Pasaż Stefana Wiecheckiego „Wiecha” w Warszawie

Pasaż Stefana Wiecheckiego „Wiecha”, zwyczajowo pasaż „Wiecha”, dawniej pasaż Śródmiejski[1] – pieszy ciąg komunikacyjno-handlowy w śródmieściu Warszawy, biegnący od ulicy Widok do ulicy Sienkiewicza[1].

Pasaż Stefana Wiecheckiego „Wiecha“ w Warszawie
Śródmieście Północne
Ilustracja
Widok na pasaż przy pawilonie "Zodiak" w stronę północną (2020)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Długość

350 m

Poprzednie nazwy

pasaż Śródmiejski

Przebieg
0m ul. Widok
105m ul. Chmielna
220m ul. Złota
230m ul. Złota
240m ul. Złota
350m ul. H. Sienkiewicza
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pasaż Stefana Wiecheckiego „Wiecha“ w Warszawie”
52,232654°N 21,010987°E/52,232654 21,010987
Pasaż w latach 70. XX wieku

Historia edytuj

Pasaż powstał w latach 1963–1969 jako część kompleksu Ściany Wschodniej. Pierwotnie nosił nazwę pasażu Śródmiejskiego[2], która została nadana uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 29 stycznia 1970[3]. Obecna nazwa upamiętnia postać Stefana Wiecheckiego „Wiecha”, związanego z Warszawą prozaika, publicysty i satyryka.

Równoległy do ulicy Marszałkowskiej pasaż, oddzielony od niej budynkami domów towarowych „Centrum”[1], miał zapewniać użytkownikom poczucie wytchnienia od ruchu ulicznego i być przestrzenią przyjazną dla mieszkańców'[2]. Powstał jako inspiracja pasażem handlowym Lijnbaan w Rotterdamie z 1953 roku[2]. Przestrzeń między nowoczesnymi budynkami domów towarowych i przedwojenną zabudową na tyłach ulicy Marszałkowskiej została wypełniona pergolą i elementami małej architektury, takimi jak murowane klomby, ławki, daszki i gabloty ekspozycyjne, zaprojektowanymi przez Barbarę Kaliszewską[2].

W październiku 1970 przy pasażu otwarto kino Relax[4].

W 2006 roku zakończono przebudowę pasażu według projektu Dariusza Hyca i Henryka Łaguny[2]. Zlikwidowano elementy małej architektury i wprowadzono gładką granitową nawierzchnię, dziewięć 19-metrowych słupów oświetleniowych i kraty pod pnącza na elewacjach[2]. Przebudowany pasaż utracił swój kameralny charakter i stał się przestrzenią mniej przyjazną dla użytkowników[2].

W 2015 placowi przylegającemu do pasażu od strony wschodniej (między ulicami Chmielną i Widok) nadano nazwę skweru Janusza Grabiańskiego[5].

Ważniejsze obiekty edytuj

  • kino Atlantic – ul. Chmielna 33
  • dawne kino Relax – ul. Złota 8
  • Rotunda PKO – ul. Marszałkowska 100/102
  • budynki domów towarowych „Wars” i „Sawa” – ul. Marszałkowska 104/122
  • budynek domu towarowego „Junior” – ul. Marszałkowska 116/122
  • Warszawski Pawilon Architektury Zodiak (wybudowany w miejscu byłej kawiarni Zodiak)[6]
  • kamień upamiętniający Augusta Agbolę O’Browna[7]

Przypisy edytuj

  1. a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 620. ISBN 83-01-08836-2.
  2. a b c d e f g Patrycja Jastrzębska. Pasaż „Wiecha”. „Stolica”, s. 82, czerwiec-sierpień 2022. 
  3. Uchwała nr 14 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 29 stycznia 1970 r. w sprawie nadania nazw ulicom. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”. nr 3, poz. 17, s. 5, 1970-04-30. 
  4. Kronika wydarzeń w Warszawie 1 VIII–31 X 1970. „Kronika Warszawy”. 2/6, s. 118, 1971. 
  5. Uchwała nr VIII/163/2015 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 3711 [on-line]. 20 kwietnia 2015. [dostęp 2020-06-11].
  6. Zodiak. Warszawski pawilon Architeltury. pawilonzodiak.pl. [dostęp 2019-05-10].
  7. Przyjechał z Nigerii, walczył w powstaniu. Kamień ku czci „Alego“. [w:] TVN24 [on-line]. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2 sierpnia 2019. [dostęp 2019-08-12].