Paraskiewa (Matijeszyna)
Paraskiewa Fiodorowna Matijeszyna (ur. 28 października 1888 w Piesczanym, pow. Kamieniec Podolski, zm. 4 grudnia 1953 w Birłowie) – rosyjska prawosławna mniszka riasoforna, święta prawosławna.
| święta mniszka (prepodobna) | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 października 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Czczona przez | |
| Kanonizacja |
27 grudnia 2000 |
| Szczególne miejsca kultu | |
Życiorys
edytujUrodziła się w rodzinie chłopskiej Fiodora i Matrony Matijeszynów. Jako dziecko straciła matkę i młodszą siostrę. Będąc młodą dziewczyną postanowiła wstąpić do monasteru, jednak jej ojciec i babka początkowo nie zgadzali się na to[1]. Paraskiewa odrzuciła propozycję małżeństwa; po tym jej rodzina wyraziła zgodę na jej wstąpienie do klasztoru. W wieku 19 lat wstąpiła jako posłusznica do klasztorze Przemienienia Pańskiego w Teolinie, wybierając go, gdyż była to wspólnota misyjna, do której przyjmowano kandydatki bez wiana[1].
W 1912 r., jadąc w odwiedziny do rodziny, Paraskiewa Matijeszyna zatrzymała się w monasterze Opieki Matki Bożej w Turkowicach. Przeszła do tamtejszej wspólnoty i nie wróciła już do Teolina[1]. W Turkowicach przebywała do 1915 r., gdy monaster został ewakuowany w obawie przed zbliżającym się frontem. Mniszki i posłusznice znalazły się w monasterze Świętych Marty i Marii w Moskwie[2], a następnie w Dmitrowie. Po zakończeniu wojny otrzymała polecenie pozostania na miejscu i nadzorowania wysyłki ocalałego mienia klasztornego z powrotem do Turkowic[1], jednak władze polskie przeznaczyły budynek poklasztorny na dom sierot, prawosławny monaster nie wznowił działalności.
Paraskiewa Matijeszyna zamieszkała we wsi Podlipiczje pod Dmitrowem, przy miejscowej cerkwi Kazańskiej Ikony Matki Bożej. Pomagała w prowadzeniu miejscowej parafii i uczyła miejscowe dziewczynki śpiewu oraz języka cerkiewnosłowiańskiego. W 1920 r. została uczennicą duchową biskupa dmitrowskiego Serafina. 7 maja 1921 r. złożyła przed nim śluby w riasofor, zachowując dotychczasowe imię[1]. Biskup Serafin skierował ją do żeńskiego klasztoru Odnalezienia Szaty Matki Bożej w Blachernie w Diedieniewie, jednak mieszkańcy Podlipiczja przekonali go, by pozwolił Paraskiewie na powrót do wsi, by mogła nadal uczyć ich córki czytania i śpiewu[1]. 10 grudnia 1921 Paraskiewa została przez swojego duchowego opiekuna wyświęcona na diakonisę[2][1]. Odtąd była nie tylko nauczycielką i regentką chóru dziewczęcego w cerkwi w Podlipiczjach, ale i posługiwała podczas Świętej Liturgii[1].
W 1924 r. była po raz pierwszy przesłuchiwana przez OGPU i zmuszona do zaprzestania nauczania dziewcząt. Odtąd prowadziła jedynie cerkiewny chór[1]. 27 maja 1931 r. została aresztowana i oskarżona o prowadzenie agitacji antyradzieckiej, do czego się nie przyznała, i skazana na 5 lat zesłania do Kazachstanu[1]. Pracowała jako kucharka w złożonej z zesłańców spółdzielni robotniczej w pobliżu Ałma-Aty. Następnie została skierowana do Barabińska. W 1935 r. zwolniona, w roku następnym osiadła w Astrachaniu, później w Kirsanowie, by ostatecznie wrócić do Podlipiczja, gdzie ponownie żyła i pracowała przy parafii Kazańskiej Ikony Matki Bożej, utrzymując porządek w świątyni i prowadząc chór[1]
Z czasem coraz bardziej zapadała na zdrowiu – zdiagnozowano u niej ropień płuca, chorowała na czyraki, zapalenie stawów, chorobę wrzodową, wreszcie została sparaliżowana[2]. Ostatnie lata spędziła w domu swojej dawnej wychowanki w Birłowie[1]. Zmarła, ciesząc się wśród prawosławnych opinią świętości, w 1953 r.[2] i została pochowana na cmentarzu monasteru Świętych Borysa i Gleba w Dmitrowie[1].
27 grudnia 2000 r. została kanonizowana przez Rosyjski Kościół Prawosławny z tytułem świętej mniszki (dosł. riasofornej siostry - inokini) wyznawczyni. W 2001 jej relikwie zostały przeniesione do cerkwi św. Dymitra Sołuńskiego w monasterze żeńskim w Dedieniewie k. Dmitrowa. Cząstka relikwii znajduje się w restytuowanym monasterze Opieki Matki Bożej w Turkowicach, gdzie wzniesiono również cerkiew pod wezwaniem świętej[3]. Wspomnienie liturgiczne Paraskiewy przypada w rocznicę jej śmierci oraz w dniu wspomnienia Świętego Soboru Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Преподобноисповедница инокиня Параскева (Матиешина) [online], martyrs.pstbi.ru [dostęp 2023-12-06].
- ↑ a b c d Jarosław Charkiewicz, Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych, Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2008, ISBN 978-83-60311-11-0, OCLC 750119647.
- ↑ Historia Prawosławnego Monasteru w Turkowicach [online], Prawosławny Monaster w Turkowicach [dostęp 2023-12-05] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Jarosław Charkiewicz, Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych, Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2008, ISBN 978-83-60311-11-0, OCLC 750119647.