Praga T-9
Praga T-9 – czechosłowacki gąsienicowy ciężki ciągnik artyleryjski zaprojektowany w końcu lat trzydziestych XX wieku. Użytkowany przez Wehrmacht i Słowację w okresie II wojny światowej.
.png)
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ pojazdu |
ciągnik artyleryjski |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
2 + 6 |
| Historia | |
| Prototypy |
1937 |
| Produkcja |
1937-1943 |
| Egzemplarze |
76 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
1 silnik benzynowy Praga V8, 6-cylindrowy o mocy 142 KM (105 kW) przy 1500 obr./min |
| Długość |
5,60 m |
| Szerokość |
2,45 m |
| Wysokość |
2,54 m |
| Masa |
11 600 kg |
| Nacisk jedn. |
0,43 kg/cm² |
| Osiągi | |
| Prędkość |
20 km/h |
| Zasięg pojazdu |
120 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Turcja, Niemcy, Słowacja | |
Historia konstrukcji edytuj
W 1937 roku w zakładach Českomoravská Kolben Daněk (ČKD) w Pradze opracowano ciężki gąsienicowy ciągnik artyleryjski z przeznaczeniem dla armii tureckiej. Pojazd ten otrzymał oznaczenie T-9[a]. Turcja zamówiła łącznie 66 pojazdów tego typu, lecz w latach 1937 – 1939 zdołano wyprodukować i wysłać do Turcji tylko 16 ciągników[1].
Po zajęciu Czechosłowacji przez Niemcy w marcu 1939 roku, dalszą produkcję ciągników przejęli Niemcy, a po jej skończeniu wyprodukowano dodatkowo serię 10 pojazdów. Produkcję zakończono w 1943 roku. Łącznie w latach 1937 – 1943 wyprodukowano 76 ciągników T-9[1].
Pojazdy przejęte przez Wehrmacht otrzymały oznaczenie Schwerer Raupenschlepper T 9(t)[2].
Użycie edytuj
Ciągniki artyleryjskiej T-9 zbudowane w latach 1937-1939 znalazły się na wyposażeniu armii tureckiej w ilości 16 sztuk.
Z pozostałych wyprodukowanych ciągników 55 używanych było w armii niemieckiej, natomiast 5 zostało przekazanych do armii słowackiej, gdzie były używane do holowania dział przeciwlotniczych kal. 88 mm[1] w słowackiej Dywizji Szybkiej[3].
Opis pojazdu edytuj
Ciągnik artyleryjski T-9 został zbudowany na podwoziu gąsienicowym, posiadał zakrytą, nieopancerzoną kabinę załogi, a przedział ładunkowy kryty brezentem, miał miejsca dla 6 żołnierzy. Wyposażony był w silnik benzynowy, 6-cylindrowy, o pojemności 14 230 cm³ chłodzony wodą, o mocy 142 KM. Przystosowany był do holowania przyczepy lub działa o masie do 10000 kg i mógł przewozić ładunek o masie 1000 kg[2].
Uwagi edytuj
- ↑ Oznaczenie według Franceva, s. 369, to Praga T9.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Francev 2004 ↓, s. 311.
- ↑ a b Francev 2004 ↓, s. 369.
- ↑ Kliment 2003 ↓, s. 172.
Bibliografia edytuj
- Vladimír Francev, Charles K. Kliment: Československá obrněná vozidla 1918-1948. Praga: Vydavateľstvo Naše vojsko, 2004, s. 311, 369. ISBN 80-86158-40-3. (cz.).
- Charles K. Kliment, Břetislav Nakládal: Slovenská armáda 1939-1945. Ares, 2003, s. 172. ISBN 80-86158-34-9. (cz.).