Phomopsis helianthi
Phomopsis helianthi Munt.-Cvetk., Mihaljč. & M. Petrov – gatunek grzybów z rzędu Diaporthales[1]. U słoneczników (Helianthus) wywołuje grzybową chorobę o nazwie rak łodyg słonecznika[2].
 Łodyga słonecznika porażona przez Phomopsis helianthi | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Phomopsis helianthi |
| Nazwa systematyczna | |
| Phomopsis helianthi Munt.-Cvetk., Mihaljč. & M. Petrov Nova Hedwigia 34(3 & 4): 433 (1981) | |
Systematyka edytuj
- Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum
Phomopsis, Diaporthaceae, Diaporthales, Diaporthomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungii[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisali Maria Muntañola-Cvetković, M. Mihaljčević i Marija Petrov w 1981 r.[1]
Synonim: Diaporthe helianthi Munt.-Cvetk., Mihaljč. & M. Petrov 1981[3].
Morfologia i rozwój edytuj
Grzyb mikroskopijny, saprotrof i pasożyt roślin. Tworzy zarówno stadium bezpłciowe (anamorfę), jak i płciowe (teleomorfę)[2]. Jeszcze do niedawna teleomorfę zaliczano do odrębnego gatunku Diaporthe helianthi, obecnie nazwa ta jest synonimem Phomopsis helianthi[1].
Zimują pyknidia na resztkach roślin w ziemi. Mają kształt kulisty lub prawie kulisty, barwę od żółtej do czarnej, średnicę 400 µm i wystające długie szyjki o długości od 350 do 600 µm. Powstają w nich liczne worki o kształcie od kulistego do cylindrycznego, długości od 47,5 do 57,5 µm i szerokości od 7,5 do 12,0 µm. Zarodniki (askospory) tworzą się w temperaturze od 15 do 30 °C, temperatura optymalna to 25 °C. Uwalniają się na wysokość około 3 mm nad powierzchnią resztek pożniwnych w wilgotnych warunkach i temperaturach poniżej 10° C. Czasami może występować biała masa lub krople śluzu zawierające askospory wytworzone na wierzchołku brodawki perytecjów. Askospory są dwukomórkowe, bezbarwne, jednoprzegrodowe, elipsoidalne, mają długość od 12,5 do 14,5 µm długości i szerokość od 3,2 do 4,5 µm. Wytwarzane są w perytecjach przez około 17 dni[4]. Przenoszone przez wiatr askospory dokonują Infekcji pierwotnej na liściach słoneczników[4].
Porażone liście więdną i obumierają, a grzybnia patogenu rozprzestrzenia się przez ogonek liściowy do łodygi. Tu następuje rozmnażanie bezpłciowe. Tworzą się pyknidia wytwarzające dwa rodzaje zarodników konidialnych. Konidia alfa są szkliste, o kształcie od wrzecionowatego do elipsoidalnego i mają wymiary 5,5–10,0 × 1,5–3,0 µm. Konidia beta są szkliste, nitkowate i mają wielkość 17,0–42,0 × 0,5–2,0 µm[4]. Proporcjonalna zawartość tych konidiów jest zależna od warunków środowiskowych. Zwykle konidia beta wytwarzane są w większej ilości, niż konidia alfa. Powstałe w okresie wegetacyjnym perytecja zimują na szczątkach roślin. Doświadczalnie stwierdzono, że mogą na nich przetrwać do pięciu lat[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
- ↑ a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
- ↑ a b c Mathew i inni, Phomopsis Stem Canker of Sunflower, [w:] Plant Health Instructor. DOI: 10.1094/PHI-I-2018-1103-01 [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
- ↑ Herr, L. J. "Diaporthe Stem Canker of Sunflower." Plant Disease 67.8 (1983): 911-13