Parafia św. Michała Archanioła w Michaliszkach

Parafia św. Michała Archanioła w Michaliszkach – rzymskokatolicka parafia znajdująca się w diecezji grodzieńskiej, w dekanacie Ostrowiec, na Białorusi.

Parafia św. Michała Archanioła w Michaliszkach
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Michaliszki

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

diecezja

grodzieńska

Dekanat

Ostrowiec

kościół

św. Michała Archanioła w Michaliszkach

Wezwanie

św. Michał Archanioł

Wspomnienie liturgiczne

29 września

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Michała Archanioła w Michaliszkach”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Michała Archanioła w Michaliszkach”
Ziemia54°48′50,8″N 26°09′52,5″E/54,814111 26,164583

Kościół parafialny w stylu baroku sarmackiego uważany jest za najmniej przebudowany i najlepiej zachowany przykład tej architektury na Białorusi.

Historia edytuj

W 1622 referendarz koronny Jan Cyprian Brzostowski ufundował tu klasztor Kanoników Regularnych od Pokuty (augustianów białych), będący drugim klasztorem tego zakonu w Wielkim Księstwie Litewskim oraz drewniany kościół. Syn fundatora pisarz wielki litewski Cyprian Paweł Brzostowski w latach 1653-1662[a] wybudował obecną, murowaną w świątynię, którą w 1700 konsekrował biskup wileński Konstanty Kazimierz Brzostowski (syn Cypriana Pawła). Przy klasztorze działały szpital, przytułek, szkoła oraz nowicjat. W 1773 wzniesiono nowy budynek klasztorny. Klasztor liczył zazwyczaj 10-11 zakonników, później ich liczba spadła do 7. W XIX w. przebywało tu zazwyczaj 2 zakonników[1][2][3].

Klasztor augustianów białych został skasowany w 1832 przez władze rosyjskie w ramach represji po upadku powstania listopadowego. Najprawdopodobniej zakonnicy zostali usunięci z Michaliszek dopiero w 1839. Parafię przejęło wówczas duchowieństwo diecezjalne[2][3].

Kościół został uszkodzony podczas działań wojennych I wojny światowej i w latach 20. XX w. odrestaurowany[3]. Pod koniec lat 30. XX w. parafia liczyła 5328 osób. W 1944 budynek byłego klasztoru został zniszczony przez niemieckie bombardowania[2].

W 1945 Michaliszki znalazły się w granicach Związku Sowieckiego. Parafia i kościół przez cały okres komunizmu pozostały czynne. Proboszczem do śmierci w 1968 był mianowany przed wojną ks. Adolf Sokołowski, następnie do 1990 przy parafii nie rezydował na stałe żaden duchowny[2][4].

Od początków swego istnienia parafia należała do diecezji wileńskiej i dekanatu wileńskiego[1], natomiast od 1928 do dekanatu Worniany[5]. Od 1991 parafia znajduje się w diecezji grodzieńskiej[2].

Uwagi edytuj

  1. lata 1653-1662 przyjmuje większość badaczy, jednak część historyków datuje budowę wcześniej lub później

Przypisy edytuj

  1. a b Michaliszki (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 296.
  2. a b c d e Raisa Zianiuk. Archiwum kościoła św. Michała Archanioła w Michaliszkach (Białoruś) - los kolekcji na tle wydarzeń historycznych. „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”. 119, s. 460-483, 2022. Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych. ISSN 0518-3766. 
  3. a b c Michaliszki. Zabytki i atrakcje Białorusi. [dostęp 2023-08-13]. (pol.).
  4. 350-lecie kościoła w Michaliszkach. Tygodnik Wileńszczyzny. [dostęp 2023-08-13]. (pol.).
  5. Schematyzm Archidiecezji Wileńskiej 1938. [dostęp 2023-08-13]. (pol.).

Bibliografia edytuj