Podkowa 98 – polski motocykl małolitrażowy, produkowany w roku 1939 przez Zakłady Przemysłowe „Podkowa" S.A. w Poniatowie koło Legionowa[1].

Podkowa 98
Ilustracja
Producent

Zakłady Przemysłowe
„PODKOWA" S.A.

Klasa

motocykl

Okres produkcji

luty-sierpień 1939

Miejsce produkcji

Poniatów  Polska

Napęd
Silnik

1-cyl. dwusuwowy

Pojemność

98 cm³

Stopień sprężania

5:1

Moc

3 przy 3000

Skrzynia biegów

3 stopniowa

Ogumienie
Rozmiar opon

3,00-19"

Wymiary i masa
Długość

1950 mm[1]

Szerokość

670 mm[1]

Wysokość

880 mm[1]

Rozstaw osi

1350 mm[1]

Masa własna

68 kg

Osiągi
Prędkość maks.

65 km/h

Podkowa 98 w Narodowym Muzeum Techniki w Warszawie

Historia

edytuj

W drugiej połowie lat 30. kilka krajowych wytwórni rozpoczęło produkcję motocykli małolitrażowych, zwanych popularnie "setkami". Pojazdy tego typu były tanie, ekonomiczne i dość wytrzymałe, a przy tym zwolnione z opłat podatku drogowego. Do ich prowadzenia nie było wymagane posiadanie prawa jazdy[2].

Założona w roku 1921 Fabryka "Podkowa" produkowała niewielkie wyroby żelazne. Specjalizowała się w hacelach, co znalazło odbicie w nazwie zakładu, która w latach 20. brzmiała Pierwsza Polska Fabryka Haceli "Podkowa" Sp. z o.o.[2]

Przygotowania do produkcji pojazdów mechanicznych prowadzone były od roku 1937, jednak dopiero w ostatnich miesiącach 1938 roku zawarto porozumienie z zakładami Villiers Motor Comp. w Wolverhampton[2]. Motocykl został skonstruowany przez inżyniera A. Skalskiego, na podstawie wykupionej licencji angielskiego motocykla Baker (James)[potrzebny przypis]. "Podkowa" była wzorowana na rozwiązaniach technicznych angielskiego motocykla, zaś istotne podkreślenie tego związku stanowił silnik firmy Villiers. Rama była dość ciężka, przewidziana do zastosowania w przyszłości silnika pojemności 150 cm³[1]. Kilka próbnych motocykli poddano wszechstronnym badaniom terenowo-drogowym, a produkcję seryjną rozpoczęto w końcu stycznia 1939 roku[2]. Do czasu zakończenia produkcji w sierpniu 1939 roku powstało ok. 120-130 motocykli "Podkowa" (według innych publikacji, ok. 500[3]). Plan na 1939 rok obejmował 1000 motocykli, z silnikami produkowanymi na licencji przez SHL, lecz produkcja została przerwana przez wojnę[3]. Do czasów dzisiejszych przetrwało ich 21[4].

Przynajmniej 5 motocykli wzięło udział w działaniach kampanii wrześniowej, podarowane przez fabrykę Warszawskiej Brygadzie Obrony Narodowej[3].

Dane techniczno-eksploatacyjne

edytuj
  • Silnik: Villiers 9D Unit 98, jednocylindrowy, dwusuwowy, chłodzony powietrzem (produkcji firmy The Villiers Engineering Co.)
  • Pojemność skokowa: 98 cm³.
  • Stopień sprężania: 5:1.
  • Moc maksymalna: 3 KM (2,2 kW) przy 3000 obr./min[1].
  • Sprzęgło: mokre, wielotarczowe[1].
  • Skrzynia biegów: o trzech przełożeniach, sterowana ręcznie[1].
  • Rama: rurowa, pojedyncza, zamknięta[1].
  • Zawieszenie przednie: widelec trapezowy.
  • Zawieszenie tylne: sztywne.
  • Ogumienie: 3,00-19" Stomil[1].
  • Hamulce: szczękowe mechaniczne. Ręczny na koło przednie, nożny na koło tylne.
  • Instalacja elektryczna: 6V, prądnica-iskrownik 15W[1]
  • Masa własna: 68 kg[1].
  • Zużycie paliwa: 1,8 l/100 km[1].
  • Prędkość maksymalna: 65 km/h.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n Jońca, Szubański i Tarczyński 1990 ↓, s. 99-100.
  2. a b c d Informacje uzyskane z Muzeum Techniki w Warszawie
  3. a b c Jońca 2013 ↓, s. 40
  4. Katarzyna Kuligowska: Motocykl Podkowa 98. www.podkowa98.pl. [dostęp 2016-10-08].

Bibliografia

edytuj
  • Adam Jońca, Rajmund Szubański, Jan Tarczyński: Wrzesień 1939. Pojazdy Wojska Polskiego. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990. ISBN 83-206-0847-3.
  • Adam Jońca: Motocykle Wojska Polskiego. Edipresse Polska S.A., 2013, s. 40, seria: Wielki Leksykon Uzbrojenia. Wrzesień 1939. Tom 22. ISBN 978-83-7769-570-8.