Diecezja grodzieńska
Diecezja grodzieńska (biał. Гродзенская дыяцэзія; Hrodzienskaja dyjacezija; Гарадзенская дыяцэзія; Haradzienskaja dyjacezija) – jedna z czterech diecezji obrządku łacińskiego na Białorusi w obwodzie grodzieńskim, wchodząca w skład metropolii mińsko-mohylewskiej.
 Diecezja na mapie Białorusi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Grodno |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Katedra | |
| Biskup diecezjalny | |
| Dane statystyczne (2014) | |
| Liczba wiernych • odsetek wiernych |
573 215 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
211 |
| Liczba osób zakonnych |
171 |
| Liczba dekanatów |
16 |
| Liczba parafii |
196 |
| Powierzchnia |
25 000 km² |
Położenie na mapie Grodna  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
 53°40′41,5″N 23°49′52,1″E/53,678194 23,831139
| |
| Strona internetowa | |
HistoriaEdytuj
W czasie sejmu wielkiego zamierzano w miejsce biskupstwa inflanckiego utworzyć diecezję grodzieńską. Król Polski Stanisław August Poniatowski zamierzał mianować pierwszym biskupem grodzieńskim ks. Daniela Kazimierza Narbutta. Rozbiory Polski zniweczyły jednak te plany[1].
Diecezję erygował Jan Paweł II 13 kwietnia 1991 roku. Jej obszar pokrywać się miał z terytorium obwodu grodzieńskiego (ok. 25 tys. kilometrów kwadratowych). Pierwszym biskupem mianowany został ówczesny proboszcz parafii Ducha Świętego w Wilnie Aleksander Kaszkiewicz, który pozostaje biskupem diecezjalnym do chwili obecnej. W latach 1998 - 2004 diecezja posiadała również biskupa pomocniczego w osobie Antonija Dziamjanki. Od 1999 roku biskup grodzieński wchodzi w skład Konferencji Biskupów Katolickich na Białorusi. W 2016 roku ustanowiono grodzieńską kapitułę katedralną[2].
BiskupiEdytuj
- Biskup diecezjalny: bp Aleksander Kaszkiewicz (od 1991)
Polska cyrylicaEdytuj
Ze względu na nieznajomość alfabetu łacińskiego pośród wiernych, Wydawnictwo Diecezjalne publikuje modlitewniki i zbiory pieśni kościelnych po polsku ale w zapisie cyrylicznym.[3][4][5][6]
Mapa diecezjiEdytuj
PatroniEdytuj
Głównym patronem diecezji jest Matka Boska Ostrobramska. Dodatkowymi patronami są: święty Kazimierz Jagiellończyk oraz święty Maksymilian Maria Kolbe.
Struktura i wierniEdytuj
Terytorium diecezji zamieszkuje około 1,052 miliona osób, z czego 573 tysiące to katolicy. Katolicy stanowią więc 54,9% ludności terytorium.
InstytucjeEdytuj
- Kuria diecezjalna
- Grodzieńska Kapituła Katedralna
- Wyższe Seminarium Duchowne
- Caritas diecezjalne
- Wydawnictwo diecezjalne (wydaje gazetę „Słowo Życia”)
Kościołem katedralnym jest bazylika św. Franciszka Ksawerego w Grodnie.
SanktuariaEdytuj
- Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych w Borunach
- Sanktuarium Matki Bożej Kongregackiej w Grodnie (katedra)
- Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Gudogajach
- Sanktuarium Matki Bożej Jasnogórskiej Cierpliwie Słuchającej w Kopciówce
- Sanktuarium Błogosławionych Męczennic w Nowogródku
- Sanktuarium Jezusa Frasobliwego w Rosi
- Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Szczuczynie
- Sanktuarium Matki Bożej Trokielskiej Królowej Rodzin w Trokielach
Święci i błogosławieniEdytuj
Wśród świętych i błogosławionych związanych z diecezją grodzieńską znajdują się:
- św. o. Maksymilian Maria Kolbe OFMConv.
- bł. Marianna Biernacka
- bł. ks. Henryk Hlebowicz
- bł. ks. Antoni Leszczewicz MIC
- bł. s. Bogumiła Noiszewska CSIC,
- bł. o. Achilles Puchała OFMConv.
