Religious leader who became a kingmaker [online], independent.co.uk, 9 października 2013 [dostęp 2013-10-09] (ang.).