Piotr Ambrożewicz

Piotr Alfons Ambrożewicz herbu Bajbuza (ros. Петр Михайлович Амброжевич, ur. 28 października 1855 w majątku Oknista, zm. 18 grudnia 1922^[1] w Poznaniu) – polski lekarz wojskowy, ginekolog, położnik, balneolog.

Życiorys

Urodził się w majątku rodowym Oknista na Kowieńszczyźnie, jako syn szlachcica Michała Mateusza Ambrożewicza herbu Bajbuza. Miał trzech starszych braci: Michała Aleksandra, Stefana (ur. 1847) i Romana Piotra (ur. 1849)^[2]. Uczęszczał do gimnazjum w Dyneburgu, następnie studiował medycynę w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Petersburgu jako stypendysta rządowy. Dyplom lekarza i akuszera otrzymał cum eximia laude w 1883 roku. Następnie odbył służbę wojskową jako młodszy lekarz w 143. Pułku Dorohobużskim; stacjonował m.in. w Briańsku, gdzie wydawał i redagował czasopismo medyczne „Akuszerka” (Акушерка)^[3]^[4]. Czasopismo było wydawane przez trzynaście lat, od 1890 do 1913. Jego adresatami były akuszerki, felczerki i felczerzy; autorami publikowanych na jego łamach artykułów – lekarze Petersburskiego i Moskiewskiego Zakładu Położniczego oraz Instytutu Położniczego w Petersburgu.

Od 1893 Ambrożewicz przebywał w Odessie. Tam kontynuował wydawanie pisma, poza tym piastował stanowiska naczelnego lekarza Pawłowskiego Położniczego Zakładu i dyrektora przyzakładowej szkoły położnych. W 1897 założył własne sanatorium w Limanie Kujalnickim (Andryjewskim) pod Odessą, które szybko zyskało dużą popularność w Rosji i za granicą, przybywali do niego także Polacy. Sanatorium doktora Ambrożewicza opisane zostało we Wspomnieniach odessity, 1914-1916 Eugeniusza Janiszewskiego^[5]. Po rewolucji październikowej zakład uspołeczniono, nałożono też wysoką kontrybucję. Za jej niespłacenie Ambrożewicz został aresztowany, jednak po dwóch miesiącach zwolniono go dzięki interwencji wysoko postawionych dawnych kuracjuszy. Powrócił wtedy do Polski i praktykował jako lekarz chorób kobiecych w Poznaniu^[6]. Po 1917 członek zwyczajny Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (do 1922)^[7].

Zmarł na zawał mięśnia sercowego. Wspomnienie pośmiertne napisał Romuald Matuszewski^[8].

Życie prywatne

Był żonaty z Rosjanką, Kapitoliną z domu Jagodzin. W Odessie urodziło się im pięcioro dzieci: Włodzimierz (1895–1940), Michał, Elżbieta, Natalia i Zofia (po mężu Rudomino-Dusiatska). Włodzimierz podjął studia na Wydziale Lekarskim Noworosyjskiego Uniwersytetu w Odessie z zamiarem kierowania sanatorium po ojcu^[2].

Wybrane prace

Kratkij powtoritelnyj kurs gistologii. Petersburg 1880
K woprosu o leczenii trupnago zarażenija. Wracz 4, s. 577 (1883)
Akuszerskoje izsledowanije. Akuszerka 6, ss. 1-5 (1895)
Racjonalny położniczy przytułek, jako najpewniejszy środek przeciwko śmierci położnicy i jej dziecięcia. Nowiny Lekarskie 33, 1-5, s. 57-58 (1921)
Охлаждающее грязелечение при некоторых женских заболеваниях. Русский врач № 23, 8 (1922)
Упрощенный способ стерилизации молока для вскармливания детей. Акушерка (1894)
Влияние растительного пищевого режима на родовой акт. Вегетарианское обозрение ВО.5.1915, с. 157-158

Przypisy

↑ Nekrolog, „Kurjer Warszawski”, 1923, s. 8 .
↑ ^a ^b Ambrożewicz P. Pamięć jest powinnością naszą i bogactwem. „Balneologia Polska”. 1, s. 71-73, 2006.
↑ Piotr Szarejko: Słownik lekarzy polskich XIX wieku. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1997, s. 30-31. ISBN 83-85810-82-X.
↑ AnnaA. Kreft AnnaA., Rosyjskie pismo "Akuszerka" w latach 1890-1913 i jego polski wydawca [pdf], „Medycyna Nowożytna”, 11 (1), 2004, s. 77-113, PMID: 17152879 .
↑ Eugeniusz Janiszewski: Wspomnienia odessity, 1894-1919. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, ISBN 83-04-02191-9, 324 ss.
↑ Figuruje też w wykazie urzędowym lekarzy jako lekarz chorób kobiecych praktykujący w Warszawie; Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. R. Olesiński, W. Merkel i S-ka 1924/25 s. 179
↑ Pihan-KijasowaP.K. Alicja Pihan-KijasowaP.K. (red.), Poczet członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1857-2007 [djvu], Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2008, s. 77 [dostęp 2022-03-04] .
↑ Matuszewski R. Śp. dr med Piotr Ambrożewicz. Nowiny Lekarskie 35, 1, s. 58 (1923)

[1] Nekrolog, „Kurjer Warszawski”, 1923, s. 8 .

[ambrozewicz-2] Ambrożewicz P. Pamięć jest powinnością naszą i bogactwem. „Balneologia Polska”. 1, s. 71-73, 2006.

[3] Piotr Szarejko: Słownik lekarzy polskich XIX wieku. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1997, s. 30-31. ISBN 83-85810-82-X.

[4] AnnaA. Kreft AnnaA., Rosyjskie pismo "Akuszerka" w latach 1890-1913 i jego polski wydawca [pdf], „Medycyna Nowożytna”, 11 (1), 2004, s. 77-113, PMID: 17152879 .

[5] Eugeniusz Janiszewski: Wspomnienia odessity, 1894-1919. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, ISBN 83-04-02191-9, 324 ss.

[6] Figuruje też w wykazie urzędowym lekarzy jako lekarz chorób kobiecych praktykujący w Warszawie; Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. R. Olesiński, W. Merkel i S-ka 1924/25 s. 179

[7] Pihan-KijasowaP.K. Alicja Pihan-KijasowaP.K. (red.), Poczet członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1857-2007 [djvu], Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2008, s. 77 [dostęp 2022-03-04] .

[8] Matuszewski R. Śp. dr med Piotr Ambrożewicz. Nowiny Lekarskie 35, 1, s. 58 (1923)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]