Panna Wodna (1623)
Panna Wodna – polski okręt wojenny - pinka (pinasa). Prawdopodobnie został zbudowany w Gdańsku w 1623 roku. W źródłach okręt ten występuje pod niemiecką nazwą Meerweib, "Panna Wodna" jest jej przypuszczalnym tłumaczeniem.
.jpg)
| |
| Historia | |
| Wodowanie | |
|---|---|
 I Rzeczpospolita
| |
| Wejście do służby |
1623 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
160 t |
| Długość |
23,7 m |
| Szerokość |
5,4 m |
| Uzbrojenie | |
| 12 dział niewielkich wagomiarów (do kilku funtów) w baterii burtowej miotacz kamieni | |
| Załoga |
35 marynarzy i do 50 żołnierzy piechoty morskiej |
Historia edytuj
"Panna Wodna" wchodziła w skład pierwszej eskadry okrętów polskich biorącej udział w zwycięskiej bitwie z eskadrą szwedzką pod Oliwą 28 listopada 1627[1]. Dowodził nią wtedy kapitan Adolf von Argen[2]. W toku bitwy, "Panna Wodna" wspomagała admiralski galeon "Święty Jerzy", atakując i ostrzeliwując szwedzki galeon "Tigern".
2 grudnia 1627 roku "Panna Wodna" została wysłana w rejs rozpoznawczy w składzie eskadry czterech okrętów (ponadto "Latający Jeleń", "Arka Noego" i "Żółty Lew"). Z rozpoznania powróciła jako pierwsza 10 grudnia, uszkodzona przez sztorm, który rozproszył eskadrę. 15 kwietnia 1628 "Panna Wodna" wyruszyła w kolejny rejs rozpoznawczy w składzie czterookrętowej eskadry (z "Żółtym Lwem", "Czarnym Krukiem" i "Feniksem"). 23 kwietnia powróciła do Gdańska ze zdobytym statkiem hamburskim. 2 maja kapitanem okrętu został Macke. Podczas ataku szwedzkich wojsk wspieranych przez artylerię na polskie okręty stojące u ujścia Wisły koło Twierdzy Wisłoujście 6 lipca 1628, "Panna Wodna" została wycofana w górę rzeki nie ponosząc strat.
W styczniu 1629 roku "Panna Wodna" wraz z innymi polskimi okrętami została oddana przez króla Zygmunta III Wazę na służbę habsburskiej Ligi Katolickiej toczącej wojnę trzydziestoletnią, przybywając do Wismaru 8 lutego. Polskie okręty, stacjonując w Wismarze walczyły z flotą duńską i szwedzką w sporadycznych drobnych potyczkach. W styczniu 1632 Wismar skapitulował i "Panna Wodna" z innymi okrętami wpadła w ręce Szwedów, którzy wcielili ją następnie do swojej służby (jako "Meerweib").
Dane edytuj
- pojemność: 80 łasztów (ok. 160 ton)
- długość kadłuba między stewami - ok. 23,7 m (84 stopy amsterdamskie)
- szerokość kadłuba - ok. 5,4 m (19 stóp)
- załoga: 30 marynarzy i do 50 żołnierzy piechoty morskiej
- uzbrojenie: 12 dział niewielkich wagomiarów w baterii burtowej:
- 2 bastardy 6-funtowe (żelazne)
- 2 bastardy 5-funtowe (żelazne)
- 2 średniaki 3-funtowe (żelazne)
- 2 (3?) falkony 3-funtowe (brązowe)
- 2 falkony 2-funtowe (brązowe)
- 2 falkonety (prawdopodobnie 3/4-funtowe) (brązowe)
- ponadto 4 miotacze kamieni
Zobacz też: okręty polskie do XVII wieku, SS Panna Wodna - statek pasażerski
Przypisy edytuj
- ↑ Bitwa pod Oliwą (1627). Autor: Władysław Całka. [online], www.graptolite.net [dostęp 2023-01-25].
- ↑ Polska flota wojenna w latach 20-tych i 30-tych XVII wieku | HISTORIA.org.pl - historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne [online], HISTORIA.org.pl, 27 września 2014 [dostęp 2023-01-25] (pol.).
Literatura edytuj
- Eugeniusz Koczorowski, "Bitwa pod Oliwą", Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1968