Przekazy Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej

rodzaj papierowych znaków pieniężnych

Przekazy Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej – przekazy własne na okaziciela Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, wyemitowane 20 listopada 1923 r. na kwoty 50 000 000 i 100 000 000 marek polskich, pełniące rolę papierowych znaków pieniężnych w ostatnich miesiącach przed wprowadzeniem złotego, będącego efektem reformy walutowej Władysława Grabskiego[1][2].

Przekazy Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej
Awers wzoru przekazu na 50 000 000 marek polskich
Rewers wzoru przekazu na 50 000 000 marek polskich
Awers wzoru przekazu na 100 000 000 marek polskich
Rewers wzoru przekazu na 100 000 000 marek polskich

W pierwszych latach istnienia II Rzeczypospolitej, gdy w obiegu pozostawała przejęta po czasach okupacji z I wojny światowej marka polska, walka o ustalenie granic oraz negatywne zjawiska gospodarcze stały się przyczyną systematycznie rosnącej inflacji. Zjawisko to zaczęło przyspieszać na początku 1922 r[3]. Wtedy też 5 kwietnia pojawił się w obiegu pierwszy tzw. nominał inflacyjny, o wartości 10 000 marek polskich. Po pół roku wprowadzono banknot 50 000, a w połowie 1923 r. – 250 000 marek polskich. W wyniku hiperinflacji w grudniu 1923 r. był już w obiegu najwyższy nominał – 10 000 000 marek polskich[4]. Trwały przygotowania do wprowadzenia w pierwszej połowie 1924 r. 50 000 000 marek polskich, co jednak ostatecznie się nie stało[2].

Razem z nominałami milionowymi wyemitowanymi z datą 20 listopada 1923 r. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa wydrukowała z tą samą datą i wprowadziła do obrotu przekazy własne na okaziciela na kwoty 50 000 000 i 100 000 000 marek polskich[2][3].

Przekazy uczestniczące w obrocie pieniężnym i niebędące jednocześnie banknotami były słabo zabezpieczone przed fałszowaniem. Wydrukowano je na papierze o wymiarach 190 x 91 mm ze znakiem wodnym – plecionka z falistych taśm – w Państwowych Zakładach Graficznych w Warszawie. Na awersie umieszczono ozdobny gilosz oraz tekst o wypłacie okazicielowi do dnia 31 marca 1924 roku kwoty, na którą papiery te opiewały. Rewers przekazu pozostawał czysty (niezadrukowany)[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 264–265, ISBN 978-83-7705-068-2.
  2. a b c Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 208, ISBN 978-83-62939-00-8.
  3. a b Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 264, ISBN 978-83-7705-068-2.
  4. a b Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 265, ISBN 978-83-7705-068-2.