Patricia Bath
Patricia Era Bath (ur. 4 listopada 1942 w Nowym Jorku, zm. 30 maja 2019 w San Francisco) – amerykańska okulistka trynidadzkiego pochodzenia, wynalazczyni sondy laserowej do fakoemulsyfikacji nazwanej Laserphaco, inicjatorka okulistyki środowiskowej i założycielka Amerykańskiego Instytutu na rzecz Zapobiegania Ślepocie.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 listopada 1942 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 maja 2019 |
| Zawód, zajęcie | |
Młodość i wykształcenie edytuj
Patricia Era Bath urodziła się 4 listopada 1942 w Harlem w Nowym Jorku. Jej ojciec Rupert, imigrant z Trynidad, był motorniczym, a matka Gladys z domu Elliott pracowała jako gospodyni domowa[1]. Patricia Era Bath od dziecka interesowała się nauką, za co zasługi przypisywała swojej matce, która kupiła jej zestaw do eksperymentów chemicznych[2].
W szkole średniej inspirowała się pracą humanistycznego filozofa Alberta Schweitzera, który pomagał ludziom chorym na trąd w Kongo[3]. Jeszcze jako nastolatce przyznano jej stypendium naukowe[4].
W 1964 zdobyła Bachelor’s degree, kończąc fizykę i chemię na uczelni Hunter College w Manhattanie. W 1968 zdobyła stopień medyczny Doctor of Medicine[1], kończąc z wyróżnieniem Uniwersytet Howarda w Waszyngtonie. Następnie rozpoczęła staż w szpitalu klinicznym Harlem Hospital Center w Nowym Jorku. Rok później dzięki stypendium rozpoczęła studia na Uniwersytecie Columbia w Manhattanie[2], które ukończyła w 1970[4]. W 1973 ukończyła szkolenie w szpitalu klinicznym[4].
Kariera naukowa edytuj
Pracowała jako chirurg w UCLA Medical Center[4], a także jako pracownik naukowy na wydziałach medycznych uniwersytetów Kalifornijskiego w Los Angeles i Charles R. Drew University of Medicine and Science[1].
Przeprowadziła retrospektywne badanie epidemiologiczne, które wykazało, że ślepota wśród czarnych była dwukrotnie większa niż u białych osób oraz że u czarnych osiem razy bardziej prawdopodobne było wystąpienie jaskry. Doszła do wniosku, że wynika to z braku dostępu do opieki okulistycznej, dlatego zaproponowała nową dyscyplinę nauki, zwaną okulistyką środowiskową[3] (połączenie medycyny społecznej i okulistyki klinicznej), która z czasem się upowszechniła. W 1977 razem z psychiatrą Alfredem Cannonem i pedagogiem Aaronem Ifekwunigwe współtworzyła Amerykański Instytut na rzecz Zapobiegania Ślepocie, którego motto brzmiało wzrok jest podstawowym prawem człowieka[2].
W 1986 wynalazła Laserphaco[2] - sondę laserową do fakoemulsyfikacji, wykorzystywaną do laserowego operowania zaćmy[3]. Swój wynalazek opatentowała w 1988[2]. Była pierwszą afroamerykańską kobietą, która otrzymała patent w dziedzinie medycyny[3].
Przeszła na emeryturę w 1993[4].
Lista patentów edytuj
Wszystkie patenty zostały zarejestrowane w Stanach Zjednoczonych:
| Nr patentu | Nazwa | Data rejestracji | Przypis |
|---|---|---|---|
| 4744360 | Urządzenia do ablacji i usuwania zaćmy | 17 maja 1988(dts) | [5] |
| 5843071 | Metoda i urządzenia do ablacji i usuwania zaćmy | 1 grudnia 1998(dts) | [6] |
| 5919186 | Aparat laserowy do chirurgii zaćmy | 6 lipca 1999(dts) | [7] |
| 6083192 | Pulsacyjna metoda ultradźwiękowa do fragmentacji / emulgowania i usuwania zaćmy | 4 lipca 2000(dts) | [8] |
| 6544254 | Połączenie metody ultradźwiękowej i laserowej oraz urządzenie do usuwania zaćmy | 8 kwietnia 2003(dts) | [9] |
Życie prywatne edytuj
Miała córkę Erakę Bath[1], która została psychiatrą[4].
Zmarła 30 maja 2019 w San Francisco w Kalifornii[1], w wyniku powikłania spowodowanego rakiem[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Neil Genzlinger, Dr. Patricia Bath, 76, Who Took On Blindness and Earned a Patent, Dies, „The New York Times”, 4 czerwca 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ a b c d e Jeff Glorfeld, Science history: Patricia Bath saved the sight of millions [online], Cosmos Magazine, 12 listopada 2018 [dostęp 2020-03-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-10] (ang.).
- ↑ a b c d Temple Grandin, Rozwiń swoją wyobraźnię: Myśl i twórz jak wynalazca, Insignis, 20 grudnia 2018, ISBN 978-83-66071-66-7 [dostęp 2020-03-08] (pol.).
- ↑ a b c d e f g News Services, Staff Reports, Patricia Bath, trailblazing ophthalmologist who invented cataracts treatment, dies at 76 [online], The Washington Post, 5 czerwca 2019 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Apparatus for ablating and removing cataract lenses [online], Google Patents [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Method and apparatus for ablating and removing cataract lenses [online], Google Patents [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Laser apparatus for surgery of cataractous lenses [online], Google Patents [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Pulsed ultrasound method for fragmenting/emulsifying and removing cataractous lenses [online], Google Patents [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Combination ultrasound and laser method and apparatus for removing cataract lenses [online], Google Patents [dostęp 2020-03-08] (ang.).