Parafia św. Andrzeja Apostoła w Łyntupach
Parafia Świętego Andrzeja Apostoła w Łyntupach (biał. Парафія Св. Апостала Андрэя y Лынтупах) – parafia rzymskokatolicka w Łyntupach. Należy do dekanatu postawskiego diecezji witebskiej. Została utworzona w XV wieku.
 kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Krasilnikowa 3 |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. Aleksander Baran |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 55°02′55,0″N 26°18′43,5″E/55,048611 26,312083
| |
Historia
edytujW 1459 roku wojewoda wileński Andrzej Dołgirdowicz wybudował w Łyntupach drewnianą świątynię. W 1640 roku Aleksander Czarnicki ufundował przy kościele murowaną kaplicę i nowy dzwon. W 1669 roku parafia znajdowała się w dekanacie świrskim. W 1700 roku Jan Władysław Brzostowski, kasztelan trocki, ufundował nowy kościół. W 1744 roku na obszarze parafii leżało 80 miejscowości[2]. W 1781 roku parafii podlegało 4170 katolików.
W 1817 roku kościół odrestaurowano. W 1850 w kościele znajdowały się trzy ołtarze, w głównym ołtarzu umieszczony był łaskami słynący obraz Wniebowzięcia NMP. Przy kościele istniała Altaria (szpital dla ubogich) z 1640 r. W 1860 roku parafia należała do dekanatu święciańskiego w diecezji wileńskiej, liczyła 4747 katolików. Posiadała filię w Równopolu oraz kaplicę w Polesiu. W 1870 roku Kościół został odnowiony przez Jana Brzostowskiego. W 1871 roku parafia liczyła 4900 katolików, a w 1892 roku już 6878. W latach 1899–1911 trwała odbudowa świątyni[potrzebny przypis]. W 1910 roku parafia liczyła 5435 katolików.
30 listopada 1914 roku poświęcono nowy kościół budowany od 1908 roku. Kościół ufundował Józef Biszewski i parafianie. W 1931 roku parafia liczyła 7000 katolików. Parafia nie działała podczas II wojny światowej. 19 grudnia 1959 roku nieznani sprawcy zamordowali księdza proboszcza Ryszarda Grzegorczyka SAC[3]. 1 września 2013 roku przy parafii otwarto nowy dom zakonny Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej[4].
Cmentarz parafialny
edytujCmentarz katolicki w Łyntupach założono w połowie XIX wieku. Przy ścieżce cmentarnej, na całej jej długości znajduje się 14 stacji drogi krzyżowej w formie dwukondygnacyjnych kamienno – ceglanych kapliczek krytych namiotowymi daszkami z blachy. Znajduje się na nim grób nieznanego żołnierza i trzech poległych w wojnie polsko-bolszewickiej.
Wydzielona parafia
edytujZ parafii wydzielono parafię:
Proboszczowie parafii od końca XVIII wieku
edytuj| imię i nazwisko | daty urzędowania |
|---|---|
| Ks. Bartłomiej Pietraszkiewicz | 1784, 1790 – 1791 |
| Ks. Rauba | 1851 |
| Ks. Wincenty Szawlewicz (c) | 1859 – 1860 |
| Ks. Józef Roubo | 1864 – 1898 |
| Ks. Albin Jaroszewicz | 1907 |
| Ks. Michał Dalinkiewicz | 1928 – 1934 |
| Ks. Kazimierz Szyłejko | 1935 – 1938 |
| Ks. Ignacy Olszański | 1938 – 1939 |
| Ks. Ryszard Grzegorczyk SAC | 1945 – 1959 |
| Ks. Lucjan Pawlik MIC (dojazdy z Zadoroża) | 1959 – 1987 |
| Ks. Jan Szutkiewicz[5] | 1983 – 1988 |
| Ks. Czesław Kucmierz SCJ (dojazdy z Komai) | 1994 – 2000 |
| Ks. Paweł Knurek[6] | 2001 – 2017 |
| Ks. Aleksander Baran | 2017 – |
Przypisy
edytuj- ↑ Parafia Św. Andrzeja Apostoła w Łyntupach. Dobroczynna Katolicka Organizacja „Caritas” Diecezji Witebskiej w Republice Białoruś. [dostęp 2015-10-26]. (pol.).
- ↑ Spis parafii diecezji wileńskiej z 1744 roku. 2011-02-20. [dostęp 2016-04-03].
- ↑ KAZIMIERZ RYSZARD GRZEGORCZYK — MARTYROLOGIUM [online], swzygmunt.knc.pl [dostęp 2020-01-05].
- ↑ Założenie domu zakonnego w miejscowości ŁYNTUPY na Białorusi. Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Bogarodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej. [dostęp 2015-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
- ↑ Zmarł ks. Jan Szutkiewicz [online], Wilnoteka [dostęp 2021-03-01] (pol.).
- ↑ Proboszczowi z Polski nie pozwolono powrócić na Białoruś [online], belsat.eu [dostęp 2020-01-05] (pol.).