Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji
Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji – funkcjonująca od 1994 roku izba gospodarcza, reprezentująca przewoźników drogowych w Polsce.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1994 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Zasięg | |
| prezes |
Zdzisław Szczerbaciuk |
| Nr KRS | |
| Powiązania | |
Położenie na mapie Polski  | |
 52°13′07″N 20°57′50″E/52,218472 20,964000
| |
| Strona internetowa | |
Geneza edytuj
Tło edytuj
W okresie Polski Ludowej wszystkie jednostki Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS), będącej największym drogowym przewoźnikiem pasażerskim oraz spedytorem były zgrupowane w Zjednoczeniu PKS[1]. Następnie większość z nich zorganizowano w 1983 roku w wieloodziałowe przedsiębiorstwo Krajowa Państwowa Komunikacja Samochodowa i trzy regionalne przedsiębiorstwa PKS, ze zwierzchnictwem 17 dyrekcji okręgowych i dyrekcji naczelnej w Warszawie[1].
W ramach transformacji systemowej w Polsce z dniem 1 lipca 1990 roku na bazie dawnych oddziałów PKS powołano 176 samodzielnych organizacyjnie Przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej, które później (w większości) Skarb Państwa przeznaczył do prywatyzacji (po 1999 r.) lub do przekazania samorządom (po 2010 r.), a w niektórych przypadkach likwidacji[1]. Przedsiębiorstwa powstałe z podziału PKS w większości przyjmowały nazwę Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej[1].
W czasach Polski Ludowej przedsiębiorstwa PKS korzystały z budżetu państwowego[1]. Od 1990 roku zasadniczo jedynym finansowaniem regionalnego transportu drogowego pozostały dotacje do ogólnego przebiegu autobusów na liniach do 150 kilometrów, w 1998 roku zmienione na rekompensaty rządowe w wysokości faktycznie poniesionych strat z tytułu uwzględniania przez przewoźników drogowych w cenach biletów narzuconych ustawowo pasażerskich ulg przejazdowych[2][3][4].
Jednocześnie ustawą Wilczka dopuszczono przedsiębiorców do nieskrępowanego świadczenia usług transportowych, co doprowadziło do powstania silnej konkurencji rynkowej[1].
Powstanie izby edytuj
Dyrektorzy przedsiębiorstw PKS, dostrzegając potrzebę współpracy i wspólnej reprezentacji przed rządem, szczególnie wobec rosnącej konkurencji, na początku lat 90. przystąpili do powołania organizacji o charakterze samorządu gospodarczego[5].
Podczas zebrania założycielskiego 9–10 marca 1994 r. w Jachrance pod Warszawą 104 firmy wywodzące się z dawnej PKS zostały członkami-założycielami Polskiej Izby Gospodarczej Transportu Samochodowego i Spedycji[5]. W 1997 roku do Izby należały wszystkie przedsiębiorstwa powstałe z dawnej PKS[3][2].
Działalność edytuj
Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji reprezentowała początkowo środowisko przedsiębiorstw powstałych w ramach podziału dawnej Państwowej Komunikacji Samochodowej[5][2].
Według stanu na 2020 rok, członkami Izby jest około 300 przewoźników drogowych zajmujących się przewozem osób i rzeczy oraz podmiotów otoczenia transportu, m.in. producenci autobusów i osprzętu[6].
Izba uczestniczy w procesie legislacyjnym aktów prawnych związanych z transportem drogowym[6].
Izba prowadzi działalność gospodarczą: handlową, szkoleniową i wydawniczą[6].
Organizacja posiada własny sąd koleżeński[6].
Wybrane działania i osiągnięcia edytuj
- W latach 1995–1998 (tj. w czasach rządów Włodzimierza Cimoszewicza oraz Józefa Oleksego i kadencji ministra transportu i gospodarki morskiej Bogusława Liberadzkiego) Izba organizowała przetargi na hurtowe zakupy autobusów dla swoich członków[5]. Zakupy były objęte dofinansowaniem rządowym w wysokości 20–25% ceny każdego autobusu[5]. Łącznie zakupiono około 2800 autobusów, które dostarczał m.in. Autosan[5][7].
- W latach 1997–1999 Izba pełniła z ramienia Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej rolę krajowego koordynatora rozkładów jazdy, uczestnicząc w ten sposób w procesie wydawania zezwoleń na nowe linie komunikacyjne po częściowym uregulowaniu rynku transportowego w 1998 r.[1][2]
- W 2001 roku, reagując na zaległości Skarbu Państwa z wypłatą dopłat za honorowanie ulg przejazdowych, Izba rozpoczęła rozmowy z bankami ws. sprzedaży długu, wynoszącego w sumie 198 milionów złotych. W reakcji minister finansów w rządzie Jerzego Buzka polecił wojewodom wypłatę należnych środków, a Izba przerwała negocjacje z bankami[3][8][9].
- W latach 2009–2011 Izba prowadziła projekt szkoleniowy finansowany przez Program Operacyjny Kapitał Ludzki pn. „Szkolenie kierowców, przedsiębiorców i ich pracowników w transporcie drogowym osób i rzeczy”. Zrealizowano 177 szkoleń, które ukończyło blisko 5,5 tysiąca osób[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański. Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE.. „Prace Geograficzne”. 257 (2017), s. 99–107. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk. ISBN 978-83-61590-74-3. (pol.).
- ↑ a b c d Krzysztof Grzegrzółka. PKS: Lobby państwowe. „Rzeczpospolita”, 1999-01-19.
- ↑ a b c Instytut Rozwoju i Promocji Kolei: Autobusowy monopolista.. kolej.most.org.pl, 2002. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-07-29)]. (pol.).
- ↑ Maciej Dulak, Bartosz Jakubowski, Publiczny transport zbiorowy w Polsce. Studium upadku [online], klubjagiellonski.pl [dostęp 2020-10-18] (pol.).
- ↑ a b c d e f Zbigniew Szczerbaciuk: Nasze dwie dekady. Bilans w sumie pozytywny.. Polska Gazeta Transportowa. Wydanie okolicznościowe, 2014-06-11. s. I, IV. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-15)]. (pol.).
- ↑ a b c d O Izbie. pigtsis.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-17)]. (pol.).
- ↑ Joanna Kozimor. Podpisane – zaklepane. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 3, nr 18 (182) z 1995-05-05.
- ↑ Izba podejmuje rozmowy i negocjacje z bankami w sprawie sprzedaży długu Skarbu Państwa wynoszącego ponad 198 mln złotyc(...). archiwum.pigtsis.pl, 2001-01-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (pol.).
- ↑ Minister Finansów polecił wojewodom spłatę długu wobec przewoźników z tytułu dopłat do dnia 30 kwietnia, członkowie zarz(...). archiwum.pigtsis.pl, 2001-03-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (pol.).
- ↑ Szkolenie kierowców, przedsiębiorców i ich pracowników w transporcie drogowym osób i rzeczy. transport-szkolenia.pl/pigtsis, 2011-01-31. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-29)]. (pol.).