Powłocznica dębowa
Powłocznica dębowa (Peniophora quercina (Pers.) Cooke) – gatunek grzybów należący do rodziny powłocznicowatych (Peniophoraceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
powłocznica dębowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Peniophora quercina (Pers.) Cooke Grevillea 8 (no. 45): 20 (1879) | |
_Cooke_201745.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peniophora, Peniophoraceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Christiaan Persoon nadając mu nazwę Thelephora quercina. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Mordecai Cubitt Cooke w 1879 r.[1]
Peniophora quercina jest taksonem typowym rodzaju powłocznica (Peniophora)[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Auricularia corticalis Bull. 1790
- Corticium corticale (Bull.) Quél. 1888
- Corticium quercinum (Pers.) Fr. 1838
- Kneiffia corticalis (Bull.) Bres. 1903
- Lichen carneus Willd. 1787
- Peniophora carnea (Willd.) P. Karst. 1889
- Peniophora corticalis (Bull.) Bres. 1897
- Peniophora pezizoides Massee 1889
- Stereum tuberculosum Velen. 1922
- Thelephora agglutinata Pers. 1822
- Thelephora carnea Humb. 1793
- Thelephora carnea Schumach. 1803
- Thelephora quercina Pers. 1801
- Xerocarpus carneus (Willd.) P. Karst. 1882
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1967 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym ma też inne nazwy: osnówka dębowa, pleśniak dębowy, powłocznik dębowy[3].
Morfologia edytuj
Jednoroczne, rozpostarte, lub rozpostarto-odgięte. Pojedyncze mają kolisty kształt, często jednak sąsiednie owocniki zlewają się z sobą tworząc jednolitą powłokę. Są silnie przyczepione do podłoża. W okresie suszy kurczą się i pękają. Grubość owocników wynosi 0,2–2 mm i zmienia się w zależności od pogody; podczas wilgotnej są grubsze, podczas suchej cieńsze. U młodych okazów owocnik całą powierzchnią przylega do podłoża, a jego brzeg jest delikatnie kosmkowaty, białawy i włóknisty, na starszych owocnikach brzeg odstaje od podłoża i podwija się. Zewnętrzna, odstająca od podłoża strona owocnika jest szorstka, nierówna i ma kolor ciemnobrunatny lub czarny, na dębach rosnących na podmokłym terenie fioletowoniebieski[4].
Znajduje się na całej powierzchni owocnika. Jest gładki, pomarszczony, guzkowaty, matowy, promieniście pofałdowany, a na starszych owocnikach popękany. Ma kolor szaroróżowy, jasnobrunatny, szarofioletowy, na starszych okazach brunatnieje[4].
Bardzo cienki. U młodych okazów miękki i woskowaty, u starszych kruchy, skórzasty[4].
Różowy. Zarodniki o kształcie cylindrycznym,z zaostrzoną podstawą i wygięte na kształt kiełbaski. Powierzchnia gładka, kolor ciemnoróżowy, rozmiar 10–12 × 3–4 μm[4].
Występowanie edytuj
Jest pospolita w Europie, stwierdzono też jej występowanie w Azji[5]. Rośnie głównie na korze dębów (szczególnie dęba szypułkowego), rzadko na olszy szarej, lipie[3] i na buku. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, w parkach. Zasiedla głównie martwe, opadłe gałęzie i martwe pnie i pniaki. Jest pospolita na terenie całej Polski (z wyjątkiem gór, gdzie jest rzadka)[4].
Znaczenie edytuj
Saprotrof powodujący białą zgniliznę drewna[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f Piotr Łakomy, Hanna Kwaśna: Atlas hub. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 978-83-7073-650-7.
- ↑ Edward Angus Burt, Hymenomycetous fungi of Siberia and eastern Asia–Mostly of wood-destroying species, „Annals of the Missouri Botanical Garden”, 18 (3), 1931, s. 469–487, DOI: 10.2307/2394033, JSTOR: 2394033 (ang.).