Pierwomrówka żwirowa

Pierwomrówka żwirowa
	Formica cinerea
	(Mayr, 1853)
	; Robotnica pierwomrówki żwirowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	trzonkówki
Infrarząd	żądłówki
Nadrodzina	osy
Rodzina	mrówkowate
Podrodzina	Formicinae
Plemię	Formicini
Rodzaj	Formica
Podrodzaj	Serviformica
Gatunek	pierwomrówka żwirowa
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pierwomrówka żwirowa (Formica cinerea) – gatunek mrówki z podrodziny Formicinae.

Pierwomrówka żwirowa jest drapieżną, szybko poruszającą się mrówką zamieszkującą całą Polskę i występującą w niemal całej Europie. Podziemne gniazda budowane są na suchych, odsłoniętych i nasłonecznionych terenach piaszczystych porośniętych skąpą roślinnością. Jest dobrze przystosowana do zmieniających się warunków, potrafi budować gniazda w skarpach rzek. Występuje również na wysokościach 1800–2500 m w Pirenejach, Alpach, na Bałkanach i na Kaukazie. W północnej Europie spotykana w odosobnionych stanowiskach na piaszczystych plażach jezior i morza.

Wykazuje dużą zmienność ze względu na liczbę królowych w gnieździe. Zakłada kolonie zarówno monogoniczne jak i poliginiczne. Często występuje w ogrodach.

Morfologia

Królowa osiąga wielkość 8–11 mm, ma barwę czarnobrunatną lub czarnopopielatą i ciało pokryte drobnymi włoskami.

Robotnice mają wielkość 4–7 mm, kolor ciała czarny lub czarnopopielaty. Odwłok jaśniejszy, matowy. Wyraźnie widoczne tergity o różnych odcieniach zmieniających się w zależności od kąta padania światła. Nogi jaśniejsze od reszty ciała o odcieniu brunatnym. Duże oczy, widoczne przyoczka. Stylik jednoczłonowy. Czułki 11 segmentowe. Podobnie jak mrówki rudnice wykazuje współpracę podczas transportu większych owadów do gniazda.

Samiec osiąga wielkość 7–8 mm, jest koloru czarnobrunatnego.

Loty godowe odbywają się od początku lipca do połowy sierpnia.

Podgatunki

U pierwomrówki żwirowej wyodrębniono 7 podgatunków:

Formica cinerea armenica Ruzsky, 1905
Formica cinerea cinerea Mayr, 1853
Formica cinerea cinereoimitans Ruzsky, 1905
Formica cinerea fuscocinerea Forel, 1874
Formica cinerea iberica Finzi, 1928
Formica cinerea italica Finzi, 1928
Formica cinerea novaki Kratochvil, 1941

Zobacz też

Błonkoskrzydłe Polski

Przypisy

↑ Formica cinerea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

Linki zewnętrzne

Species: Formica cinerea - AntWeb. [dostęp 2009-12-19].

[itis-1] Formica cinerea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[1]