Plutony wzmocnienia Straży Granicznej
Plutony wzmocnienia Straży Granicznej – mobilizowane pododdziały Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej przewidziane do wzmocnienia komisariatów Straży Granicznej na wypadek wojny.
Charakterystyka edytuj
W planie operacyjnym „Zachód” opracowano koncepcję zakładającą, że w czasie zagrożenia i wojny Straż Graniczna zostanie wykorzystana do obserwowania granicy i likwidowania oddziałów dywersyjnych działających w strefie nadgranicznej. Komisariaty Straży Granicznej miały zostać wzmocnione mobilizowanymi plutonami Straży Granicznej. W 1936 roku opracowany został „Etat plutonu Straży Granicznej na stopie wojennej”[1].
Występujące przy komisariatach plutony miały dwoistą podległość. Uczestniczyły we wzmocnieniu ochrony granicy i w tym zakresie podlegały komendantom komisariatów Straży Granicznej. W zakresie szkolenia oraz określania ich zadań na wypadek konfliktu zbrojnego podlegały dowódcom jednostek wojskowych, przewidzianych do działań na tym kierunku[2].
Zadania plutonów wzmocnienia edytuj
Osłona bierna, czyli taką, w której wszelkie działanie osłonowe przygotowywano i przeprowadzano na własnym terenie[3]
- rozpoznanie sił i kierunków posuwania się przeciwnika oraz identyfikacja jego oddziałów
- opóźnienie wkraczających sił przeciwnika przez wykonanie niszczeń i zapór komunikacyjnych oraz ogniowe działania powstrzymujące na dokonanych zniszczeniach
- ubezpieczenie i utrzymanie do nadejścia oddziałów Armii ważnych punktów terenowych lub obiektów
- ubezpieczenie obiektów i urządzeń przed dywersją przeciwnika
- współpraca z oddziałami Armii lub Obrony Narodowej
Osłona zaczepna, czyli działania na terytorium wroga[4]:
- wypad na przedpole (poza granicę), celem uchwycenia i następnie utrzymania jakiegoś obiektu, czy ważnego punktu terenowego, będącego w ręku przeciwnika
- wypad na przedpole części łub całego plutonu o charakterze dywersyjnym, celem przeprowadzenia zniszczeć obiektów, urządzeń, magazynów lub też celem wprowadzenia zamieszania i demoralizacji wśród oddziałów pogranicznych i ludności cywilnej
- rozpoznanie na przedpolu
Etat plutonu Straży Granicznej edytuj
| Stanowisko | Stopień etatowy |
|---|---|
| dowódca plutonu[a] | porucznik/podporucznik |
| Poczet dowódcy | |
| zastępca dowódcy plutonu | sierżant |
| obserwator | kapral |
| dowódca patrolu łączności | kapral |
| zastępca dowódcy patrolu | starszy strzelec |
| patrolowy | strzelec |
| 3 drużyny wzmocnienia | |
| dowódca drużyny | plutonowy |
| zastępca dowódcy drużyny | plutonowy |
| dowódca patrolu minerskiego | kapral |
| zastępca dowódcy | starszy saper |
| saper (x3) | saper |
| strzelcy (x 11) | strzelec |
| Uzbrojenie i sprzęt | |
| karabinki z bagnetem | 58 |
| pistolety | 1 |
| wozy amunicyjne | 3 [b] |
| kuchnia polowa | skrzynki do gotowania |
Uwagi edytuj
- ↑ dowódcy plutonu przysługiwał ordynans osobisty[6].
- ↑ Na wniosek szefa sztabu Komendy Głównej Straży Granicznej liczbę wozów amunicyjnych zwiększono do trzech[7]. Zwiększenie uzasadniono następująco: „(…) w plutonach wzmocnienia są 3 patrole minerskie, z których każdy posiada ok. 70 kg materiałów wybuchowych i każdy z nich może otrzymać odrębne zadania (…)”[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Nikolajuk 2013 ↓, s. 157.
- ↑ Ciechanowski 1982 ↓, s. 55.
- ↑ Wytyczne wyszkoleniowe 1939 ↓, s. 2.
- ↑ Wytyczne wyszkoleniowe 1939 ↓, s. 3.
- ↑ Etat plutonu SG ↓, s. 1-4.
- ↑ Etat plutonu SG ↓, s. 3.
- ↑ Etat plutonu SG ↓, s. 4.
- ↑ Nikolajuk 2013 ↓, s. 158.
Bibliografia edytuj
- Konrad Ciechanowski: Armia „Pomorze” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06793-7.
- Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Jan Nikolajuk. Działania Obwodu Straży Granicznej „Suwałki” w Kampanii Polskiej 1939 r. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej”. 1-2, 2013. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Etat plutonu Straży Granicznej na stopie wojennej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Wytyczne wyszkoleniowe i administracyjno – gospodarcze dla plutonów wzmocnienia L.1400/tj/wyszk/39 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.