Podeszwa płużna – zagęszczona i zbita warstwa gleby znajdująca się pod dnem bruzdy, między warstwą orną a podorną (podskibiem).

Selerowaty korzeń buraka cukrowego powstałego na polu z podeszwą płużną
Głębosz do rozluźniania głębszych warstw gleby

Powstaje na skutek wieloletniej orki na tę samą głębokość oraz ugniatania dna bruzdy przez koła ciągnika i płóz pługa. W podeszwie płużnej zatrzymują się części spławialne i pyłowe, które zwiększają jej zagęszczenie. Zagęszczenie wpływa niekorzystnie na stosunki powietrzno-wodne, zatykając kapilary i zmniejszając ilość dostępnej wody. Podeszwa płużna charakteryzuje się gorszą przewiewnością, przepuszczalnością i pojemnością wodną niż warstwa orna i głębsze warstwy profilu glebowego.

Powstawaniu podeszwy płużnej przeciwdziała: orka na różną głębokość, orka z pogłębiaczem, głęboszowanie co 4-5 lat, stosowanie ciągników poruszających się wyłącznie po caliźnie[1]. Można ją zlikwidować wykonując orkę pogłębioną lub głęboszowanie. Krótkotrwałe efekty daje stosowanie pogłębiacza. Podeszwa płużna wpływa negatywnie na plony roślin, np. może powodować deformacje korzeni (selerowatość)[2].

Pługi mogą być wyposażone w elementy przeciwdziałające powstawaniu i umożliwiające zmniejszanie podeszwy płużnej: są to dłuta na lemieszach sprawiające, że wąski pasek skiby jest orany głębiej, oraz pogłębiacze wcinające się w glebę poniżej głębokości orki, ale nie przewracające gleby[3]. Na glebach piaszczystych nie powinno się głęboszować, ponieważ podeszwa płużna chroni przed spływem składników pokarmowych oraz części pyłowych i ilastych do podglebia[4].

Przypisy

edytuj
  1. Choroby gleby. [dostęp 2016-07-07].
  2. Bronisław Jabłoński: Uprawa roli. W: Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. Jan Roman Starck (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997, s. 12. ISBN 83-09-01358-2.
  3. Pomocnicy korpusu. [w:] Farmer 22/2005 [on-line]. 2005. [dostęp 2016-07-07].
  4. Mirosław Dreczka: Starannie dopraw do siewu. W: Nowoczesna uprawa 9/2013. APRA Sp. z o.o., 2013, s. 18. ISSN 1896-9046.