- bł. ks. Michał Sopoćko
- bł. s. Maria Marta Kazimiera Wołowska CSIC
- 11 męczennic z Nowogródka
Miasta diecezjiEdytuj
| herb | miasto | dekanat | rejon | ludność[7] | liczba parafii |
|---|---|---|---|---|---|
|
Grodno | Grodno-Wschód | Grodno | 373 747 | 12 |
|
Lida | Lida | lidzki | 101 616 | 5 |
|
Słonim | Słonim | słonimski | 49 441 | 3 |
|
Wołkowysk | Wołkowysk | wołkowyski | 44 004 | 2 |
|
Smorgonie | Smorgonie | smorgoński | 37 527 | 2 |
|
Nowogródek | Nowogródek | nowogródzki | 29 424 | 2 |
|
Oszmiana | Oszmiana | oszmiański | 16 835 | 1 |
|
Mosty | Mosty | mostowski | 15 770 | 1 |
|
Szczuczyn | Szczuczyn | szczuczyński | 15 475 | 1 |
|
Ostrowiec | Ostrowiec | ostrowiecki | 10 878 | 2 |
|
Skidel | Grodno-Wschód | skidelski | 10 717 | 1 |
|
Brzozówka | Nowogródek | lidzki | 10 311 | 1 |
|
Iwie | Iwie | iwiejski | 7 702 | 1 |
|
Zdzięcioł | Zdzięcioł | zdzięcielski | 7 624 | 1 |
|
Świsłocz | Brzostowica Wielka | świsłocki | 6 426 | 1 |
PrzypisyEdytuj
- ↑ Grodno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 831.
- ↑ Ангеліна Пакачайла, Rozpoczęła posługę kapituła grodzieńska, slowo.grodnensis.by [dostęp 2016-08-04].
- ↑ Tomasz Kamusella, The New Polish Cyrillic in Independent Belarus, „Colloquia Humanistica”, 8, 2019, s. 79-112.
- ↑ Np. Жельветро, Витольд / Zhelvetro, Vitol’d [=Żelwetro, Witold], ed. 2010. Спевник костельны Spevnik kostel’ny [=Śpiewnik kościelny] [Hymnal] [3rd edition]. Гродно Hrodno [=Hrodna]: Гродзенская дыяцэзія Рымска-каталіцкага Касцёла ў Рэспубліцы Беларусь Hrodzienskaja dyjacezija Rymska-katalickaha Kascioła ŭ Respublicy Biełaruś. ISBN 978-985-6724-70-4
- ↑ Np. Крыштопік, Тадэвуш / Kryshtopik, Tadevush [=Krysztopik, Tadeusz]. 2015. Pacierz. Katechizm [Prayers. Catechism] (4te wydanie). Гродно Hrodno [=Hrodna]: Гродзенская дыяцэзія Рымска-каталіцкага Касцёла ў Рэспубліцы Беларусь Hrodzienskaja dyjacezija Rymska-katalickaha Kascioła ŭ Respublicy Biełaruś. ISBN 978-985-6940-76-0
- ↑ Np. Силиневич, Ирена / Silinevich, Irena [=Siliniewicz, Irena] and Верная, Рэната / Vernaia, Renata [=Wiernaja, Renata], eds. 2018. W Tobie nasza nadzieja. Modlitewnik / В тебе наша надежда. Молитвенник V tebe nasha nadezhda. Molitevnik [You Are Our Hope: A Prayer Book]. Гродно Grodna [=Hrodna]: Гродненская епархия Римско-католической Церкви в Республике Беларусь Grodnenskaia eparkhiia Rimsko-katolicheskoi Tserkvi v Respublike Belarus'. ISBN 978-985-7132-03-4
- ↑ 2018
BibliografiaEdytuj
- Diecezja grodzieńska na stronie catholic.by (biał.)
- Diecezja grodzieńska w bazie catholic-hierarchy.org (ang.)
- Diecezja grodzieńska w bazie gcatholic.org (ang.) [dostęp 22.08.2018]