Pałecznica orlicowa

gatunek grzybów

Pałecznica orlicowa (Typhula quisquiliaris (Fr.) Henn.) – gatunek grzybów z rodziny pałecznicowatych (Typhulaceae)[1].

Pałecznica orlicowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pałecznicowate

Rodzaj

pałecznica

Gatunek

pałecznica orlicowa

Nazwa systematyczna
Typhula quisquiliaris (Fr.) Henn.
Bot. Jb. 23: 288 (1896)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Typhula, Typhulaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał James Sowerby w 1801 r., ale zdiagnozował go taksonomicznie dopiero Elias Fries w 1818 roku nadając mu nazwę Clavaria quisquiliaris[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Paul Christoph Hennings w 1896 r. przenosząc go do rodzaju Typhula[1].

Synonimy[2]:

  • Clavaria obtusa Sowerby 1801
  • Clavaria quisquiliaris Fr. 1818
  • Geoglossum obtusum Gray 1821
  • Pistillaria puberula Berk. 1860
  • Pistillaria puberula var. viscidula P. Karst. 1886
  • Pistillaria quisquiliaris (Fr.) Fr. 1821
  • Pistillaria quisquiliaris var. major J. Kickx f. 1867
  • Sclerotium medullare Berk. 1837

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

edytuj
Owocnik

Maczugowaty, złożony z główki i trzonu. Ma wysokość do 7 mm. Główka biała, gładka o wysokości od 1,5 do 4 mm i średnicy od 1 do 2,5 mm. Trzon o pokrągłym przekroju i kolorze podobnym do główki, jest jednak nieco prześwitujący i delikatnie zamszowy. Ma średnicę od 0,3 do 0,4 mm. Wyrasta z zagłębionego w podłożu sklerocjum[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki wąsko elipsoidalne o wymiarach 9–14 × 4–5,5 μm, białe z małymi granulkami. Podstawki o wymiarach 50–70 × 7–8 μm z czterema zarodnikami na każdej podstawce. Włoski na trzonie o wymiarach 15–60 × 3–7 μm, często z nabrzmiałymi nasadami. Sklerocjum 1,5-3 × 0,5 μm o bladożółtym kolorze. W strzępka ch są obecne sprzążki[5].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie pałecznicy orlicowej w Europie i w Maroku[6]. W zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysław Wojewoda przytoczył 10 stanowisk tego gatunku z uwagą, że jego rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia nie są znane[3].

Występuje w lasach iglastych Owocniki na obumarłych, leżących, lub jeszcze stojących pędach orlicy pospolitej (Pteridium aquilinum)[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-07-10].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-07-10].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Paul Sterry, Barry Hughes, Complete Guide to British Mushrooms & Toadstools, HarperCollins, 2009, ISBN 978-0-00-723224-6.
  5. M.B. Ellis, J. Pamela, Fungi without Gills (Hymenomycetes and Gasteromycetes): An Identification Handbook, Springer, 1990, s. 211-12, ISBN 978-0-412-36970-4.
  6. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-07-10].