Płomykowiec galaretowaty
Płomykowiec galaretowaty (Guepinia helvelloides (DC.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rzędu uszakowców (Auriculariales)[1].
| ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | euakrionty | |
| Królestwo | grzyby | |
| Typ | podstawczaki | |
| Klasa | pieczarniaki | |
| Rząd | uszakowce | |
| Rodzina | Incertae sedis | |
| Rodzaj | płomykowiec | |
| Gatunek | płomykowiec galaretowaty | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Guepinia helvelloides (DC.) Fr. Elench. fung. 2: 30 (Greifswald, 1828) | ||
.JPG)
Systematyka i nazewnictwoEdytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Auriculariales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1805 r. Augustin Pyramus de Candolle nadając mu nazwę Tremella helvelloides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1828 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Guepinia[1].
- Guepinia rufa (Jacq.) Beck 1884
- Gyrocephalus helvelloides (DC.) Keissl. 1914
- Gyrocephalus rufus (Jacq.) Bref. 1888
- Phlogiotis helvelloides (DC.) G.W. Martin 1936
- Phlogiotis rufa (Jacq.) Quél. 1886
- Tremella helvelloides DC. 1805
- Tremella rufa Jacq. 1778
- Tremiscus helvelloides (DC.) Donk 1958
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1987 r. (dla synonimu Tremiscus helvelloides). W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako płomyk galaretowaty lub płomykówka galaretowata[3].
MorfologiaEdytuj
Wysokość 5-12 cm, szerokość 3-7 cm, kształt łopatkowaty, językowaty, lejkowaty, często ukształtowany w postaci rożka, dołem zwężony, często ze szczeliną. Jest półprzeźroczysty. Powierzchnia naga, u młodych owocników o barwie od pomarańczowej do łososiowoczerwonej, u starszych koralowoczerwona do czerwonobrązowej. Hymenium występuje na wewnętrznej stronie. Początkowo jest gładkie, później żebrowato pomarszczone lub żyłkowane i często białawe od zarodników[4].
Krótki, walcowaty lub zwężony ku dołowi, pusty, górą rozdarty. Barwa biaława[4].
Ma grubość 2-5 mm, początkowo jest sprężysty i chrząstkowaty, potem galaretowaty, u starszych owocników rozpływa się. Początkowo ma barwę pomarańczową, z czasem blednie i staje się żółtawy. Jest bez smaku, ma przyjemny zapach[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki eliptyczne, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 9-12 × 4-8 μm. Podstawki jajowate, o rozmiarach 14-21 × 9-13 μm[5].
Występowanie i siedliskoEdytuj
Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Europie[6]. Na południu Niemiec i w krajach alpejskich dość częsty, poza tymi regionami w Europie jest raczej rzadki[7]. Od 2014 r. w Polsce jest objęty ochroną częściową grzybów[8]. Dawniej podlegał ochronie ścisłej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[9]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Niemczech, Danii, Estonii, Anglii, Norwegii, Finlandii, Litwie[3].
Rozwija się na resztkach drewna, często zagrzebanych w ziemi, przez co wydaje się, że rośnie na ziemi. Spotykany jest w górach, na glebach wapiennych, szczególnie pod świerkami, jodłami i bukami. Owocniki wytwarza od lipca do października[4].
ZnaczenieEdytuj
Saprotrof[3]. Grzyb jadalny, chociaż bez smaku. Może być spożywany na surowo lub używany do marynat. Dzięki swojemu charakterystycznemu wyglądowi, płomykowiec nie może być pomylony z jakimkolwiek innym grzybem[10].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
- ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2014-09-15].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ MushroomExpert (ang.). [dostęp 2014-09-15].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-15].
- ↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Edmund Garnweidner, Hertha Garnweidner, Alicja Borowska, Alina Skirgiełło: Grzyby : przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej. Warszawa: MUZA SA, 2006. ISBN 83-7319-976-4.