Pompon – rodzaj ozdoby ubioru w postaci grubej kity lub kuli wykonanej z wielu kawałków przyciętej włóczki wełnianej albo jedwabnej przędzy. Nazwa pochodzi z języka francuskiego[1].

Pompon z początku XX w.

W strojach codziennych najczęściej spotykany przy czapkach i szalikach. Jest również elementem strojów uroczystych (np. biretu), a jego kolor jest wyróżnikiem godności piastowanej przez noszącego go duchownego.

Istnieją dwa rodzaje pomponów: kuliste i pędzelkowe (dawniej zwane też chwastami lub kutasami).

W XVII w. pompony na czapkach zostały spopularyzowane jako element ubioru marynarzy francuskich, gdzie ich celem było zminimalizowanie kontuzji głowy w niskich korytarzach i pomieszczeniach[2]. Były też używane do ozdoby innych nakryć głowy, jak czaka[3] czy kapelusze bolero[4].

Pompony bywają elementami strojów lokalnych lub narodowych, np. kolorowe pompony są częstą ozdobą ubiorów lapońskich[5] oraz ludów Alaski i północy Kanady[6]. Nie zawsze znajdują się przy nakryciu głowy – przykładem mogą być stroje ewzonów (greckich żołnierzy), z pomponami pędzelkowymi (pod kolanami) oraz kulistymi (przy butach).

Pompony kuliste są często spotykanym rekwizytem (a także stereotypowym atrybutem) cheerleadingu.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Irena Turnau, Słownik ubiorów, Wydawnictwo Naukowe Semper, s. 144
  2. Do czego służy pompon na czapce? [online], kobieta.interia.pl [dostęp 2021-10-25] (pol.).
  3. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 77. ISBN 83-01-12365-6.
  4. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 48. ISBN 83-01-12365-6.
  5. Valerie Steele: Encyclopedia of Clothing and Fashion. Thomson Gale, 2005, s. 98. ISBN 0-684-31451-7. (ang.).
  6. Valerie Steele: Encyclopedia of Clothing and Fashion. Thomson Gale, 2005, s. 247. ISBN 0-684-31451-7. (ang.).