Portret Modesta Musorgskiego

obraz Ilji Riepina

Portret Modesta Musorgskiego – obraz Ilji Riepina z 1881.

Portret Modesta Musorgskiego
Ilustracja
Autor

Ilja Riepin

Data powstania

1881

Medium

olej na płótnie

Wymiary

69 × 57 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Moskwa

Lokalizacja

Galeria Tretiakowska

Portret na znaczku pocztowym ze Związku Radzieckiego z 1989; obok scena z opery Borys Godunow.

Malarstwo portretowe stanowi znaczną część artystycznego dorobku Ilji Riepina. Wśród jego modeli były zarówno osoby zupełnie przypadkowe, jak i znaczni urzędnicy carscy, rodzina i bliscy oraz dzieci. Wizerunki wykonywane przez Riepina charakteryzuje różnorodność używanych technik oraz dbałość o przedstawienie psychologii modela[1].

Portret kompozytora Modesta Musorgskiego namalowany został na prośbę Władimira Stasowa i został wykonany przez Riepina na cztery dni przed śmiercią muzyka w Mikołajewskim Szpitalu Wojskowym, kiedy jego stan zdrowia się poprawił[2]. Muzyk został ukazany na biało-niebieskim tle, ubrany w domowy strój złożony z ciemnozielonego szlafroka z czerwonym obszyciem (podarowanego przez Cezara Cui[3]) oraz ludowej, wyszywanej koszuli. Musorgski jest zwrócony twarzą do widza, lecz jego wzrok skierowany jest w prawą stronę. Jego oblicze ma obojętny wyraz, jego broda i wąsy są w wyraźnym nieładzie. Twarz bohatera (zwłaszcza charakterystycznie zaczerwieniony nos) zdradzają wpływ wieloletniej choroby alkoholowej, która przyczyniła się do jego śmierci zaledwie cztery dni po ukończeniu przez Riepina pracy nad portretem[1]. Artysta otrzymał za obraz honorarium w wysokości 400 rubli wypłacone przez Pawła Trietjakowa (z pieniędzy zrezygnował przeznaczając je na ufundowanie granitowego pomnika, który został odsłonięty na nagrobku Musorgskiego 25 listopada 1885)[4].

Wizerunek Musorgskiego zaliczany jest do najlepszych portretów autorstwa Riepina[1]. Powstał podczas czterech seansów pozowania, malarz zaś zamiast sztalugi użył stołu[3]. Według Stasowa:

Ze wszystkich znających Musorgskiego nie było nikogo, kto by nie popadł w zachwyt w zetknięciu się z tym portretem - do tego stopnia jest on żywy, tak podobny, tak wiernie i bezpośrednio oddający całą naturę, cały charakter całą zewnętrzną powierzchowność Musorgskiego.

Władimir Stasow, Portriet Musorgskogo: Izbrannyje soczinienija[5]

Przypisy edytuj

  1. Swolkień 1970 ↓, s. 304–305.
  2. a b Swolkień 1970 ↓, s. 305.
  3. Swolkień 1970 ↓, s. 309.
  4. Portriet Musorgskogo: Izbrannyje soczinienija. T. II. Moskwa: 1952, s. 119–121. Cytat za: Swolkień 1970 ↓, s. 305–306.

Bibliografia edytuj

  • Rozdział XVII. W: Henryk Swolkień: Musorgski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1970, seria: Monografie Popularn.